Sosyal Medya Bağımlılığı

Sosyal Medya Bağımlısı Çocuğunuzu Bu Durumdan Nasıl Çıkarabilirsiniz?

Ebeveynlerin çoğu çocuklarının akıllı telefon isteklerine karşı koyamayıp çocuklarına akıllı telefon almak zorunda kalabilirler. Akıllı telefon alınmadan önce çocuğa şartlar koşulur, sözler alınır. Ancak bir süre sonra bu sözler tutulmaz ve çocuklar telefonlarından ayrı bir an bile geçiremez hale gelirler. Gerçek hayattan kopup tüm zamanını sosyal medyada geçirmeye başlarlar. Sosyal medya uygulamalarında gereğinden fazla zaman harcamak bir süre sonra çocuğu sosyal medyaya bağımlı hale getirebilir. Sosyal medyada aşırı zaman geçirmenin sonucunda çocukların akademik başarısında düşme, uyku düzeninde bozulma, karşı gelme vb. sorunlar görülmeye başlar. Bu sorunların artmasıyla birlikte ebeveynlerin çoğu çocuklarına akıllı telefon aldıkları için pişman olurlar. Çaresizlik hissedip çocuklarını telefonları ile baş başa bırakmak zorunda kalabilirler. Pes etmek yerine sosyal medyayı aşırı kullanmanın çocuğunuza verdiği zararlardan onu kurtarmak için bir yol haritası belirleyebilir ve bazı tedbirler alabilirsiniz.

Sosyal medyayı aşırı kullanan çocuğunuzu bu durumdan kurtarmak için aşağıda sıralanan yol haritasını hayata geçirebilirsiniz. Bu süreçte kararlı, net ve tutarlı olmanız gerekmektedir. Eşinizle, ev sakinleriyle işbirliği içinde hareket etmelisiniz.

Çocuğunuzun Yaşına Uygun Olup Olmadığına Bakın

Sosyal medya kullanımı aile gözetiminde 13 yaşından sonra başlamalıdır. Çocuğunuz 18 yaşına girene kadar sizin sorumluluğunuzdadır ve sosyal medya bağımlılığı geliştirmek üzere olan çocuğunuza karşı gerekli tedbirleri almak zorundasınız. Bu çocuğunuz için açı bir reçete bile olsa gerekeni yapmalısınız.

Çocuğunuzun 18 yaşına girene kadar sosyal medya hesabı açmasına, telefon kullanmasına izin de vermeyebilirsiniz. Ancak çocuğunuzu soyutlasanız dahi er ya da geç sosyal medya uygulamalarını kullanacaktır. Teknolojik aletlerin yaygınlaştığı bu zamanda çocuğunuzu bu durumdan soyutlamak yerine bilinçli ve ölçülü sosyal medya kullanımı konusunda rehberlik edebilir, yardımcı olabilirsiniz.

Çocuğunuz 13 yaşından küçükse ve sosyal medya hesabı açmışsa bu hesabı kapatın. Sosyal medya kullanımına erken yaşlarda başlamanın çocukların psikososyal gelişimlerine zarar verebileceğini unutmayın.  Birçok sosyal medya platformu çocukların 13 yaşından sonra ebeveyn denetiminde hesap açmalarına müsaade etmektedir. Aslında çocuğunuz bir sosyal medya hesabı açacaksa en uygun yaş 16 ve üzeridir. Bu yaşlarda sosyal medyayı bilinçli kullanma ihtimalleri daha fazladır. Ancak 13-16 yaş arası çocukların ebeveyn denetimi olmadan sosyal medya kullanmaları sosyal medyanın zararlı etkilerine maruz kalmalarına neden olabilir. Bu nedenle 13-16 yaş arası çocuklar ebeveyn denetimine ihtiyaç duyarlar. Çocuğunuza hesap açtıktan sonra aşağıda sıralanan adımları uygularsanız çocuğunuz daha bilinçli bir sosyal medya kullanıcısı olabilir. Çocuğunuz 13-16 yaş arasında sosyal medya hesabı açmak isterse sizin denetiminizde hesap açabilir. Sizin de tanıdığınız 10-15 civarı arkadaş ekleyebileceğini ve sadece bir sosyal medya uygulaması kullanabileceğini belirtin.

Çocuğunuz 16 yaşından büyükse sosyal medyayı tek hesap üzerinden devam etmelerini, paylaşacakları her paylaşımın kendilerini bağlayacağını günün birinde iş ve kariyer planlamalarında karşılarına çıkabileceğini hatırlatın.

Çocuğunuzun Farkındalık Kazanmasını Sağlayın

Çocuklar sosyal medya ile o kadar çok zaman geçirirler ki zamanın nasıl geçtiğinin bile farkında olmazlar. Çocuğunuz sosyal medyada çok zaman geçiriyorsa ve yaşam kalitesini düşürüyor, akademik başarısına zarar veriyor ve psikolojik, fiziksel sağlık sorunlarına neden oluyorsa (bağımlılık, depresyon, uyku problemleri, öz güven eksikliği, narsizm vs. ) bu sorunları çocuğunuzla konuşun. Sosyal medyayı aşırı kullanmanın kendisini olumsuz yönde nasıl etkilediğini fark etmesini sağlayın. Bireyler ancak bir sorun olduğunu kabul ederlerse çözüm ararlar. Sosyal medyayı ölçülü kullanma konusunda çözüm arayışına çocuğunuzla beraber girerseniz, bu iş birliği işinizi daha da kolaylaştırır.

Alternatif Sunun

Çocukların telefonunda genellikle birden fazla sosyal medya hesabı bulunmaktadır. Çocuğunuza sadece bir sosyal medya hesabının olabileceğini söyleyin. Hangi sosyal medya hesabını seçeceğine dair ona alternatif sunun. Çocuğunuz sadece bir hesap kullanmak konusunda size katılmayabilir. Size karşı çıkabilir. Sosyal medyayı aşırı kullanmasının önüne geçilmesi ve sosyal medya ile daha az zaman harcaması için tek hesabının olması gerektiğini güzel bir üslup ile anlatın. Çocuğunuz yine de tek sosyal medya hesabı kullanmaya yanaşmazsa, sadece bir sosyal medya uygulaması kullanabileceklerinin altını kararlı bir şekilde çizin.

Sosyal Medya Hesaplarının Kontrolünü Ele Alın

Çocuğunuz kullanacağı tek hesaba karar verdikten sonra, kullanması muhtemel diğer hesaplarını kapatmasını sağlayın. Sadece sizin bildiğiniz bir şifre ile değiştirin. Böylece aynı hesapları başka cihazlarda kullanmalarının önüne geçmiş olursunuz. Çocuğunuzun seçmiş olduğu sosyal medya uygulaması dışında kalan diğer sosyal medya uygulamalarını telefondan kaldırarak devre dışı bırakın.

Çocuğunuzdan kullandığı tek sosyal medya hesabının şifresini sizinle paylaşmasını isteyin. Çocuklar bu konuda size karşı çıkacaklardır. Unutmayın sosyal medya kullanımı bir ihtiyaç değil bir ayrıcalıktır. Şifreyi vermeyi reddeden çocuk akıllı telefonu bilinçli kullanma konusunda yapmış olduğunuz anlaşmayı ihlal etmiş olacaktır. Hatta çocuğunuzun telefonunun şifresini de bilmelisiniz. Bu durum çocuğunuzun mahremiyetini ihlal etmek değil aksine telefonu ölçülü ve bilinçli kullanma konusunda zorluk yaşayan çocuğunuza yardımcı olma çabasının göstergesidir.

Ebeveyn Kısıtlama Programları Kullanın

Çocuğunuz tek hesap kullanmayı ve şifresini sizinle paylaşmayı kabul etmesine rağmen hala tüm zamanını sosyal medyada geçiriyorsa, ebeveyn kontrolleri uygulamasını devreye sokmanız gerekebilir. Uygulama kilitleme ya da belli süre kullanabilme özelliklerini aktif edebilirsiniz.

Gözlemleyin

Çocuğunuz tek sosyal medya hesabı kullanmaya alışıp alışmadığını, sosyal medyada ne kadar zaman geçirdiğini, sosyal medyayı bilinçli kullanıp kullanmadığını, kimlerle iletişim kurduğunu, arkadaşlarının nasıl insanlar olduklarını gözlemleyin. Bunları ebeveyn olarak yapmak zorundasınız. Sosyal medya arkadaşlarının kimler olduğunu gerçek hayatta arkadaş olup olmadıklarını bilmelisiniz.

Kararlı Olun

Çocuğunuzun sosyal medya bağımlılığından kurtarmak için aldığınız bu tedbirlerden dolayı sizi dünyanın en kötü ebeveyni olarak görebilir. Size karşı direnç gösterebilir, sinir krizleri geçirebilir, bağırıp çağırabilir. Eşyaları sağa sola fırlatabilir. Bu tepkiler bile çocuğunuzun yoksunluk durumuyla baş edemediğini ve bağımlılık geliştirdiğini göstermektedir.

Bu tepkiler karşısında kararlı, açık ve net olmanız gerekmektedir. Her şey çocuğunuzun iyiliği için, sizi ileride daha iyi anlayacak ve günü gelince size hak verip, teşekkür edecektir.

Aile Toplantısı Yapın

Akıllı telefonun kullanımının artması sonucu aile bireylerinin neredeyse tamamı akıllı telefon kullanmaktadırlar. Aile bireylerinin akıllı telefon kullanımını, sosyal medyada geçirdikleri vakitleri konuşmak ve bir plan oluşturmak için aile toplantısı yapmak yerinde olacaktır. Bu aile toplantısında teknolojinin bilinçli ve ölçülü kullanımı ile ilgili ailece kararlar alabilirsiniz. Bu toplantıda çocuğunuzla sosyal medyada neler yaptığını, arkadaş ilişkilerini, paylaşımlarını konuşabilirsiniz. Çocuğunuz karşılaştığı sorunları (siber zorbalık, çevrim içi tehdit ve taciz vb.) sizinle paylaşabileceği rahat bir ortam oluşturmuş olursunuz. Bu toplantıda alınan kararlar tüm aile bireylerini bağlamalıdır. Herkes alınan kararlara uyarsa çocuğunuzun sosyal medya bağımlılığından çıkması da o kadar kolay olur.

Dijital Detoks Alanları Oluşturun

Aile toplantısında akıllı telefonun ve sosyal medyanın kullanımı ile ilgili alacağınız kararları dijital detoks çerçevesinde ele alabilirsiniz. Çocukların bilinçli ve ölçülü sosyal medya kullanımı için onlara destek olmalısınız. Dijital detoks saatlerine ebeveynler olarak siz de uymalısınız.

Akıllı telefonları, internet ve sosyal medya olmadan yaşayamayacaklarını sanan çocuklarınıza sosyal medya olmadan da yaşanabileceğini göstermelisiniz.  Telefon ve teknolojiden uzak zamanlarda ailece yapacağınız uğraşlar ve hobiler bulun. Çocuğunuza telefon dışında eğlenceli, verimli zamanların geçirilebileceğini gösterin. Telefonum olmayınca sıkılırım sözüne sığınmasının da önüne geçmiş olursunuz.

Aldığınız tüm tedbirlere rağmen, çocuğunuz sosyal medyadan kopamıyor ve bu konuda size karşı çıkıyor ve öfke nöbetleri sona ermiyorsa bu durumda bir uzmandan destek alınız.

www.muratatila.com

İnstagram: klinikpsikolog_murat_atila