Siz daha kendinizi gerçekleştirmediniz mi?

Hayattaki beklentilerin, kişilerin hayat standartlarıyla doğru orantılı olduğu doğru mu? Hayat standardı yükselen bir kişinin öncesine göre beklentileri artar mı? Ya da hayat standardı farklı iki kişi arasında beklentileri daha fazla olan hangisidir?

Sanata veya sanatın çok fazla öne çıkmayan dallarına olan ilgi, kişilerin sosyo-ekonomik durumlarıyla mı ilgili?

Lisede edebiyat dersinde sınıfta böyle bir tartışma çıkmıştı. Bir kısım sanat düşkünleri "ne ilgisi var canım sanata merakı olan her koşulda bunu gösterir, ya da sanatla yakından uzaktan ilgisi yoksa milyarı da olsa ilgilenmez" demişlerdi. Diğer bir grup ise, "adam gecekonduda yaşarken, karnını mı doyurmayı düşünecek, resim sergisi gezmeyi mi" demişti. Şimdi bunu hem sosyal hem de psikolojik açıdan biraz irdeleyelim.

Amerikalı psikolog Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisine baktığımızda şu sırayı görmekteyiz:

1- Fizyolojik İhtiyaçlar
2- Güvenlik Gereksinimi
3- Ait Olma Gereksinimi
4- Sevgi Gereksinimi
5- Saygınlık Gereksinimi
6- Kendini Gerçekleştirme

Demek ki, insan fizyolojik ihtiyaçları doyurulmadıkça bir üst gereksinime yönelmiyor. Bu da, sınıftaki ikinci görüşü sunanların fikrini destekliyor. Demekki neymiş? Aç ayı oynamazmış:)

Gelelim beklentilerimize. "Beklentiler" daha kişiselleşebilen bir olgu olmasına karşın, yine de genel bir eğilim olarak başta belirttiğimiz gibi bir doğru orantı sözkonusu. Orta halli bir ailenin yaşam tarzı, daha alt gelir grubundaki X kişiye "böyle bir evim olsun bi de böyle bir iş ohh ne ala daha ne isterim ki" dedirken, eşi ona sevgililer gününde nasıl tek taş almaz diye dövünen Z yi görünce dehşete kapılır ve Z yi "doyumsuzluk"la suçlar.

Hayattan hep birşeyler bekleriz, Maslow'un hiyerarşisini takip edersek önce karnımızı doyuracak parayı kazanmak isteriz, sonra barınacak bir evimiz olsun, sonra çevremiz tarafından sayılıp sevilmek ve bir yer edinmek isteriz. Bu süreçte maddi kısmı doyurulan bir kişi başka arayışalara geçer. Bu noktada sanata olan ilgide bir artış görülebilir. Örneğin hergün zaten sinemaya gidebilen, tiyatro izleyen bir kişi, beklentilerini biraz daha arttırır ve ülkemize ilk kez gelen sanat topluluğuna en önlerden yer alabilmeyi en önemli aktivitesi sayar, bu durum ise bir başkasına "yahu biz karnımızı doyuramıyoruz, adam iki gıy gıya 600 ytl veriyor"dedirtir.

İlk beş adımda tatmin olan kişiler artık kendini gerçekleştirme düzeyine gelmiştir. Acaba insanlar hangi yaş aralığında bu 6.düzeye gelebiliyor? Elbette bu kişiden kişiye değişecektir. Bu hiyerarşiye bakınca varılan en net sonuç şu aslında; insan önce kendi için yaşar, kendi için yapacakları bittiğinde ise dışa yönelmeye başlar. O halde şöyle bi düşündüğümüzde, insanların işinden gücünden elini eteğini çekip, torun torba sahibi olduğu yaşlar bu döneme denk düşer diyebiliriz. Bu yaşlardaki insanlar genelde birikimlerini gelecek nesile aktarma çabasında olurlar ve de çevrelerine karşı daha duyarlı olurlar.

Şimdiii gelelim bunları bana düşündüren nedene! Hani fizikte bi kural vardır, "diğer koşullar sabit varsayıldığında". Hipotezin sonucuna ulaşmamız için, olası diğer şartları "sıfır" kabul ederiz. Hah işte Maslow' un bu yaklaşımını şuan ki hayat şartlarına bi türlü oturtamıyorum ben...Oturması için yaşanan krizleri, işsizlikleri, gelir dağılımdaki adaletsizliği sıfır kabul etmemiz gerekiyor:) Yaş akıp gidiyo ama çoğumuz hala fizyolojik ihtiyaçları sağlamakla meşgulüz... Ve ortada şöyle bir karmaşa oluyor, daha 1., 2.ve 3. adımları gerçekleştiremeyen insanlar topluluğuğundan "kendini gerçekleştirmiş" bir bireyin özlelliklerinden olan şu 16 maddeyi arıyoruz.

1- Gerçeğin bilinebilecek yönlerini, doğru olarak algılar.
2- Bilenemeyecek olanların bilinemeyeceğini, doğru olarak algılar.
3- Gerçeği olduğu gibi kabul eder.
4- Kendisini olduğu gibi kabul eder.
5- Başkalarını olduğu gibi kabul eder.
6- Yaşamın getirdiği olayları tam anlamıyla yaşayarak tadını çıkarma eğilimindedir.
7- Kendiliğinden hareket eder.
8- Yaratıcı bir biçimde davranabilir.
9- Kendine ve yaşama gülebilir.
10- İnsanlığa değer verir ve onun sorunlarını ciddiye alır.
11- Son derece yakın ve derin birkaç dostu vardır.
12- Yaşamı bir çocuğun gözü ve kalbiyle görüp yaşayabilir.
13- Gerektiğinde çok çalışır ve sorumluluğunun farkındadır.
14- Dürüsttür.
15- Çevresinin farkındadır, sürekli çevresini araştırır ve yeni şeyler dener.
16- Savunucu değildir.

Kendini gerçekleştiren varsa lütfen bana yazsın:)