Plasebo etkisi

Placebo Latince bir terim olup; anlamı, hastaya tedaviye yönelik olmayan ilaç vermektir.

Madem tedaviye yönelik değil, ne halt etmeye yönelik diye sorulabilecek hatta üstüne usturuplu bir de küfür sallanabilecek bir durumdur hattı zatında. Fakat bu kalleş durumu hastamız bilmeyip; ilacın kendi hastalığına iyi geleceğine inandığı için; kendi kendine bir terapi bir terapi, olmadı bir telkin bir telkin yoluyla şıppadanak iyileşiverir. İşte buna da plasebo etkisi denir.

Buraya kadar herkesin vakıf olduğu bilimsel açıklama yeterlidir sanırım. Gelelim gerçek(!) bilimsel açıklamasına:

En başta belirttiğim gibi, placebo Latince bir terimdir. Aslı ise plasenta’dır. Yani anne karnındayken beslendiğimiz memba.

Ne var ki pek çok sözcükte olduğu gibi bu sözcük de dilimize gelirken, (tamamen ‘yabancılara sözcük paketleme departmanın’ hatası neticesi) bazı sesler yolda belde düşüp kaybolmuş; dolayısıyla büyük bir bilimsel hataya neden olagelmiştir. Gerçekte plasebo etkisi denilen şey, ‘plasenta etkisi’ olacaktır. Kısaca, ‘anne karnı huzuru’ demek mümkün.

İnsan psikolojisinden azıcık anlayanlarınız bilecektir: Birey, sıkıntılı ve istenmedik bir duruma düştüğünde, o ortamın veya o ânın dışına çıkmak, salt huzur duyacağı ve kimsenin onu rahatsız edemeyeceği bir yere kaçmak ister. İşte o yerin bilinçaltındaki tek adresi anne karnıdır.

Kişioğlu, kelimenin tam anlamıyla, kuytu bir köşeye çekilip ortadan kayboluvermek; kelimenin o biçim anlamıyla da anasının şeyine kaçmak istemektedir.

Maalesef salt bilinçaltıyla değil; asıl baskın olan bilinç ile yaşayan insan türü, çıktığı yere tekrar giremeyeceğini de acı bir şekilde bilmektedir. İşte bu yüzden, plasenta etkisini yaşamak isteyen kişinin bu durumu dışa vuruş biçimi çoğunlukla küfürlerle olmaktadır.

Bütün kültürlerde küfür yaygındır ve pek çok insan küfür edince rahatladığını ifade eder.

Ben bunu zaten ezelden beridir, kendim bizzat deneyimlediğim için biliyor olmakla birlikte, her bilgiyi ille de bilimsel verilere dayandırıldığı takdirde özümseyen çokbilmiş entel dantellerimiz için, tam bu noktaya hitap eden bilimsel veri de geçenlerde elime geçti. Hem de Nobel ödüllü bir bilgi! Varsın Nobel Rezili olsundur, neticede harbi bir çalışmadır ve İngiliz Araştırmacılara; “Küfretmenin acıyı azalttığını” ortaya çıkardıkları için Barış Ignobel’ini kazandırmıştır.

Plasebo’dan İngiliz araştırmacıların Ignobel’ine geldiğim için arada ipin ucunu kaçırdığımı sanmayasınız. Şimdi harika bir derleyip toparlama ve paketleme ile sonuca varacağım. Az sabır ayol!

Küfretmenin acıyı azalttığına dair bulgu eşliğinde bütün dünyada sıkça kullanılan küfürlere bir göz atalım:

İngilizce: Mother fuck

Almanca: Mutter ficken

Fransızca: Fuck mere

Latince: Mather fuck

Çince: Muqin ta ma de

Uzatmaya gerek yok! Aşağı yukarı tüm dillerde, dolayısıyla tüm kültürlerde ortak küfür anne üzerinedir. Küfrü eden kişi kendi anasının plasentasına tekrar girip huzura kavuşamayacağını yine aynı bilinçaltı verileri ile bildiği için; karşısındaki durum yahut da kişinin anasının plasentasına avdet etme fantezisindedir. Amaç elbette çok masumdur. Sıkıntıdan kurtulup, huzura kavuşmak(!)

Hem bilim diline hem de sanat diline plasebo etkisi olarak giren “plasenta etkisi” gerçeğini ortaya çıkardığım için kendimle gurur duymaktayım. Bir gün yeterli param olursa bir adet “plasenta adası” satın alacağım.

Dubai Prensi azıcık insan psikolojisi bilse, palmiye ağacına benzeyen suni adalar yapmak yerine plasentaya benzeyen adalar yapardı. Emin olun, iki katına da pazarlardı!

Notum: Değerli MB Yazarımız Sayın Pirmete’nin TDK’ya, ‘plasebo’ yerine önerdiği ‘ilaçsı’ sözcüğü kabul görür ve kullanıma girerse, ki; tabiri uygunsa cuk oturmuştur, o zaman yazı başlığı da ‘İlaçsı Etki’ olarak değişecektir. Tabii içerik de. Hazır henüz değişimler başlamamışken aradan çıkartıvereyim dedim.