Anayasa değişiklik paketindeki ilginç maddeler

Evet, takke düştü kel göründü!

AKP tarafından hazırlanan Anayasa değişikliği tasarısı, muhalefet partileri ile birlikte basına da yansıdı. Basına yansıdığı kadarı ile yonganın hep aynı yana yontulduğunu görmek pek ala mümkün. Tabi bu biraz da bakış açısına bağlı.

İşte ilginç bulduğum değişiklikler;

* HSYK’nun yapısı:

Anayasa değişiklik paketinde, Hâkimler Savcılar Yüksek Kurulu’nun yapısında da değişikliğe gidiliyor. Üye sayısı 21’e çıkarılıyor. Adalet Bakanı’nın, HSYK’nın başkanı olması ilkesi ve Adalet Bakanlığı Müsteşarı’nın kurulun doğal üyesi olması değiştirilmiyor. (Oysa AB raporlarında bu durumun yargı bağımsızlığını etkileyeceğine ilişkin eleştiriler vardı).

HSYK, üç kurul halinde çalışan bir yapıya kavuşturuluyor.

HSYK’nın meslekten çıkarma kararı, yargı denetimine açılıyor. HSYK’nın diğer tüm kararlarına ise yargı denetimi kapalı.

* Parti Kapatma:

- Parti kapatma davası ancak TBMM izniyle açılabiliyor.

- Partisinin kapatılmasına neden olan vekilin milletvekilliği düşmüyor

- Meclis’te yapılan konuşmalar, Meclis’in izni olmadan kapatma davasına konu yapılamayacak

- Partilerin “temelli” kapatılmasının önü kesiliyor. Kapatılan partinin yeniden açılmasının önü açılıyor.

- Siyasi yasaklar 5 yıldan üç yıla iniyor

* Yaş kararlarına yargı yolu:

Anayasa’nın 125. maddesindeki değişiklik ile Yüksek Askeri Şura’nın alacağı askerlikle ilişik kesme kararlarının yargıya götürülmesinin önü açılıyor.

Ayrıca; Hâkim ve savcıların denetimi için yeni yasa çıkarılacak.

* Anayasa Mahkemesinin yapısı :

- Üye sayısı 11’den 19’a çıkıyor

- 3 üyeyi TBMM seçecek- 2 üyeyi Sayıştay ve 1 üyeyi barolar aday gösterecek, TBMM bu adaylar içinden seçecek

- Eğer Üniversite mezunuysanız ve 45 yaşını doldurduysanız Anayasa Mahkemesi üyeliğini hak ettiniz demektir. Yani Hukuk Fakültesi veya en azından Siyasal Bilgiler mezunu olmanıza gerek yok!

- Değişiklik paketine göre, Anayasa Mahkemesi’nin kalan üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından seçilecek. Adayları, Danıştay, Yargıtay, Yüksek İdare Mahkemesi, YÖK aday gösterecek. Cumhurbaşkanı’nın ayrıca üst yöneticiler, Anayasa Mahkemesi raportörleri ve hatta yüksek öğrenim görmüş Türk vatandaşları arasından da Anayasa Mahkemesi asil üyesi seçme hakkı olacak. Tüm Anayasa Mahkemeleri üyelerinde 45 yaşını doldurmuş olma şartı aranacak.

- Anayasa Mahkemesi üyelerinin görev süreleri 12 yılla sınırlandırılıyor. İkinci kez seçilmelerinin önü kapatılıyor.

* Yüce Divan Kararları:

- Değişiklik paketi ile Cumhurbaşkanları, Başbakan ve Bakanları yargılayan Anayasa Mahkemesi’nin, yani Yüce Divan’ın vereceği kararlara da yargı yolu açılıyor. (İşte yandaş yargının asil görevi burada başlıyor)

- Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, tüm iç yargı yollarını tükettikten sonra Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunmalarının da önü açılıyor. Böylece, vatandaşların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gitmeden önce, bir de Anayasa Mahkemesi’ne başvurmalarının önü açılıyor.

* Geçici maddeler:

Değişiklik paketindeki en ilginç madde ise, getirilen bir geçici madde!

- Bu geçici madde, Anayasa Mahkemesi’nde açılacak siyasi parti kapatma davalarına ilişkin.

- Buna göre, herhangi bir siyasi parti hakkındaki dava, Anayasa değişiklikleri geçmeden açılsa bile, yapılacak değişikliklere tabi olacak.

- Yani mesela, Yargıtay Başsavcısı, bugünlerde, daha Anayasa değişiklikleri yapılmadan AKP, CHP, MHP, BDP ya da diğer bir parti hakkında kapatma davası açarsa, bu dava da Anayasa’da yapılacak değişiklikler çerçevesinde görülecek. - Yani siyasi parti kapatmaya zorluk getiren maddeler çerçevesinde ele alınacak, cezaları daha az olacak.

Anayasa değişiklik paketine konulan bir başka geçici madde de önemli;

- Çünkü bu madde, Anayasa değişikliklerinin "bir bütün halinde halkoylamasına götürülmesini" öngörüyor.

- Yani bir anlamda, muhalefetle yapılan görüşmelerde, değişiklik üzerinde anlaşılan maddelerin TBMM'de oylanarak, doğrudan geçirilmesi, anlaşmazlık olan maddelerin ise halkoyuna sunulmasının önü kesiliyor.

İşte paketteki ilginç maddeler. Sanki muz cumhuriyetinde yaşıyormuşuz gibi değiştirilecek Anayasa maddelerine baktığımızda, belli bir görüşü temsil ettiğini anlamak hiçte zor değil.

Şimdi akıllara takılan bu değişiklik paketinin Meclisten 330 oy alıp, referanduma götürülüp götürülmeyeceği. Zaten referanduma götürülürse, halk tarafından büyük bir çoğunlukla ret edilir.