"Pozitif" Hukuk

Bu kavramı çok sık kullanırız ama buradaki 'pozitif' sıfatını acaba 'negatif'in zıddı olarak mı anlamamız gerekiyor?

Yabancı dilden gelen sözcüklerin genellikle sadece bir anlamını alır, diğer anlamlarını gözardı ederiz. Pozitif sıfatı da Türkçemizde yalnızca 'müsbet' ve 'olumlu' anlamlarında kullanılmaktadır.

Önce 'pozitif' ve 'müsbet' kelimelerinin Fransızca'da ve Arapça'da ne anlama geldiklerini görelim:

1- Pozitif:

 A- a) Doğal olmayan, yapay, sun'î anlamına gelir. Bu anlamda 'pozitif hukuk', doğal(=tabîî) hukukun zıddıdır.

b) Keza 'pozitif hukuk', kilise ya da devlet tarafından 'konulan' hukuktur. Bu anlamda pozitif hukuk tam olarak mevzû' (= vaz' edilen) hukuka karşılık gelmektedir.

B- 'Pozitif' ikinci olarak 'deneye dayalı, deneysel' anlamına gelir. Ezcümle, pozitif bilgi, deneysel bilgi demektir; pozitif bilimler ise deneysel bilimler anlamına gelir.

2- 'Müsbet' sözcüğü de Arapça'da, 'deneyle isbat edilmiş' anlamına gelmektedir.

Türkçemizde 'pozitif' ile 'müsbet' sözcükleri eşanlamlıdır ve 'deneye bağlı, deneyle kanıtlanmış' manâsına gelir.

Pozitif hukuk' deyimi Kıt'a Avrupası hukukunun iktibası ve adaptasyonu esnasında mevzû hukukun karşılığı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Fakat pozitif sözcüğü Türkçemizde yalnızca 'deneye bağlı, deneyle kanıtlanmış' anlamında kullanıldığı için daha sonra; gene bu anlama gelen 'müsbet' sözcüğü 'pozitif'le aynı anlamda kullanılmaya başlanmış ve 'pozitif hukuk' ile 'müsbet hukuk' deyimleri eşanlamlı hale gelmiştir.

Oysa müsbet kelimesinin 'vaz' edilen, sonradan yapılan, doğal olmayan' anlamları olmadığı için "müsbet hukuk" deyimi hatalıdır. Aynı şekilde, 'pozitif' sözcüğünün Türkçemizde 'sonradan yapılan, vaz' edilen, konulan, mevzû', doğal olmayan' anlamlarında kullanılmaması nedeniyle de 'pozitif hukuk' deyiminin kullanılması doğru değildir. Bunun yerine 'mevzû hukuk, mer'î hukuk, yürürlükteki hukuk' tabirlerinin kullanılması uygun olacaktır.