Skolyoz tedavisinde yeni dönem

En sık görülen ve ihmal edilmemesi gerek omurga rahatsızlıklarından biri olan skolyoz hastalığı hakkında bilinmesi gerekenler ve en son gelişmeleri sayın Doç. Dr. Mehmet Aydoğan'a sorduk.

Sayın Aydoğan, Skolyoz nedir ?

Skolyoz; kişinin omurgasının önden bakıldığında sağa veya sola doğru eğilmesi anlamına gelmektedir.

Skolyozda tedaviye nasıl karar verilir?

Skolyozda tedavi prensipleri her hasta özelinde değerlendirilerek yapılır. Hastanın yaşı eğriliğin yeri  derecesi hastanın yaşı ve büyüme potansiyeline göre değerlendirilir.

Çocuğun yaşının küçük olması tedavi açısından avantaj mıdır?

Hastalığın  erken saptanması tabiki hastanın takibi ve doktor kontrolünde olması açısından avantajdır. ancak erken yaşlarda saptanan skolyozda çocuğun büyüme potansiyeli aynı zamanda eğilme ihtimali anlamıma gelir.  erken başlayan skolyozlarda çocuk uzadıkça omurga eğilmeye sıklıkla devam etmektedir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Skolyozun derecesi 20 derecenin altında ise hasta gözlem tedavisine alınır. Büyüme potansiyeline göre 4-6 ay aralarla kemik gelişimi tamamlanana kadar takip edilir.

İlk başvurduğunda 20-45 derece arasında olan veya biraz önce bahsettiğimiz gibi  20 derecenin altında olan ancak takiplerde 5 dereceden fazla ilerleme saptanan hastalar konservatif tedavi denen ameliyatsız tedavilere alınırlar. bu tedaviler fizik tedavi ve egzersiz yöntemleri ve korse tedavileri gibi yöntemlerdir.

45 derecenin üzerinde ve büyüme potansiyeli olan hastalar cerrahi süreç açısından değerlendirmeye alınırlar.

Skolyozda ameliyatla tam düzelme mümkün mü?

Omurgayı düzeltmek için vidalar ve iki titanyum çubukla bu omurların düzgün bir şekilde birbirine kaynamasını ( omurların birleştirilmesi) sağlamaya çalışılır. Skolyoz ameliyatlarında tecrübeli bir uzman ve iyi hastane imkanlarıyla günümüzde %100’e yakın başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Skolyoz tedavisinde yenilikler nedir?

Skolyozda ameliyatla eğriliğin düzeltilmesi ve kaynatılması esastır. Birleşen omurlar düz ancak hareketsiz hale gelmektedir. Hareketsiz hale gelen omurların uzamasıda olmayacağı için büyüme çağındaki çocuklara kaynatma ameliyatı mümkün olmamaktadır.

Hem skolyozu düzeltip hem de boyun uzamasına izin veren yeni bir yöntem olan Omurgada  “gerdirme”  methodundan bahsetmek istiyorum:

Sistem gögüs bölgesindeki omurlarda olan -ki idiopatik skolyoz tiplerinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır -  eğriliklerde  kullanılmaktadır.  Hastanın boy uzamasını engellememekle birilikte büyüme yönlendirilerek eğriliğin  uzama ile birlikte düzelme göstermesini sağlamaktadır.

İşlem torakoskopik denen gögüs kafesinden açılan deliklerle kamera yardımıyla yapılmaktadır. Sistem eğriliğin olduğu omurlara ulaşılıp bu omurlarda  eğriliğin dış bükey tarafına konan vidalar ve bu vidalara bağlanarak gerdirilen bantlardan oluşmaktadır.  Gerdirme işlemi sırasında akut bir miktar düzelme olmakla birlikte vidalar ve gerdirilen band eğriliğin dış(dışbükey)  tarafın daha yavaş iç tarafınının daha hızlı büyümesini sağlamakta bu sayede hasta uzarken oluşan eşitsiz büyüme eğriliğin düzelmesini sağlamaktadır. burada operasyon sırasında germe yapılarak yapılan düzeltme miktarı eğriliğin esnekliği ile orantılı olmaktadır esnek bir eğrilikte operasyon sonrası belirgin düzelme sağlanmaktadır.

Gerdirme yöntemi tüm skolyoz hastalarına uygulanabilmekte midir?

Gerdirme yöntemi  maalesef  tüm skolyoz hastalarına uygulanmamaktadır. Bu yöntem için öncelikle uygun hastalar gögüs bölgesindeki omurlarında 30-60 derece arası eğrilik olan ,  kemik büyümesinin başında olan ve boy uzamasının devam edeceği , uzama kıkırdakları açık olan hastalardır. 

Gerdirme yöntemi  tüm çocukluk yaşlarında ve  yetişkinlerde uygulanabilir mi?

Bu yöntemin uygulanması için  omurganın belirli bir büyüklü ve güce sahip olması gerekmektedir. her hasta fiziksel özellikleri ve gelişmişliği göz önünde bulundurularak değerlendirmekle birilikte sıklıklı bu yöntem 10 yaşından sonra uygulanmaktadır.

Boy uzaması tamamlamış ancak esnek ( hastayı sağa ve ya sola eğilerek çekilen röntgenlerde eğrilikte belirgin düzelme görülüyorsa) bir eğriliğe sahip genç erişkin hastalarda hareketi koruması avantajı göz önünde bulundurularak kullanılabilmektedir.

Ameliyat sonrası süreç hastalar için nasıl gelişmektedir?

Hastalara gögüs kafesi  kenarlarından açılan  küçük deliklerden yapıldığı için daha konforlu bir ameliyat tekniğidir. Hastanın kanama miktarı ameliyat sonrası ağrısı  açık skolyoz yöntemine göre çok daha azdır. Yine bu hastalar açık skolyoz ameliyatları ie karşılaştırıldığında ameliyat sonrası hastanede kalış süresi belrgin olarak daha kısadır.

Skolyoz tedavisinde yenilikler bu yöntem dışında mevcut mudur?

Deneysel aşamada başka tekniklerde olmak üzere üstünde çalışılan en önemli konu hastanın eğriliğini düzeltirken hareket kapasitesini korumaktır. Skolyoz tedavisinde uzun yıllardır hekim ve hastaların tedaviye karar verirken sordukları “düz ancak hareketsiz bir omurga mı? , eğik ancak hareketli bir omurga mı? “ sorusu yerini “Hem düz hem hareketli bir omurga” cevabına bırakmaya gün geçtikçe yaklaşmaktadır. Omurga gerdirme tekniği bu açıdan bakıldığında ümit vaadetmektedir.

Saygılarımla;