Sayıştay'ın denetim alanı bir gecede nasıl daraltıldı

Hükümetimiz meclisten aldığı yetkiye dayanarak 3 Kasım 2011 tarihine kadar 34 adet Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çıkararak meclisin yasama yetkisini kullanmıştır. Bu dönemde çok sayıda kanunda hızlı ve önemli düzenlemeler yapılmıştır.  Bu yöntemin meclisi bypass ederek yasama yetkisinin Bakanlar Kurulu tarafından kullanılmasıyla demokratik açıdan sakıncaları bulunması bir tarafa ayrıca düzenleme sistematiğinin de olmaması kamuoyunun KHKları anlamasını zorlaştırmıştır. Pekçok KHK'nın içerisinde gizli kalmış dikkat çekmeyen çok önemli değişiklikler yer almaktadır. Özellikle 2 Kasım 2011 'de çıkan çok sayıda KHK'nın kamuoyunca anlaşılması biraz zaman alacaktır.

 "3/12/2010 tarihli ve 6085 sayılı Sayıştay Kanununun;  4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “(% 50’den az olması halinde ortaklık hakları yönüyle)” ibaresi ile aynı fıkranın (b) bendinde yer alan “(kamu payının yarıdan az olması halinde ortaklık hakları yönüyle)” ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve (b) bendinin başına “Kamu payı % 50’den az olmamak kaydıyla” ibaresi eklenmiştir."(KHK/ 662   m.63)

6085 Sayılı Sayıştay Kanuunun "Denetim Alanı" başlıklı 4. maddesinin değişiklik yapılmadan önceki hali ise aşağıda yer almaktadır:

MADDE 4- (1) Sayıştay;

a) Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarını, mahallî idareleri, sermayesindeki kamu payı doğrudan veya dolaylı olarak % 50’den fazla olan özel kanunlar ile kurulmuş anonim ortaklıkları (% 50’den az olması halinde ortaklık hakları yönüyle), diğer kamu idarelerini (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hariç),

b) (a) bendinde sayılan idarelere bağlı veya bu idarelerin kurdukları veya doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak ortak oldukları her çeşit idare, kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketleri(kamu payının yarıdan az olması halinde ortaklık hakları yönüyle),

c) Kamu idareleri tarafından yapılan her türlü iç ve dış borçlanma, borç verilmesi, borç geri ödemeleri, yurt dışından alınan hibelerin kullanımı, hibe verilmesi, Hazine garantileri, Hazine alacakları, nakit yönetimi ve bunlarla ilgili diğer hususları; tüm kaynak aktarımları ve kullanımları ile Avrupa Birliği fonları dahil yurt içi ve yurt dışından sağlanan diğer kaynakların ve fonların kullanımını,

ç) Kamu idareleri bütçelerinde yer alıp almadığına bakılmaksızın özel hesaplar dahil tüm kamu hesapları, fonları, kaynakları ve faaliyetlerini,

denetler.

(2) Sayıştay; yapılan andlaşma veya sözleşmedeki esaslar çerçevesinde uluslararası kuruluş ve örgütlerin hesap ve işlemlerini de denetler.

(3) 2/4/1987 tarihli ve 3346 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 2 nci maddesi kapsamına giren kamu kurum, kuruluş ve ortaklıklarının Türkiye Büyük Millet Meclisince denetlenmesi, bu Kanun ve diğer kanunlarda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilir."

Söz konusu düzeleme ile SAYIŞTAY'ın