Tarahumara 'yalıların ruhu, İspanyolların sakalı

İnsan bedenini ayakta tutan manevi güç; Ruh… Yeryüzünde her yaşayan canlının bir ruhu varken Tarahumara halkı kendilerini diğer insanlardan ayrıcalıklı kabul etmiş ve erkeklerinin üç, kadınlarınınsa, doğurganlıklarından dolayı dört ruha sahip olduklarına inanırlarmış. Zamanı gelip de tüm ruhlarını yitiren bir Tarahumaralı yıldız olup kendine gökte bir yer bulurmuş. Bunlar beş yüzyıl önce işgalci İspanyollar nedeniyle çekildikleri Batı Sierra Madre Sıradağları'nın kanyonlarının derinliklerinde ve yükseltilerinde yaşayan Tarahumara halkının inançlarıdır. Bize ne denli inanılmaz gelse de onlar buna inanıyorlar. Bize de saygı duymak kalıyor. İşgalci İspanyollar o yılların en üstün silahlarına ve bir de rahatsız edici sakala sahiplermiş. Yöre halkı İspanyolları çaboçi sözcüğü ile tanımlıyorlardı. Çaboçi aslında bir hakaret içermiyor; sadece dünyayı ikiye ayırmanın bir yolu. Yani bizce medeni dünya ile onların dünyasının ayrımını ifade eden bir kelime. Tarahumara halkı, az konuşan, kendi halinde insanlardan oluşuyor. Birbirlerinden çok uzakta, kerpiç ya da ahşaptan yapılma küçük evlerde ya da mağaralar veya bir kaya çıkıntısının altına yapılmış, kayanın çatı görevi üstlendiği, barınaklarda yaşıyorlar. Sabanla sürdükleri küçük tarlalarda yetiştirdikleri mısırdan, alkollü bir içecek yapıyor; kutlamalarda bu içkiyi elden ele geçirip, konuşmaları iyice alevlenene ya da hayallere dalana veya saldırganlaşana kadar içi boşaltılmış yarım sukabağından bir yudum almaya devam ediyor ve sonra da yere uzanıp uykuya dalıyorlar.

İnsan bazen düşünüyor. Böyle bir yaşantı bana uyarmı diye, ama yanıt vermekte ben zorlanıyorum. En iyisi herkesin kendi dünyasının gerceklerinde yaşaması hem ne demişler ne, Tarahumara 'yalıların Ruhu ne, İspanyolların Sakalı.

Bu yazının kaynağı (National Geographic Türkiye).