Sözlerin Ötesine Bir Bakış

Kongfiçyus: "Kelimelerin gücünü bilmiyorsanız, insanların gücünü anlayamazsınız." der. 

Elbette sözler, insan zekasının derinliklerinden birer dışavurumdur ve oldukça önemlidir. Ancak gerek yapılan araştırmalarla, gerekse kendi deneyimlerimiz ile sorguladığımızda kelimelerin insanı anlama konusunda oldukça yetersiz olduğunu görebiliriz.

Sözlerin ötesini anlamak; imadan kişilik profillemesine, yalandan manipülasyona, davranıştan duygu ve düşünceye gibi birçok alt yazının da okunması demektir.

İnsan, okunması gereken bir kitap, bir hikayedir. 

Bu hikaye sözlerin bulunmadığı çağlarda bile sözlerin ötesinde bir iletişimin var olduğu gerçeğini bize göstermektedir.

Yüzbinlerce yıllık insanlaşma serüvenimizde beden dili, yüz, mimik, jest, postür gibi dışavurumlarımız niyetlerimizin, duygu ve düşüncelerimizin en anlaşılabilir çıktıları oldu.

Bu nedenle sözlerin ötesini anlamak, en az sözleri anlamak kadar önemlidir. 

Neden şaşırınca ağzımızı açarız? Neden yalandan güldüğümüzde gözlerimiz gülmez? Neden üzülünce yüzümüzü asarız? Neden kızınca kaşlarımızı çatarız? Neden korkunca gözlerimiz büyür?

Sözlerin ötesini kısaca tanımlayacak olursak mikro ve makro ölçekte; beden dili, jestler, mimikler, yüz ifadeleri ve fiziksel hareketlerden oluşan sözel olmayan ifadeler bütünüdür diyebiliriz.

“Beden dili, Neden Dilidir.”

Mehmet Fatih HANOĞLU

Beden dili, en eski dilimizdir. Tüm insanlık tarihinde iletişimin başlangıcı olan beden dili, anlamlandırma konusunda zaman içerisinde yabancı bir dile dönüşmüştür.

Her insan jest denilen el, kol hareketleri; mimik denilen yüz hareketleri yapar ve bedenine türlü biçimler verdirir.

Ne var ki bir çok insan jest, mimik, ve beden hareketleriyle söylediklerinden çok farklı şeyler istediklerini ya da hissettiklerini açığa vurur.

Profilllemede Beden Dili Unsurları;

-Beden Duruşu (Postür)

-Jestler

-Mimikler

-Başın Kullanımı

-Oturmak İçin Seçilen Yer

-Göz Teması

-Ayakların Kullanımı

-Oturma Biçimi

-Mesafe Kullanımı

Beden dili alanında yapılan araştırmaların bir kısmını da hayvan davranışı çalışmaları oluşturur. (bkz. Etoloji)

Araştırmacılar, belirli koşullar altında türlerin içgüdüsel veya doğal davranışlarını inceleyerek alanı genişletmiştir.

Ve bu çalışmalar, insan beden dilini anlamak için de oldukça yarar sağlamıştır.

Bu araştırmalardan çıkan sonuçlardan biri; birçok sözel olmayan sinyalin, içgüdüsel olma eğiliminde olduğudur. Bu nedenle bazı uyaranlarla karşı karşıya kaldığımızda hemen hepimiz benzer şekillerde davranırız. Örnekle korku anında gözlerimizin büyümesi..

İçgüdüsel ipuçları okuyabilmek, davranışsal iklimi, bilişi ve hatta kişi psikolojisini anlamamızı da sağlayabilir.

Örnekle, tüm primatlar (Maymun Türleri) yüz ifadeleri üzerinden birbirleri ile iletişim kurabilir.

İnsanlar ve maymunlar yüz jestlerini iletişim niyetinde de kullanır. Fakat tüm canlılarda kendine özgü bir beden dili vardır.

Solmakta olan bir çiçek bile hasta olduğunu ya da susadığını bize anlatır.

Bir şempanze elini açık bir şekilde uzattığında, örnek olarak, yalvarıyor şeklinde jestler yapmaktadır. Bu davranış aynı zamanda bir kavga, yiyecek ya da yardım talebi de olabilir.

Siz hiç kızdığınızda ya da canınız bir şeye sıkıldığında volta atmadınız mı?

Aynı hareketi maymunlarda da görebilirsiniz.

Oyun oynamak isteyen köpek doğal olarak mutludur. Kendini rahat hisseder. Ağızı açıktır ve mutlu bir ifade ile gözlerinizin içine bakar.

Dikkatli ve heyacan içinde olan köpek kulaklarını tam olarak dik tutar ve sesin geldiği yöne çevirirerek kaynağı bulmaya çalışır.

Köpek korktuğunda kuyruğunu bacakları arasına alır ve kulaklarını tamamen geriye yatırır.

Kendini diğer bir üyeden üstün gören köpek. Kendine güven içinde diğer üyeye yaklaşır. Vücudunu olabildiği kadar yüksek tutar.

Bu durum beden dilinin tüm canlılarda önemli mesajlar verdiğini gösteren, evrimsel kökleri anlatmaktadır.