"Sadık yarimiz" bizi terk etmeden!

Bahar geldi, kara topraklar yeşeriyor. Renk renk çiçekler süslerken doğayı, insanoğlunun kirlettiği topraklar kara kaderine terk ediliyor. Aşık Veysel’in ”Sadık yarim” dediği topraklarımızı aldatır olduk…

Kaybedilen değerlerimizle birlikte bozulan çevre, sağlık sorunlarımız… Biz önlem almazsak “sadık yarimiz kara toprağımız” da terk edecek bizi…

Bitkilerin doğal gelişme ortamı topraktır. İklimin, yetişen bitki örtüsünün etkisinde değişime uğrayan toprak, insanoğlunun uygulamaları sonucunda da verimli ya da verimsiz hale gelebilmektedir.

Tarımda verimi artırmak için gübreleme yapılmaktadır. Gübreleme toprağın besin elementi bileşimini artıracağı gibi, bitkinin besin elementi bileşimini de artıracaktır. Bitki besin maddeleri toprakta uygun düzeyde bulunduğunda bitki gelişimi için gerekli olan maddeleri topraktan sağlayacaktır. Aksi takdirde istenilen verim elde edilemeyecektir. Fazla gübreleme de benzer etki gösterir.

Su erozyonu da topraklarımızın taşınmasına neden olmaktadır. Yağmur ve yer altı sularından zengin olan Karadeniz bölgesinde, eğimin de etkisiyle, suların akışı kontrol edilmediğinde su toprakla birlikte bitki besin maddelerini de sürükler. Taşınmayla ayrıca topraklara uygulanan kimyevi gübreler de akarsulara ulaşır. Akarsularda taşınma sonucu bitkisel yaşam artarken, oksijen azalmasına bağlı olarak balıklarda azalma görülür. “Derelerimiz neden eski dereler değil” diye düşündüğümüzde sebeplerden biri de bu olmaktadır.
Yağışı çok olan bölgelerde Ca, Mg, K ve Na gibi bazik katyonların yıkanması sonucu toprak asitliği artmaktadır. Bunun sonucunda kimi besin maddelerinin toprak tarafından alımı engellenir, kimileri de aşırı derecede çözündüklerinden bitkilerde toksik etki yaparlar.

Toprağın ihtiyacına uygun gübre kullanılmayışı çeşitli sorunlara neden olmaktadır. Azotlu gübrelerin fazla kullanılmasıyla toprakta azot oksidasyonuyla nitrik asit oluşur. Topraklarda asitleşmeden dolayı ortaya çıkan verim düşüklüğünün önüne geçmek için en çok kullanılan yöntem kireçlemedir. Sönmemiş kireç, sönmüş kireç, dolomit gibi kireç içeren bileşikler toprağa ilave edilmektedir. Toprak pH’ı bu işlemler esnasında ölçülerek yetiştirilecek bitkiye göre ayarlanmalıdır.

Toprak pH’ı mikroorganizmaların yaşamlarını da etkiler. Örneğin bakteriler nötr ortamlarda daha iyi gelişir.

Toprak analiz edilerek, elde edilen ürünler gözlemlenerek toprağın ihtiyacı olduğu besin elementleri belirlenebilir. Örneğin Alüminyumun çay bitkisi üzerine olumlu etkisi vardır.

Kimyasal gübrelerin çevre için zararları ortaya çıktıkça organik gübrelerin kullanımı gündeme gelmektedir. Hayvancılığın yetersiz olduğu bölgemizde kompost kullanımı yaygınlaşabilir. Kompost “her türlü organik artığın çürütülmesi sonucu meydana gelen organik gübredir. Organik artıklar biriktirilerek fermantasyonu sağlanırsa elde edilen kompostlar tarımda kullanılabilir.

Son yıllarda yabancı otlarla mücadele için yabancı ot ilaçlarının kullanımına yönelme varken, yabancı otları yeşil gübre olarak kullanmayı neden tercih etmiyoruz? Her şeyin bu kadar kolayına kaçar mı olduk? Çalışmadan, emek vermeden, toprağımızın değerini bilmeden ne kadar yaşayabiliriz?

Sadık yarimiz bizi terk etmeden toprakla ilgili yazmaya devam edeceğim. Birlikte çabalar ve topraklarımıza sahip çıkarsak bu topraklar üzerinde karnımız doyarak, dostlukla, başarıyla ve sevgiyle yaşamaya devam edeceğiz…

Aşık Veysel’in dizelerini birlikte okuyalım ve topraklarımız için mücadele edelim…[i]
Dost dost diye nicesine sarıldım
Benim sadık yarim kara topraktır
Beyhude dolandım boşa yoruldum
Benim sadık yarim kara topraktır
…
Koyun verdi, kuzu verdi, süt verdi
Yemek verdi, ekmek verdi, et verdi
Kazma ile dövmeyince kıt verdi
Benim sadık yarim kara topraktır.
...
Her kim olursa bu sırra mazhar
Dünyaya bırakır ölmez bir eser
Gün gelir Veyseli bağrına basar
Benim sadık yarim kara topraktır.