Sanat ve kültür dünyamızda bir Tahsin Yücel vardı

2016 yılında Ocak ayının son günlerinde üç değerli insanımız aramızdan veda ettiler. . Tanınmış iş adamlarımızdan Mustafa Koç, uzun yıllar TBMM’de görev yapan Tunceli Milletvekili Kamer Genç, sanat ve kültür dünyamızdan hikâye ve romanlarıyla tanınan  Tahsin Yücel güzel atlarına binip gittiler. Yolları aydınlık ve ışıklar içinde yatsınlar diyorum. Tarih 22 Ocak 2016. Kahramanmaraş şairlerimizin, yazarlarımızın harman olduğu yerdir.. Galiba mukaddes bir toprağı vardır. Kurtuluş Savaşımızda Fransız’a meydan okuyan ve kurşun sıkan Sütçü İmam, Necip Fazıl, A.Rahim Karakoç, Cahit Zarifoğlu Kahramanmaraşlıdır. Tek sözcükle Kahramanmaraş Anadolu’nun bir kültür ocağı ve merkezidir. Hepsini saygıyla ve rahmetle anmadan geçemeyeceğim. İşte büyük kültür adamı öykü ve roman yazarı Tahsin Yücel’ de bu kentte yetişmjşmiştir.

Tahsin Yücel Sanat ve kültür evrenimizde daha çok öyküleriyle tanındı. Tahsin Yücel bir öykücü, bir romancı ve aynı zamanda yabancı dilden Türkçe ye çevrilen iyi bir çevirmendir. Edebiyat dünyamıza birçok eserler kazandırmıştı. 1933 yılında Kahramanmaraş / Elbistan’ da dünyaya gelen Tahsin Yücel Öykü ve romanlarıyla edebiyat çevrelerince beğeni kazandı.  

Yazılarına öyküyle başladı. İlk öyküsü   “Dert Çok, Hem dert Yok” ( Yeni Hikâyeler – 1950)’e yayımlandı. Hikâyeleri Varlık, Mavi dergiler ve seçkilerde yer aldı. Hikâyelerinde ilk olarak Elbistan ve yöresinde yaşayan insanları anlattı. Yazdığı yazı için şöyle der: Edebiyatı anlamadıkça ne yapsak boşuna, edebiyatın ne olduğunu bilmeden düşünmeden edebiyat yapılamaz. Kısır ve kapalı bilgilerle dolu kafamız; bilgilerimiz nicelik bakımından olduğu yerde duruyor çoğu zaman. “ Bir başka sözünde ise T.Yücel şöyle bir saptamada bulunuyor: “Yaşadığım hayatı yazdığım enderdir. Onu da değiştiririm. Yaşadığım hayatta gördüklerimi, işittiklerimi, okuduklarımı, öğrendiklerimi, düşündüklerimi, duyduklarımı da girer işin içine.( 1 )      

Daha sonraları öykü ve romanlarında evrensel bir duyarlıkla ironi bir anlatımla kentli insanları  konu etti.1950 ‘den itibaren Varlık dergisinde iyice göründü. İnsanların acılarını, özlemlerini, yalnızlıklarını, yaşayışlarını, kırgınlıklarını sade, akıcı ve yalın bir Türkçe ile yazmaya başladı. Fransızcayı çok iyi bildiğinden Fransız edebiyatından 50 den fazla hikâye ve romanları, denemeleri Türkçe ye çevirdi. Bu yönüyle takdir gören ve aranılan bir çevirmen oldu.

Başarılı öykülerinden dolayı Behçet Necatigil ve Fethi Naci gibi değerli edebiyatçılardan olumlu yorumlar aldı. Tahsin Yücel’i yakından tanıyan ve eserlerini irdeleyip inceleyen Tufan Erbarıştıran Tahsin Yücel için şunları yazıyor:

“ Tahsin Yücel’in roman ve öyküleri edebiyatımızın yüzakıdır. Onun kitaplarında dilbilgisi hataları.  Mantık karmaşası bulmanız olası değildir. Onun kişilik çözümlemesinde en önemli unsur şudur: Kavgasız yaşam! Ne yazık ki kavganın yarattığı güzellikler, tartışmalar, sonradan barışmalar, el sıkışlalar unutulmamalıdır. Bütün bunlar yaşamın gerçekleridir. Yaşam her şeydir!" şeklinde olumlu yorumlarda bulunuyor. ( 2 )

Tahsin Yücel öykü, roman ve diğer yazılarında öz Türkçenin tanınmış bir savunucusu idi. 1970 ‘lerde Türk Dili Dergisi tarafından yapılan bir araştırmada, Türkçe yazan yazarların yazılarında ne oranda öz Türkçe kelime kullandıklarına ilişkin bir araştırmada, romancı ve öykücü Tahsin Yücel’in  %98 puvanla birinci geldiği görülmüştür.

Tahsin Yücel 17 Şubat 1933’ de Kahramanmaraş / Elbistan doğumludur. İlk ve ortaöğrenimi kendi ilçesinde ve daha sonra Türkiye’nin tanınmış liselerinden olan İstanbul’da Galatsaray Lisesi’nden mezun olmuştur.  (1953).Daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirmiştir. (1960), Yüksek öğrenimini de devam ederken Varlık Yayınevinde bir süre çalışmıştır. Aynı Üniversite de doçent ve Profesörlüğe kadar yükselmiştir. (1978) .

Tahsin Yücel’in başta öykü ve roman olmak üzere masal, anlatı, deneme, eleştiri, inceleme, araştırma, derleme ve çeviri gibi konularda yazdığı ve Türk edebiyatına kazandırdığı 100’e yakın yapıtlarından bazıları şunlardır:

Öykü:  Uçan Daireler( 1954), Haney Yaşamalı( 1955), Düşlerin Ölümü (1958), Yaşadıktan Sonra( 1969),   Ben ve Öteki ( 1983), Aykırı Öyküler ( 1989), Komşular( 1999),Golyan Devrimi( 2008), Romanları: Mutfak Çıkmazı (1960),Peygamberin Son Beş Günü (1992), Bıyık Söylencesi (1995) , Yalan ( 2002), Kumru ile Kumru ( 2005), Gökdelen( 2006), Masal: Anadolu Masalları( 1957),  Anlatı: Dönüşüm( 1975), Vatandaş ( 1975),   Deneme ve Eleştiri:    Yazım ve Yaşam (1976), Yazının Sınırları ( 1982), Yazın , Gene Yazın ( 1995), Alıntılar( 1997), Söylemlerin İçinden( 1998), Salıklık Üstüne Deneme ( 2000), Yüz vev Söz ‘ 2003), İnceleme:  Dil Devrimi ( 1968), Anlatı Yerleşmeleri (1980), Yapısalçılık ( 1982), Eleştirinin Abecesi ( 1991)  İnsanlık Güldürüsü’nde Yüzler ve Bildiriler ( 1997), Eleştiri Kuramları  ( 2007) , Denemeler: Yaz ve Yorum (  Seçkisi ( 1990 ),  gibi  kitapları vardır.Çeviri olarak ta Türkçeye çevrilenlerin sayısı  50’den daha fazladır.                                                                                                                                                                                                           

Aldığı Ödüllerden Bazıları:

1956, Sait Faik Hikâye Armağanı (Haney Yaşamalı) 
1959, TDK Öykü Ödülü (Düşlerin Ölümü) 
1984, Azra Erhat ¨Çeviri Üstün Hizmet Ödülü¨ (Yaban Düşünce) 
1993, Orhan Kemal Roman Armağanı (Peygamberin Son Beş Günü) 
1999, Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü (Söylemlerin İçinden) 
1999, Dünya Kitap Yılın Kitabı Ödülü (Komşular) 
2003, Yunus Nadi Roman Ödülü (Yalan) 

Türk kültürüne ve  halk kütüphanelerine yüzden fazla  eser kazandıran ve bu coğrafyada  uzun  yıllar  at koşturan,  hizmet eden değerli  öykü ve roman  yazarımız Tahsil Yücel’i  saygıyla anıyor, mekanı cennet olsun, ışıklar içinde  yatsın diyorum. Tüm sevenlerine başsağlığı diyorum.

Kaynak:

1-Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, Haz: İhsan Işık, Elvan Yayınları, Ankara 2006 / s:3980

2 -Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü, Haz: Seyit Kemal Karaalioğlu, İnkılâp ve aka yayınları İstanbul 1982,S:639 

Abdülkadir GÜLER 

27 Ocak 2016- SÖKE