90 artı kaç?

Fenerbahçe – Kayserispor maçı 1-1 sürerken, 90+5. dakikada Semih golü atınca, 90 artı kaçıncı dakika konusu gündeme oturdu.

Son zamanlarda futbolda yapılan kural değişiklikleri içinde en önemli ikisi geri pasın yasaklanması ve uzatma dakikalarının ne kadar olduğunun gizliliğinin kaldırılmasıdır.

Eskiden de, hakem maçtaki duraklamaları maçın sonuna eklerdi. Ancak bu sürenin ne kadar olduğunu hakemden başkası bilemezdi. Radyodan maçı dinlerken o zamanki spikerlerin sözcüğüyle “intikalar” oynanırdı. 90. dakikadan itibaren hakem ne zaman düdüğü çalacak diye merakla bekledik. Uzun sürerse de kısa sürerse de mutlaka hakemden şikayetçi biriler olurdu. Hakem ne kadar özenli olursa olsun, bu uzatmanın süresinin hakem tarafından keyfi olarak yapıldığı düşünülürdü.

Futbolu anlatanlar ve yazanlar, yani futbol medyası da bu doksandan sonraki dakikaları ifade etmekte zorlanırlardı ve kendilerince hesap yaparlardı. Uzatmalardaki goller, uzatmanın başlarındaysa 89. dakika derlerdi, uzatmanın sonlarındaysa 90. dakika derlerdi.

Eski uygulama uzatma süresi konusunda hem hakemlere gereğinden fazla yetki ver, yordu hem de güven sorunu yaratıyordu.

Şimdi 90. dakika olduğunda ışıklı levha ile herkese gösteriliyor ve futbolcu da seyirci de maçın kaç dakika daha oynanacağını biliyor. Futbol medyası geç de olsa 90+3, 90+5 demeyi öğrendi.

Önceki yıl Fenerbahçe’nin şampiyonluğu yitirdiği Denizlispor-Fenerbahçe maçı 16 dakika uzatılmıştı ve 16 dakika çok konuşulmuştu. Fenerbahçe’nin rakipleri 16 dakikanın çok olduğunu söylemişlerdi. Oysa benim hesabımda o maçın ikinci yarısındaki duraklamalar 16 dakikadan çoktu. Hakem cesur davranamamıştı.

Hakemlerimiz maçtaki uzatmalar konusunda yeteri kadar cesur değiller. Özellikle kritik maçlarda uzatma süresi uzun olursa tepki almaktan korkuyorlar ve birçok hakem için 3 dakika uzatma alışkanlığı başlıyor. Oysa maçların hemen hepsinde 6 değişiklik de 2. yarıda oluyor ve bunun karşılığı 3 dakika. Bunun dışında birkaç duraklama daha olunca 3 dakika hiç de adil bir uzatma süresi olmuyor.

Ayrıca uzun süreli uzatma dakikalarında da yeni bir uzatma yapmayı gerektirecek duraklamalar oluyor. Bu süre içinde oyuncu değişikliği yapılıyor, sakatlıklar oluyor. Uzatmalardaki duraklamaları hakemlerin çoğu maça eklemiyor.

Maçlardaki uzatma süreleri konusunda FIFA bir adım daha atabilir. Uzatmaların hesabı yetkisi tamamen 4. hakeme verilir ve bu hakem her duraklamadan sonra skorboardda görünecek şekilde ekler. Maç boyunca “45 artı kaç?” veya “90 artı kaç?” oynanacağını herkes her an bilir. 90. dakikada hakem kaç dakika uzatma gösterecek diye beklemeye gerek kalmaz. Uzatmalar sırasında da duraklama olursa o da skorboardda anında gösterilir.

Maçın uzatma dakikalarının hesabında ve gösterilmesinde yapılacak reform bir süre sonra maçı durdurmaya çalışan futbolcuları bu alışkanlıklarından vazgeçirecektir.

Ankara, 6 Nisan 2008