Tecrübe olunca devleti yıkmakta kolaylaşıyor, toparlamakta! (2)

Konu bir devletin yıkılması ve kalkınması olunca tarih, ekonomik, sosyal ve siyasi nedenler, etkenleri ile birlikte değerlendirilmeden meselelerin anlaşılması mümkün olmamaktadır. Osmanlı, tarihçiye göre (a), ekonomiste göre (b), siyasetçiye göre (c) nedeniyle batmıştır. Gerçeğinde Osmanlının yıkılışında; a, b, c ve d nedenleri bulunmaktadır. Okullarımızda öğretilenlere göre de Osmanlı İmparatorluğu; “Sultan Vahdettin’in hainliği ile İslam dininin gericiliği yüzünden yıkılmış, cumhuriyet rejiminin kurulmasıyla birlikte, devletimiz zenginleşmiş, halkımız da refaha kavuşmuştur."

Ancak, Avrupanın, özellikle de İngiltere’nin, kalkınmasını sağlayan sanayi devrimini cumhuriyet yönetimi sayesinde yapmadığını; Japonya’nında, imparatorlarını kovmadan kalkınmalarını gerçekleştirdiği gördüğümüzde, bir ülkenin kalkınmasını ve refaha kavuşmasının bir yönetim şekli ile doğrudan bir ilgisinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Konu daha iyi anlaşılabilmesi için aşağıda, Batı Avrupa’nın kalkınmasını sağlayan sanayi devrimini ve devrimi hazırlayan nedenleri, tarih, ekonomi ve siyaset pencerelerinden bakarak açıklanmaktadır.

Avrupa, Osmanlı ile arasındaki dengeyi lehine bozan Sanayi Devrimi nasıl ve hangi şartların desteği ile yapılabilmiştir?

-Avrupa'da 18. ve 19. yüzyıllarda yapılan yeni buluşlar, el tezgâhlarını makineleştirir. Ve makineleşme sayesinde artan üretimin fazlası dışarıya satılır…

-Buhar gücüyle çalışan makinelerin devreye girmesiyle “makineleşmiş endüstri ” doğar...

-Ve sonuçta artan üretim, Avrupa'daki (özellikle alt ve orta sınıfın) sermaye birikimini, sermaye birikimi de refahı arttırır…

Özetle, sanayi devriminin, kalkınmanın; sultanla, diktatörle, cumhuriyetle, krallıkla, din, iman, hain veya kahramanlarla bir ilgisi bulunmamaktadır.

Sanayi devrimini hazırlayan, olgunlaştıran nedenlere bakıldığında;

Sanayi Devrimin altyapısında, sosyal ve ekonomik sebepler ile ihtiyaçlardan kaynaklanan düşünceler önemli bir ağırlığa sahip olmakla birlikte;

-16. yüzyıldan itibaren Avrupa'nın nüfusunun hızla artması…

-Tarımın yapısındaki gelişmeler, bu sektöre olan nüfusa ihtiyacı azaltmış ve bu açıktaki işsiz nüfusun kentlere göç etmesiyle birlikte de kent sanayisine hazır, ucuz işgücü sağlanmıştır...

-Çalışan işçi sayısının artması ile önceden lüks kabul edilen; şeker, çay gibi malların alt ve orta sınıf tarafından da kullanılarak tüketim mallarına olan talebi artırmış, artan talep üretimi, üretimin artması da ticareti canlandırmıştır.

-Avrupalılar, sanayi devriminin finansmanını ilk başta İspanyolların Orta Amerika ülkelerinden geniş çaplı yağmalardan elde ettikleri altın ve gümüşlerle sağlamışlardır. Bu dönemde İngilizlerin yağmalanan malları taşıyan İspanyol gemilerini yağmalamaları da ünlüdür. Bu şekilde Avrupa’ya tonlarca altın, gümüş taşınmıştır. Gerçekte bu yağmalar, 16. ve 17. yüzyıllarda, İngiltereyi sanayi devrimine götüren sürece temel olmuştur.

-Özetle, Avrupadaki sanayi devrimi Latin ülkelerinden yağmalanan mallarla yapılmıştır.

-Latin ülkelerinin yağmalanmasının yanında; Hindistan'da (1753) Fransız birliklerini savaş alanında yenen İngilizler’in, Babür imparatorlarının devasa hazinesine el koymaları, bu hazineleri İngiltere'ye taşımaları, dokuma ve buhar makineleriyle ilgili tüm teknik buluşlarda birinci derece kaynak olarak kullanmaları da büyük etkendir.

-Bunlarla birlikte Avrupa ülkeleri, yeni kolonilerinden getirdikleri ucuz hammaddeleri işlemişler ve yüksek fiyatlarla tekrar sömürgelerine satarak sanayileşme için büyük gelir elde etmişlerdir.

Ve…

Endüstri devriminin neden ilk önce İngiltere'de başladığı irdelersek;

-O dönem İngiltere'de uzun süredir bir anayasal monarşi düzeni oluşmuştur. Bu düzenin temelinde mülkiyet hakkının ve bireysel hak ve özgürlüklerin korunması vardır…

-18. yüzyıl İngilteresi, dünyanın mali merkezi konumundadır. Borsa ve bankacılık sektörleri diğer ülkelerden çok ileridir…

-Parlamento, kapitalizm ilkeleri doğrultusunda iç piyasada özgür rekabeti önleyici bütün engelleri kaldırmıştır…

-İngiltere, sanayi için gerekli en temel hammaddeler olan kömür ve demir yönünden zengin yeraltı kaynaklarına sahiptir…

-İngiltere, (ilgili dönemde) dünyanın en büyük sömürge imparatorluğudur. Bu da ona, ucuz ve bol hammadde kaynakları ve üretilmiş mallar için geniş pazar olanağı sağlamıştır…

-İngiltere bir ada ülkesidir. Bundan dolayı Avrupa’daki derebeylik mücadelesi, savaşlar, mezhep kavgaları gibi olaylardan uzak kalmış dolayısı ile yıpranmamıştır…

Yukarıdaki olaylar değerlendirildiğinde, Sanayi Devrimine ivme kazandıran en büyük etkenin gerçeğinde, Orta Amerika’da yağmalalan altın ve gümüşün, katledilen onmilyonlarca yerlinin madenlerde çok kötü şartlarda ve karın tokluğuna çalıştırılmasınden elde edilenler bulunmaktadır.

Diğer ifadesi ile modern ve çağdaş batı! Gelişmesini yağmalarına borçludur. Bugün de modern batının gerçeği değişmemiştir.

Peki, Bu dönemde Cihan İmparatoru Osmanlı ne yapmaktadır?

Güzellik uykusunda mıdır?

Resim;bashwiki.pbworks.com