Şarlatanlar Dönemi

Tarihi dönem, belli özellikleri olan zaman parçası, devre, devir, periyot, bir çağ içinde belli özellikleri olan sınırlı süre, birbirini izleyen başlangıcı ve sonu belirlenmiş zaman aralıkları, yinelenen bir olayın ya da onu betimleyen bir işlevin, kendini yenileme süresi olarak tanımlanmaktadır.

Tarihi araştırmaların ifadesini ve aktarılmasını kolaylaştırmak için insanlık tarihindeki önemli olaylar baz alınarak tarih, belirli dönemlere ayrılır. Bu dönemler yalnızca ortak bir kabuldür.

Fıravunlar, faşizm, diktatörler, savaşlar dönemi bu tanımı destekleyen örneklerdendir.

İkinci Dünya savaşından yeni çıkan Amerika başka bir savaş olan “Soğuk savaş” dönemine girmişti. Bu savaşta artık düşman faşizm değil komünizmdi.

Senatör McCarthy, çok sayıda devlet memurunun ve sanatçının komünist olduğunu ileri sürüyor, bu konuda elinde belgeler olduğunu açıklıyordu. McCarthy, Temsilciler Meclisinde “Amerika’ya  Karşı Çalışmaları Araştırma Kurulu” nun oluşturulmasını sağlamıştı.

Artık, Amerika’da bir cadı başlamıştı, Kurul, ünlü sanatçıları sorguya çekiyor, kara listeler düzenliyordu. Listelere girenler hiçbir yerde iş bulamıyorlardı. Kurul önünde tanıklık edenlerin bazıları ise cezaevlerine boyluyordu. Bazı sanatçılar, Kurulla işbirliği yapanlar paçayı kurtarıyordu. Bazı sanatçılar ise ise, Anayasal haklarına sığınarak onurlu, erdemli bir direniş sürdürüyorlardı. Bu sanatçılardan biri, oyun yazarı Lillian Hellman’dı.

Milliyet yayınları tarafından yayınlanmış olan, Çevirisi Tomris Uyar tarafından yapılan “Şarlatanlar Dönemi”, o yılları tüm çıplaklığı ile yaşanan acılarıyla anlatan bir anılar kitabı.

“Bir çimen yaprağının tarihini öğrenmek mi istiyorsun?

Bir çimen yaprağı olmaya çalış; bunu yapamıyorsan parçalarını çözümlemekle, hatta onları düşünsel ya da hayali bir çeşit tarih içinde yeniden düzenlemekle yetin” ifadesi, çimen yaprağının tarihini olduğu kadar insanların tarihini öğrenmek ya da keşfetmek isteyenler için ironik fakat anlamlı bir öneri ve yaklaşımdır.

İkinci Dünya savaşı sonrasında, “Soğuk savaş” döneminde Amerika’da yaşanan cadı avına benzeyen hukuk dışı, normsuz, acımasızlığı yaşayan döneme tanıklık etmiş, Lillian Hellman’nın  “Şarlatanlar Dönemi” kitabını okumanızı öneriyorum.

“Orta çağlarda papalık, günahkâr insanları, para karşılığında, Tanrıdan aldığını iddia ettiği yetkiye dayanarak affediyor ve eline imzalı ve damgalı bir de resmi belge tutuşturuyordu. Bazı açık göz ve şeytan İtalyanlar bu af vesikalarını taklit ederek, huzurlarını kaçıran, vicdanlarını rahatsız eden günahlarından kurtulmak isteyen İtalyanlara, papalığın fiyatından çok daha ucuza satmaya başlamışlardı. Dönemin İtalya’sında bu işi yapan insanlara de ciarlatano yani “şarlatan” deniyordu.”

Nizamettin Biber