2011 yılında dış ticaretimiz

Hazine Müsteşarlığı ve TUİK’in internet sayfalarını sık  sık kontrol etmeme rağmen 2011 yılının  borçlanma ile ilgili kümülatif rakamları yayınlanmamaktadır. ( bu gün itibari ile Hazine Müsteşarlığı sayfasında 2011 yılı Eylül rakamları vardır)  Buna rağmen ortalıkta  ithalat-ihracat veya borçlanmalarla ilgili haberler okumaktayım, öncelikle bu rakamların nerelerden bulunduğunu da merak ta etmekteyim , tahminime göre bu rakamlar bir projeksiyon rakamlardır. Ben projeksiyon verilerdense devletin resmi verilerine bakmayı doğru buluyorum. 

İncelediğim Tablolardaki veriler  son bir yılda hem dış ticaret hem de cari açıkta Cumhuriyet tarihinin rekorlarının kırıldığını göstermektedir . Dış ticarette bir önceki ( 2010) yıla göre ihracat birim değer endeksi 11,5, ithalat birim değer endeksi ise 15,7 artış göstermiştir. Kısaca  dış ticarette durum iyiye gitmemektedir. 

2011  yıllı kümülatif  olarak dış ticaret açığı  105,86 milyar dolara ulaşmıştır. 

Bu durum Türkiye'de ithal ikame ürünlerin daha fazla kullanıldığının belirtisidir. Girişimci ve nihai tüketicilerin ithal ürünü  tercih etmesi  yerli işletmeleri  olumsuz etkilemektedir. 

Reel kurların düşük tutulması, döviz arzına, döviz arzı ithal malların fiyatlarının düşmesine, bunun sonucunda da  tüketicilerin ve girişimcilerin daha fazla ithal malı kullanmalarına neden olmuştur.

Bu süreç, 2002 yılında sadece 15 milyar dolar olan dış ticaret açığının 105,9  milyar dolara yükselmesine yol açmıştır.

Dünyada en yüksek faizi ödeyen ülkelerin ilk sıralında gelen  Türkiye'ye akan sıcak para, özel sektörün ve bankaların ülke içinden yüksek faizle borçlanmak yerine daha düşük faizle yurtdışından borçlanmayı tercih etmesine yol açmıştır. Bunun sonucu olarak ta  dış borçların artmıştır. Dış borçlarımız son sekiz  yılda 195 milyar dolar artmıştır.

2011 yılında yaptığımız ihracat 134,9 , ithalat 240,8 milyar dolardır. 2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracatın hedeflendiği düşünülürse ; ihracatın ithalatı  karşılama oranının ortalama olarak % 56 olduğu dikkate alınırsa ;  500 milyar dolarlık ihracatın gerçekleşmesi için 893 milyar dolarlık ithalatın gerçekleşmesi gerekmektedir ki bu da yılda 393 milyar dolarlık dış ticaret açığı anlamına gelmektedir. 

Mevcut uygulamaların  devamı halinde bugün de gelecekte de  dış ticaret açığı sorununun çözülemeyeceği anlaşılmakta olup, hükümet hem istihdama yönelik hem de dış ticaret açığını kapatabilmek için yeni bir teşvik uygulamasına gitmiştir. Temennim bu yasanında diğerleri gibi olmaması yönündedir.  

Dış Ticaret Açığının en büyük kısmına ait rakamlar ise şöyledir. 2011 yılında yaptığımız önemli fasıllara ait rakamlar ; Akaryakıt ve Doğalgaz : 54,1 , Mekanik Cihazlar :27,1   , Demir – Çelik  :20,4  ,  Motorlu Taşıtlar  :17,1, ( 8,4milyar  doları helikopter ve uçaktır) Elektronik eşya  :16,1(6,8 milyar doları cep telefonu, 4,3 milyar doları bilgisayar) milyar dolar olmuştur. 

Yukarıdaki tabloda görülmektedir ki en büyük açığımızı Enerji oluşturmaktadır.  Yurdumuzun yer altı madenleri dururken bilhassa ısınma konusunda  dışarıya bağımlı bir hale geldik. Şu anda aklıma gelen bir öneri ; güneşi bol olan bölgelerde güneş panelleri ile ısınma  ve sıcak su teşvik edilmelidir. Bilhassa köylerde teşvik olarak nakit para yerine güneş ile ısınma veya sıcak su temini için her evin çatısına bu paneller kurulmalıdır. Bir evin sıcak suyunu temin eden panellerin fiyatı 2.000.-TL civarındadır. Ortalama bir evin sıcak su temini için yılda 500.-TL verdiği düşünülürse 4 yılda kendi kendini amorti eden bir sistemdir. Ayrıca yeni istihdam kaynakları da yaratacaktır. 

Ülkelere göre  ihracat ve ithalat rakamlarına bakarsak ;  ( ilk rakamlar ihracatımız , ikinci rakamlar ithalatımızdır)

ALMANYA 13,9/22,9 ; IRAK 8,3/0,8 ; İNGİLTERE 8,1/ 5,8 ; İTALYA 7,8/13,4 ; FRANSA 6,8/9,2 , RUSYA  5,9/23,9 , ABD 4,5/16,3  , ÇİN    2,4/21,6 milyar dolardır.   

En çok açığı verdiğimiz ülkenin Çin , İhracat fazlası verdiğimiz ülkenin ise İNGİLTERE olduğuna  dikkat çekmek isterim.  Rusya ile ilişkilerde ise aldığımız Doğalgaz’ın etkisi daha çok görülmektedir. 

Bu tabloda göstermediğim ancak dikkatimi çeken bir ülke İSVİÇRE’dir. Bildiğim kadarı ile doğru dürüst sanayi kuruluşu olmayan bu ülkeden 5.0 milyar dolarlık ithalat yapmışız.. 

Serbest bölgelerde ise 2010 yılında 2,83  , 2011 yılında ise 2,54 milyar dolarlık ihracat yapılmıştır. 

2010 ve 2011 yıllarına ait veriler incelendiğinde ;  sermaye malları ihracatının % 20,7, hammadde ihracatının %26, tüketim malları ihracatımızın ise %19 artış gösterdiği, bu verilere karşılık olarak ta  sermaye malları ithalatının % 50, ara mallar ithalatı % 41 , tüketim malları ithalatının da % 44 artış oranında artış gösterdiği görülür.