Suudi Arabistan'ın ABD ye resti tutar mı? Dr. Ali Topçubaşı

Suudi Arabistan'ın 11 Eylül 2001 yılında Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon' a yapılan saldırılarla ilgili ABD kongresinde ilişkilendirilmek istenmesi, bu ülke tarafından tepki gösterildi. ABD Kongresinde 11 Eylül saldırılarını gerçekleştirenlerden 19' kişiden 15 kişisinin Suudi Arabistan vatandaşı olduğunu belirterek önemli rol oynadığını ve bu yüzden yargı yolunu açacak bir yasa tasarısı üzerinde çalıştıklarını belirtmesi, bu ülke yöneticilerinde büyük tepkiye neden oldu. Bunun üzerine, Suudi Arabistan yönetimi hem dolar fiyatlarını düşürmek, hem de paralarını bu ülkeden çekeceğini belirtmesinin bir ekonomik mantığı var’ mıdır? 

Bilhassa son 9 aydır petrol fiyatlarının 2/3 oranında düşmesi nedeniyle IMF tarafından bu ülkenin 5 yıl içinde ödeme güçlüğüne düşeceği belirtilmiştir. Ayrıca, uluslararası derecelendirme kuruluşlarının da sıraya girerek bu ülkenin kredi notunu düşürmeye başlamışlardır. İran ile sorunlarının aşılma ihtimalinin de zayıf olması, silahlandırmaya ayıracağı parayı başka yöne çekme ihtimalini sınırlandırmaktadır. Ayrıca, girdiği Yemen bataklığından kolayca sıyrılması zor gözükmektedir.

Eğer tasarı kongreden geçerse Suudi Arabistan yönetiminin ABD de olan 750 milyar doları çekeceğini belirtmesi gerçekçi midir? Bu ülke parasını güvenli liman olduğu için tuttuğu akıldan çıkarmamak gerekmektedir. Ayrıca, vadeye göre olmakla beraber hatırı sayılır faiz aldığı açıktır. Yine, doların değerinin  dünyada belirli bir istikrar unsuru olması, bu ülke parasını  en önemli rezerv para haline getirmektedir. Örneğin; Japon yenine yatırılacak paradan 20 yıl sonra bile  faiz alınamayacak olması, ya da Almanya'nın 10 yıllık tahvillerinde faizin yine sıfırın altında olması, diğer alternatifleri kapattığı açıktır.

Eğer şantajla iş yürüseydi, Çin'in bu ülkede olan 4 trilyona yakın dolarla oynayarak yapacağı açıktır. Ayrıca; Suudi Arabistan'ın yüzde 12,7 ye yükselen bütçe açığının, kredi derecelendirme kuruluşları tarafından yatırım yapılamayacak düzeyde görülen Brezilya'nın yüzde 6, Arjantin'in yüzde 3,6 açığı, Yunanistan'ın yüzde 2,9 açığının birkaç katı olduğunu unutmamak gerekmektedir. Ayrıca, yıllık yaklaşık 70 milyar dolar bütçe açığı veren bu ülkenin, yine aynı şekilde devam etmesini mümkün değildir. 

Bunun yanında; değil uçak, onun pervanesini bile yapamıyorsan, kullandığın cep telefonundan, içtiğin ilaca kadar ona mahkumsan, ancak eğitimsiz bırakılan halkını kandırabileceğini unutmamak gerekmektedir.