Sebastião Salgado

Fotoğrafçılığa düşkün biri olarak Brezilyalı Salgado’yu (1944)  sanırım geç tanıdım. 2014 yapımı The Salt of the Earth ( Toprağın tuzu ) filmini izlediğimde Salgado’nun dünyaca ünlü bir fotoğrafçı olduğunu gördüm. Uzun yıllar insanların acılarını, sorunlarını, ezilmelerini fotolayan Salgado, 1990 ların sonunda özellikle Afrika’daki insanlık kıyımlarından (kendi deyimi ile ruhunun hastalanmasından) dolayı foto çekmeye ara vermiş. Eşi ile birlikte doğduğu toprakların çölleşmesine engel olmak için uğraşmış. 2000 lerin başında tekrar fotoğraf makinesini alıp hayvan ve doğayı çekmeye başlamış.

Bugün kendisi ile ilgili Alper Aslan tarafından yazılmış bir yazı okudum, Salgado’nun tanınması adına bu yazıyı sizlerle paylaşmam doğru olacak diye düşünüyorum.

 “Ününün doruğundayken ortalıktan bir anda kaybolmuş. Üç yıl kimse bulamamış. Bir gün elinde 240 bin kare fotoğraf ile çıkmış ve uluslararası bir kampanya ile hepsini satmış! Parasıyla da üç yıl boyunca fotoğraflarını çektiği Brezilyalı topraksız köylülerin yaşadığı binlerce dönüm araziyi satın alarak, köylülere dağıtmış!”

Salgado, 1986 ve 1992 yılları arasında o ana kadar ki en büyük projesi olan “Workers/İşçiler (1993)” üzerinde çalışırken ve bu albümü hazırlarken 26 ülke gezerek müthiş bir işçi profili çıkartır! Kimi eleştirmenlere göre “Workers”, Karl Marx’tan sonra yazılmış en iyi “manifesto”dur! Seçilen konuların marksizm ile ilişkisi olması, biçimsel olarak da, kimi zaman göze batacak kadar koyu tonlar ve buna bağlı olarak dışavurumcu etkiler bu paralelliğin izleri olarak görülebilir. Salgado’nun başarısının diğer bir sırrı da entelektüel birikimini pozitif bir biçimde çalışmalarına yansıtmasıdır. Ekonomi üzerindeki birikimi yoksulluk, üçüncü dünya ve sanayileşme kavramlarına eleştirel yaklaşımını belli bir paradigma içerisine oturtmasını sağlamıştır.

“Dünyanın yaşayan en büyük iki fotoğrafçısından birisi”;

“Kodak sadece Salgado yüzünden Tri-Max filmlerin üretimini durdurmaktan vazgeçmiş. Leica ise yeni bir objektifi piyasaya çıkarmadan önce ona gönderirmiş. Eğer o beğenmezse, piyasaya sürmezmiş”;

Salgado. Tam adıyla; Sebastião Riberio Salgado… Ünlü fotoğrafçı. Ekonomist. Legion D’Honeur ile ödüllendirilen gazeteci. Çektiği tek kare fotoğrafla ünlü fotoğraf ajansı Magnum’u batmaktan kurtaran kişi. Muhalefet kendisine Brezilya cumhurbaşkanlığını önerdiğinde, “Politikacı olursam, yalan söylemeyi öğrenirim” diyerek nazikçe reddeden aydın…

Alper Aslan'nın dediği gibi İnsanlığa daha fazla Salgado lazım…