Taze Meyvelerin Habercileri

Güneş, sağanaklara baskın çıktı... Bu defa besisuyu, ileride açacak çiçekleri sinesinde saklayan o yuvaların, ya da asıl adıyla tomurcukların açılmasını sağladı... Dalları çiçekler bastı!


Erik, kiraz, armut, şeftali... Ve daha bir sürü meyve ağacı, yaprak açmayı beklemeden birer koca çiçek demeti biçimini aldı.


Hem öyle tek tük de değil! Meselâ kiraz ağacının tomurcukları, dört, beş, hattâ daha çok çiçekli demetler halinde çiçeklenmiş. Peki ama, bunlar nasıl meyve olacak?..


Çanak yaprağı adındaki o beş yeşil yaprağı bir kenara bırakıp önce çiçeğin en güzel kısmını ele alalım. Burada, düzgün bir bezek biçimine sahip, dibinden beş çanak yaprağına bağlı, beş adet taç yaprağı bulunur. Bu yaprakları koparırken aynı zamanda, ortadaki en kısalarını da unutmazsak, sayıları yirmiyi bulan, uçları sarı bir toplu iğne başına benzeyen küçük ipçikleri de koparalım.


İpçiklerin ucundaki minik şişkinlikler ise, içerisi çiçektozuyla dolu başçıklardır. Bunlar meyvenin yetişmesi için çok gereklidirler. Kesecikler olmazsa ağaç kısırlaşır, hiç meyve vermez. Bütün çiçeklerin, meyve vermek için çiçektozuna ihtiyaçları vardır. Çiçektozuna bütün meyve ağaçlarında ve daha birçok başka bitkide de rastlanır.


Çanak yapraklarından meydana gelen çanak kısmıyla, taç yapraklarından meydana gelen taç kısmı çıkarıldıktan sonra, çiçek sapının ucunda kalan küçük yuvarlağın uzantısı, ucu kabarık ince bir boru görünümündedir.


Çiçek sapının ucundaki küçük yuvarlağa dişi organ denir. Bir havan tokmağı biçimindedir ve çukurda bulunması onu çevreye karşı korur. Bitkilerin, döl verebilecek her şeyi koruma kaygısı burada da ortaya çıkıyor! Gerçekten, dişi organın yumurtalık adı verilen bu şişkinliğinin içerisindeki yumurtacık, ileride meyve olacak tohumu taşır.


Yumurtalığın üzerinde yükselen ince, uzun boruya boyuncuk denir. Onun ucundaki kabarıklığa da dişicik başı ya da tepecik adı verilir. Çiçek meyve olmaya başlarken, çiçektozu taneleri işte buraya konarlar.


Ve kondukları andan itibaren meyvenin yetişme şekli, hiç değilse dış görünüşüyle, oldukça basittir. Taç yaprakları, çanak yaprakları, erkeklik organı teker teker düşerler... İrileşen yumurtacık, ileride bir ağaç verebilecek bir yumurta sayıldığından, sağlam bir zırhla korunur. Bu da, içerisinde acı bir badem saklayan, bildiğimiz çekirdekten başka bir şey değildir. Çekirdeği korumak ve beslemek için şişkinleşen yumurtalığın içi, sulu ve lezzetli bir et ile dolar ki, işte size taptaze ve leziz bir meyve!


Yumurta içtiğimiz zaman, tavuk tohumuyla beslenmiş oluruz!.. Bir meyve yediğimiz zaman da, bir bakıma, bitki tohumuyla beslenmişiz demektir.


Birçok çiçek, çanak, taç, erkek organ, dişi organ gibi kısımlardan meydana gelmiştir. Bununla beraber çanak ve taç yaprağı, erkek organ ve yumurtalık sayısı, çiçek türüne göre farklılık gösterir. Bu çeşitli bitkileri sınıflandırmak için bir büyütece ya da keskin gözlere sahip olmak yeterlidir. Lâkin bu sınıflandırma, eğlendirici olduğu kadar öğretici bir bilimi de meydana getirir... İşte o bilimin adı da "botanik" tir.