Yeni Bir Cumhuriyet İle Birlikte Yeşeren Umutlar: Hayat Akan Bir Sudur

Bir önceki romanı Veda’da, Osmanlı İmparatorluğu’nun son zamanlarında bir konağın içinde süregelen yaşantıları konu alan Ayşe Kulin; Umut’ta yeni bir cumhuriyetin konak sakinlerinin yaşamları üzerinde hissedilen değişim sancılarını okuyucularıyla paylaşıyor.

Veda’da saltanatın kaldırılmasının ardından dedesi Son Osmanlı Maliye Nazırı Ahmet Reşat Bey (Yediç)’i diğer Osmanlı nazırlarıyla birlikte yurtdışına sürgüne uğurlayan yazar; Cumhuriyet’in ilan edilip, daha önce yurtdışına çıkartılan Saray efradının bir bölümünün geri dönüşlerine izin verilmesiyle birlikte bu kez O’nu Türkiye Cumhuriyeti’nde karşılıyor.

Bir zamanlar çok geniş bir coğrafyada asırlar boyunca hüküm süren bir imparatorluğun Maliye Nazırı olan Reşat Bey için artık yeni bir ülkede, yeni bir yaşam başlamaktadır. Sürgüne giderken ardında bıraktığı ülkesinden bambaşka bir ülkeyle karşılaşan Reşat Bey, bu değişime ayak uydurmakta çok zorluk çekecektir.

Ne var ki Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte sosyal hayatta meydana gelen değişim kendini Reşat Bey’den çok önce, konağın diğer sakinlerinde göstermiştir. Bir Osmanlı ailesi, yeni kurulan bir Cumhuriyet ile birlikte giderek asrîleşmektedir.

Baba tarafından Boşnak olan yazar, 1910’lu yılların başlarında kaybedilen ata yurdunu; Veda’da olduğu gibi yine derin bir özlemle yâd ediyor. Bir cumhuriyetin ilk demlerinde eski bir Osmanlı ailesinde hayat; alevlenen aşklar, kurulan yeni dostluklar, dağılan yuvalar ve yaşanan hüzünlerle bir konağın içerisinde su misali akıp, gidiyor. Ve giden her şeyin ardından yine umut geliyor.

Bir Osmanlı ailesinin Cumhuriyet rejiminin yaşam şartlarına uyum çabalarından, yazarın hayatının ilk karelerine doğru uzanan bir yolculuğu anlatan Umut, yaşam serüveninin ne denli mucizelere gebe olduğunu okuyucularına bir kez daha hatırlatıyor. Cumhuriyet tarihimizin ilk yılları ne kadar acılarla dolu olsa da, her acılı dönemin ardından yine bir umut beliriyor.

Ayşe Kulin’in son romanı hayatta hiçbir şeyden umudunu kaybetmeyen, kaybetmek istemeyen herkesin bir an önce alıp, okuması gereken bir kitap olmakta. Çünkü hayat bir su gibi; ömrümüzden akıp, gidiyor.

Ayşe Kulin;

Everest Yayınları, 2008.