Yeni Nesil Sorular

Bu yazı ilkokul 1. sınıf ve 8. sınıf seviyeleri arasında çocuğu olan tüm velileri ilgilendirmektedir....

Çocuklarımız anasınıfı ve ardından ilkokul 1. sınıfa başlayarak örgün olarak eğitim öğrenimlerinin ilk basamağına adım atmış bulunuyorlar. Biliyorsunuz ki çocuklarımız ilkokulun ilk üç senesinde yazılı olarak sınavla karşılaşmamaktadırlar. Çocuklarımız ilk sınavlarını ilkokul 4. sınıf ta olmaktadırlar. Sınıf öğretmenleri önceden belirlenen ölçeklerle öğrencileri "Geliştirmeli", "İyi" ve "Çok İyi" olarak değerlendirmektedirler. Öğrencinin derslerde göstermiş olduğu gelişime bütüncül bir şekilde bakılarak bu değerlendirme yapılmaktadır. 

Çocuklarımız 5. sınıfa gelmeleriyle birlikte artık ortaokul öğrencisi olmaktadır. Ortaokul seviyesine ulaşan bir öğrencinin önündeki en büyük sınav 8. sınıfta gireceği "Liselere Giriş Sınavı"'dır. Çünkü öğrenciler bu sınav sonucunda almış oldukları puanla okuyacakları liseleri tercih etmektedir. Puan ne kadar yüksek olursa öğrencinin istediği liseye gitme oranı da o derece yüksektir.

Gelelim öğrencilerin 8. sınıf sonunda karşılaşacakları "Liselere Giriş Sınavı" sorularına...
Milli Eğitim Bakanlığı'nın Şubat 2021 tarihinde yayınladığı "Liselere Giriş Sınavı Örnek Soruları" ve daha önceki yıllarda "TEOG" sınavında çıkmış sorular arası karşılaştırma yapma fırsatım oldu. Bu karşılaştırmayı da tamamen doğaçlama bir şekilde soruların ekran görüntülerini yansıtarak video çekmek suretiyle yaptım. Videoyu da Youtube'de yayınladım. Aşağıya da videoyu koyuyorum.

"Yeni Nesil Sorular" incelendiğinde, öğrencilerin dikkat becerilerinin seviyesinin gelişmiş olmasının bu sorulara cevap vermelerini kolaylaştıracağı düşünülmektedir. Çünkü "Yeni Nesil Sorular"ın önceki yıllarda çıkan sorular gibi tek boyutlu cevap isteyen sorular olmadığı anlaşılmaktadır. Sorular öğrencilerin dikkatlerini tam anlamıyla sorunun içeriğine yoğunlaştırmalarını gerektirmektedir. Önceki yıllardaki soruların içeriğinde üç unsur varsa "Yeni Nesil Sorular"da altı unsur var. Öğrencilerin var olan bu unsurları öncelikle belirleyebilmesi gerekmektedir. Unsurlar  arasında ilişki kurması için unsurları; ayrıştırması, birleştirmesi ve bu işlemler sonucunda da yeni unsurlar oluşturarak çıkarımda bulunması istenmektedir. Bu noktada öğrencilerimizin dikkat becerisinin gelişmiş olması önem arz etmektedir.

"Yeni Nesil Sorular"ın çözülebilmesi için dikkat becerisinin yanında  öğrencilerimizin algılarının da son derece açık olması gerekmektedir. Çünkü sınav soruları klasik sorulara göre biraz uzun. Sınavın zamanında bitirilmesi için öğrencinin okuduğunu hızlı bir şekilde algılayıp yukarıda ifade edilen unsurlar arası ilişki kurma, ayrıştırma, birleştirme, yeni unsurlar oluşturarak çıkarımda bulunma işlemlerini zamanında yapabilsinler.  

Soru içerisinde öğrencilere bilgiler verilmektedir. Aynı zamanda bir Türkçe sorusu Matematik sorusuna, aşağıdaki resimde görüldüğü üzere bir Matematik sorusu da Türkçe sorusuna benzeyebiliyor. Öğrencilerimiz sorulara ilk baktıklarında gözleri korkarak "ben bu soruyu çözemem" diyebilir. Bu da zamanla öğrencilerde "öğrenilmiş çaresizlik" oluşturabilir. Öğrenciler "öğrenilmiş çaresizlik"  sonucu karşılaşılan sorulara cevap vermeden geçebilmektedir. Bu çok önemli ve dikkat edilmesi gereken bir konu. "Savaşa girmeden kaybetme" söylemi ile karşılaşmamamız için "Yeni Nesil Sorular"dan öğrencilerimizi korkutmamamız önem arz etmekte.

Dikkat ve algılama becerisi iyi olan öğrenci, sorulara karşı "öğrenilmiş çaresizliği" yoksa, "Yeni nesil soruları çözebilir. Peki, dikkat ve algılama becerisi ne kadar sürede ve nasıl gelişir? Bu noktada her zaman ki gibi "bol bol kitap okuyun çocuklar" demememiz gerekiyor diye düşünüyorum. Çünkü soruları incelerseniz; öyle bol bol okunup cevabı işaretlenecek sorular değil! Öncelikle sorunun içerisinde olmanız gerekiyor. Sonra soruya dikkat yoğunlaştırıp algı seviyemizin en üste tutarak soruyu algılamanız gerekiyor. Soru içeriğinin ayrıştırılması, birleştirilmesi ve yeni bir içerik oluşturmak suretiyle çıkarımda bulunmanız isteniyor. Bol bol kitap okunarak başarılı olunacak bir sınav olsaydı bol bol soruları okur doğru cevaba ulaşırdık. Maalesef öyle değil!! 

"Bol bol oku." demeyelim de ne diyelim? Bu noktada bilinçli okuma etkinlikleri karşımıza çıkmaktadır. Bol olmayabilir, bol gelen bir ceket üstünüzde nasıl kötü duruyorsa bilinçsizce bol bol okunan kitap da zihnimizde iyi durmayabilir. Öncelikle okuma esnasında sorular bizden ne? istiyorsa o etkinlikleri yapmalıyız. Okuduğumuz metne dikkatimizi yoğunlaştırmalıyız. Algılarımız açık olmalı. Öyle kanepe uzanmış dizi ya da film izler gibi bir okuma olmamalı. Algı seviyesi en üstlerde olmalı. Okunan metindeki unsurları ayrıştırmalıyız, birleştirmeliyiz ve çıkarımda bulunmalıyız bu verilerle. Okunan metnin yazarı kim? Ne, nerede, nasıl, niçin ve kim sorularına cevap vermeliyiz. Metnin kahramanı ile empati kurmalıyız. Metnin yazarının ifadelerinin doğruluğunu araştırmalıyız. Bu eylemler çoğaltılabilir. Yani öyle elime aldım kitabı, bol bol okudum ile sonuç almak zor.

"Yeni Nesil Sorular"ın çözümü için istenen beceriler çağımızın becerileri. Bu soru tiplerine geçiş yapmamız, gelişim ve dönüşüm içerisinde olan Dünya'ya ayak uydurmamız adına sevindirici... Ama herkesin elini taşın altına atması lazım. İstenen becerilerin gelişimi ilkokul 1. sınıftan 8. sınıfa kadar tüm sınıf seviyelerini ilgilendirmekte olup sadece 8. sınıfta geliştirilebilir beceriler değil....

Kalın sağlıcakla.....