24 Haziran Seçiminde Partilerin Alacağı Mlilletvekili Sayısını Hesaplama Usülü

24 Haziran’da seçime gidiyoruz.

Cumhurbaşkanlığı seçiminde hesap kolay. Toplam oyların yarıdan bir fazlasını alan seçimi kazanacak. Birinci turda olmazsa, ikinci turda… Ama hesap çok basit.

Milletvekilliği genel seçimlerinde ise bulmaca çözmekten zor…

Hangi partinin kaç milletvekili kazandığı nasıl hesaplanacak?

Araştırıp bulup anlayıncaya kadar,  göbeğimiz çatladı.

Konuyu herkesin kolaylıkla anlayabileceği şekilde basitleştirerek anlatan şu okuduğunuzdan başka hiçbir yerde hiçbir kaynak yok, bilginiz olsun.

Açıklıyorum.

Önce seçime katılacak parti sayısını belirteyim.

Seçime katılma hakkı olan 11 parti var. Bunlar, AKP, MHP, BBP, CHP, İyi P, Saadet, DP, BTP, VP, HDP ve Hüdapar.

Bunlardan DP ve BBP başka partilerin listelerinden seçime girecekler.

Kalanlar oy pusulasında yer alacak.

Oy pusulasında 6 grup var.

1- Cumhur İttifakı (AKP ve MHP)

2- Millet İttifakı (CHP, İyiP, SP)

3- HDP

4- BTP

5- VP

6- Hüdapar

Seçmen, ittifak bünyesinde olsun olmasın, dilediği partiye oy verecek.

Bu 6’lıdan % 10 seçim barajını aşamayanlar milletvekili çıkaramayacak.

Söz gelimi HDP % 10 barajını aşamazsa hiç milletvekili çıkaramayacak.

İttifak oluşturan partilerin ayrı ayrı aldıkları oylar toplanarak ittifakın toplam oyu bulunacak.

Bu toplama bakılarak, ittifaklardan biri veya her ikisi % 10 barajını aşarsa, ittifaka dahil olan tüm partiler de oy oranı isterse % 1 olsun, barajı aşmış sayılacak.

Yani söz gelimi Millet İttifakına dahil partilerin aldığı oyların toplamı % 10’u aşarsa, Saadet Partisi % 1 oy almış olsa dahi, barajı aşmış olacak. Cumhur İttifakında aynı durum MHP için de geçerli…

Özetle, ittifak üyesi partilerin baraj sorunu yoktur.

Gelelim milletvekili dağılımı hesabına;

Bunun hesabını mevzuatından okuyup belki doğru anlayacak olanlar çıkabilir ancak doğru anlatabilecek birinin çıkabileceğini kesinlikle sanmıyorum.

İlk önce 600 milletvekili oy oranlarına göre ve eski usulde[1]  bu 6’lıdan barajı aşanlar arasında paylaştırılacak.

Sonra da İttifakların içindeki partilerin milletvekili dağılımı hesabına[2] geçilecek.

Burada da yine bu kez yine aynı yöntem uygulanacak. Yani ittifaka dahil partilerden her birinin o seçim çevresinde aldıkları oyların, o ittifakın o seçim çevresinde aldığı oy toplamı içindeki oranı esas alınarak ittifakın kazandığı toplam milletvekili ittifak üyesi partiler arasında pay edilecektir.

Tam anlamadım, bunu bir örnekle açıklasanız diyebilecek olanlarınız için ise Yalvaç Gazetesi yazarı sn. Özgür Kaya’nın konuya ilişkin makalesine[3] bakmalarını salık veririm. Basit, detaylı ve örnekli çözüm var.

Bu detayları belki herkesin bilmesi ve anlaması gerekmez ancak seçime katılan partilerin sandık ve seçim görevlilerinin birazcık ders çalışmalarında yarar olabilir.

Seçimin ülkemize ve ulusumuza hayırlı olmasını dilerim.

Kenan IŞIK