Anadolu figürinleri 1

Anadolu’nun çeşitli yerlerinde yapılan kazılar sonucunda çeşitli dönemlere ait figürinler bulunmuştur. Bunları tek tek anlatmanın imkânsızlığı ortadadır. Ancak bu figürinleri dönemlerine ayırıp özetlersek Akeramik (seramiksiz) Neolitik ve Keramikli (seramikli) Neolitik diye ikiye ayırarak anlatabiliriz. İlk bölümde Akeramik Neolitik dönem figürinlerini genel özellikleriyle göreceğiz.

Akeramik Neolitik Dönem Figürinleri

Akeramik Neolitik’te figürinler genel olarak taş, kil ve kemikten yapılmıştır. Batman il merkezinin 50 km kuzeyinde yer alan Halan Çemi de stilize olarak keçi başı ve antilop şeklinde figürinler mevcuttur. Şanlıurfa il merkezinin kuzeyinde yer alan Nevali Çori de ise özel bir yapı içerisinde 700 tane kil figürin bulunmuştur. Bunlardan 670 tanesi antropomorfik, 30 tanesi zoomorfiktir. 670 figürün 170 tanesinin erkek olduğu tanımlanabilmiş ve bunlar daima ayakta tasvir edilmiştir. Erkekler genel olarak da bir örtüye sarılı olarak tasvir edilmişlerdir. Buna karşılık 150 tane kadın figürini oturur durumda ve çıplak olarak gösterilmiştir. Sadece iki örnek bir anne ve çocuğa aittir. Yine bunlar arasında 8 kadın hamile olarak işlenmiştir. Şanlıurfa il merkezinin 15 km kuzeydoğusunda yer alan Göbekli Tepe de ise herhangi bir figürin bulunamamıştır. Diyarbakır il merkezinin kuzey batısında yer alan Çayönü figürinleri taştan ve kilden yapılmış hayvan ve tanrıça tasvirleridir. Bunlar yarım oturur veya çömelir vaziyette tasvir edilmişlerdir. Malatya il merkezinin yaklaşık olarak 40 km kuzeydoğusunda yer alan Cafer Höyük’te kilden yapılmış tanrı ve tanrıça figürinleri oldukça önemlidir. Bunlar oturur, yarı oturur veya dik tasvir edilirler. Cafer Höyük’te ki figürinler İran’da ki figürinlere benzerdirler. Ayrıca Kuzey Suriye, Kuzey Mezopotamya ve batı İran’da ki tarzlara benzerdirler. Bunların yanında Cafer Höyük’te yeni bir anlayış oluşmuştur. Bu anlayışa göre figürinler kemikten yapılmaya başlanmıştır. Aksaray İli, Gülağaç İlçesi Kızılkaya köyünün yaklaşık 1 km kadar güneyinde yer alan Musullar da taştan çizilmiş şematik insan figürinleri mevcuttur. Aksaray İlinin yaklaşık 25 km güneydoğusunda yer alan Aşıklı Höyük’te ise kilden bir domuz figürini vardır.