2008 Nüfus Sayımı hakkında notlar

TÜİK’in www.tuik.gov.tr adresindeki bilgileri kullanarak 2007 ve 2008 sonu nüfus sayımı sonuçlarını karşılaştırdım.

2007 nüfusu: 70.586.256
2008 nüfusu: 71.517.100
Nüfus artışı: 930.844

1. NÜFUS ARTIŞININ DAĞILIMI

930.844 kişilik artışın kadın ve erkek nüfus dağılımı şöyle oldu:

Erkek: 524.621
Kadın: 406.223

Artış içindeki kadın nüfusu % 44 iken erkek nüfusu % 56 olmuş. Bu artışın doğal nedenlerle açıklanması olanağı yoktur.

2. İSTANBUL’UN NÜFUS ARTIŞININ DAĞILIMI

İstanbul’un nüfus artışının kadın erkek dağılımını çok dengesiz gördüm:

Toplam artış: 123.328
Erkek nüfusu artışı: 95.009
Kadın nüfusu artışı: 28.319

Bu artışı yalnızca göç olgusuyla açıklamak olanaklıdır.

3. ŞEHİR VE KÖY/BELDE NÜFUSU KARŞILAŞTIRMASI

TÜİK sayım sonuçları ile birlikte kentsel ve kırsal nüfus bilgisi vermek için Şehir Nüfusu ve Köy/Belde Nüfusu bilgilerini veriyor. Bu bilgilerin gerçekçi olmadığını defalarca yazmıştım (1, 2). Bu bilgilere göre şehir nüfusu şöyle:

2007 sayımı: 49.747.859 (%70, 5)
2008 sayımı: 53.611.723 (%75)

Bir yılda şehir nüfusu artışı 3.863.864 olmuş. Bu sayım düzgün kriterlere göre yapılsa bu artış bir şehirleşme göstergesi olarak düşünülebilirdi. TÜİK bu konuda bir doğru yapıp bu artışın nedenini açıklamış (3). Yani geçen yıl belde olarak görünen birçok yer şimdi ilçe olduğu için bu artış gerçekleşmiş. 2007 sayımının kent/köy dağılımdaki büyük hatası kısmen düzelmiş ama tam bir düzelme henüz yok.

Kentsel ve kırsal nüfus böyle belirlenmez. Köy köydür, kent kenttir. Geçen sefer Beylikdüzü belde göründüğü için köy nüfusuna dahildi, şimdi ilçe olunca kent oluverdi. Bunlar kağıt üzerinde yapılan oyunlardan başka birşey değildir.

Toplam nüfusu 123.328 artan İstanbul’un 1.394.784 artan şehir nüfusunu başka türlü açıklamak olanaksız olurdu.

(1) TÜİK’e göre Beylikdüzü köymüş (30-1-2008): http://blog.milliyet.com.tr/blog.aspx?BlogNo=88934
(2) TÜİK’e göre Ankara’da Pursaklar köymüş (31-1-2008): http://blog.milliyet.com.tr/blog.aspx?BlogNo=89379
(3) 2008 Sayım tablosuna TÜİK’in eklediği açıklama: Yerleşim yerlerine (il, ilçe, belde belediyesi, köy) göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 5393 sayılı Belediye Yasası'nın 8. ve 11. maddeleri ve ilgili diğer mevzuat uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanında yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır.

İnebolu, 27 Ocak 2009