Yeniden vergi iadesi mi geliyor?

Bugün Milliyet’te bir haber vardı: “Fiş 2008'de geri mi geliyor?” (http://www.milliyet.com.tr/2007/09/27/son/soneko06.asp ). Haberde vergi iadesi uygulamasının kaldırılması sonrası vergide düşüş olması nedeniyle bu yıl başında vazgeçtikleri uygulamaya geri dönme olasılığından sözedildiği yazılmış.

Bu konuyu vergi iadesi uygulamasının kaldırılmasının gündeme geldiği 15 Kasım 2006’da “Vergi iadesi kalkmasın, e-vergi iadesi olsun...” başlığıyla yazmıştım (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=13765 ). Bu yazıda vergi iadesinin kaldırılmasına karşı olduğumu belirtmiştim:

“Bu konudaki denetim yetersiz ve yaptırımlar caydırıcı olmadığı için belgeli alışveriş azalacak. Toplumun vergi iadesi karşılığında yaptığı deneticilik görevi sona ermiş olacak.(...) Şu andaki sevimsiz, bol kırtasiyeli vergi iadesi sistemini çok hantal buluyorum ama vergi iadesinin kaldırılmasına karşıyım, bunun için sus payı olarak verilmesi düşünülen havadan ödenecek parayı da istemiyorum. İyi bir yurttaş olarak kayıtlı alışveriş yapmayı ve karşılığında vergi iademi almak istiyorum.”

Vergi iadesi uygulamasına yeniden dönmeyi düşünseler de bir yıl sonra tam uyan bir deyimle “tükürdüklerini yalamak” gibi bir durumla karşılaşmamak için geri dönmeleri zordur.

Ancak bunun bir yolu vardır. Daha önceki yazımda da önermiştim (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=13765): Fiş toplamayalım. Yalnızca banka kartı ve kredi kartı ile yapılan ödemelere vergi iadesi uygulansın. Vergi iadeleri alışverişi yaptığımız anda vergi iadesi hesabımızda toplansın ve aylık veya yıllık olarak hesaba geçsin.

Bu uygulama bizde yaygın olmayan banka kartının ödemelerde kullanımını yaygınlaştıracaktır. İnsanlar nakit yerine banka kartını kullanacaktır.

Uygulama çok kolay formüle edilebilir:

1- Vergi iadesi alama hakkı olan her yurttaş vergi iadesi için kullanılmak üzere bir banka hesabı (Vergi İadesi Ana Hesap) bildirir.

2- Diğer tüm banka kartları ve kredi kartları (Gerektiğinde ailedeki diğer kişilerin kartları da) vergi iadesi bilgi bankasında toplanır ve Vergi İadesi Ana Hesabı ile işkillendirilir.

3- Alışveriş yerlerindeki ödeme kaydedici cihazlar ve pos makinelerinde alışveriş ve vergi iadesi bilgilerini Vergi İadesi Ana Hesabına aktarmak için gerekli düzenlemeler yapılır.

Böyle bir uygulama için karar verilirse gerekli altyapı çok kolay hazır olur. Sonuçta ekonominin kayıt altına alınması birilerini korkutacak kadar çabuklaşacaktır. Önerim kesinlikle ütopik değildir. Verginin daha kolay toplanmasını, ekonominin kayıt altına alınmasını sağlayacak, uygulanması kolay bir model öneriyorum.