Türkiye'de gizli ekonomik kriz var!

Türkiye’de ekonomik kriz var mı?

Herkesin sorduğu ancak çoğu kimsenin berraklaştıramadığı neredeyse altın bir sorudur!

Herkesin bu soruya yanıt vermekte kafası karışıyor, rakamlar ters-yüz oluyor, bir türlü nihai kararını veremiyor.

İşin doğrusu insanlar haklıdır.

Niye mi?

Kriz deyince kafalarında şekillenen bir formül vardır. Bu formül 1993 krizinde, 2001 krizinde tuttu…

Neydi bu formül?

Döviz fiyatları artar ya da devalüasyon olur, bazen yüzde 50, bazen yüzde 100 Türk Lirası değer kaybeder. Sonrası bellidir artık. Tüm ürünlere aynı oranda zam gelir, işsizlik artar, fabrikalar işçi çıkartır, durgunluğa girilir, IMF destekli yeni ekonomik program yapılır, hükümet açıklamaları sıralanır…

2002 yılından sonra bu formül işe yaramaz oldu. Çünkü bir ayağı kırıldı ya da işlemez oldu. Artık devalüasyon lafını unuttuk.

Neden mi?

Çok basit. 2002 yılından bu yana atıyorum 100 milyar dolar yabancı sermaye büyük işletmeleri (Tüpraş, Pektim, Telekom gibi) ve bankaları (sayısını unuttum ama bankacılık sisteminin yüzde 50’sine yakın) satın aldılar. Kar transferi yapmaya daha yeni başladılar. En az 10 yıl süreyle kar transfer operasyonu sürmesi gerekiyor. Haliyle fiyatı artmış değerli YTL işlemi yapan yabancıların değersiz ve ucuz döviz fiyatı tercihlerinin birinci sırasını işgal eder.

Hal böyle olunca 1 USA Dolar fiyatı 1 YTL denirse, hiç şaşırmayın diyorum.

Gelelim krize!

Türkiye’de kriz var mı?

Arkadaş! Kriz var, hem de ballısından var. Ama yersen tabi!

Yahu tüm dünyayı kasıp kavuran global sermaye krizi Türkiye’ye uğramıyor ve transit geçiyor, öyle mi?

Valla gönül öyle diyor ama gerçek öyle demiyor.

Hani 1997, 2001 kriz şartlarının parametrelerini saymıştık. Devalüasyon hariç kriz formülünün tüm şıkları geçerlidir ve 2008 Türkiye’sinde yaşanmaktadır.

Tüm ürünlere zam yağmuru devam ediyor mu?

Hem de nasıl, şiddetli ve sağanak halinde A’dan Z’ye, iğneden ipliği her şeye zam geliyor.

Ekonomi durgunluğa giriyor ve işsizlik artıyor mu?

Sokağa çıkın ve herhangi bir esnafa, pazarcıya sorun bakalım; ne diyecek? Abi, işler kesat, yandık, bittik laflarında başka ne duyabileceksiniz.

Peki, ne diyoruz şimdi?

Hadi bakalım, bir isim buluyoruz.

Ben diyorum ki bunun adı ‘’Gizli Ekonomik Kriz’’ ya da ‘’Örtülü Ekonomik Kriz’’.

Sizce hangisidir?

Ömer Özdamar/08 Ağustos 2008