Bahar ayini

Sanatı, fikirleri, ve hareketleriyle tam bir 20. yüzyıl adamı olan ve müziğiyle 20. yüzyıl kapılarını açan bir besteci. Igor STRAVİNSKY (1882-1971). Ve onun muhteşem bale eseri "Bahar Ayini" (Le sacre du printemps). Müziğin kulağa ve ruha değil doğrudan doğruya kafaya hitap etmesini istemiş ve orjinal fikirleriyle stil ve form bakımından sınırları zorlamıştır.

Öncelikle bestecinin hayatından kısaca bahsetmek istiyorum. Igor Stravinsky Rus asıllı Amerikan bir besteci. Babası müzik mesleğini edinmesini istememiş ve St. Petersburg Üniversitesi'nde hukuk öğrenimi yapmış. Ama bu onun içindeki müzik ateşini söndürememiş ve 24 yaşında St. Petersburg konservatuvarına girmiş. II. Dünya Savaşı'ndan önce Fransa'ya yerleşmiş, savaş boyunca İsviçre'de oturmuş. 1938’de büyük kızı veremden ölen Stravinsky 1939’da da karısını ve annesini kaybetmiş ve II. Dünya Savaşı başlayınca Harvard Üniversitesi’nin çağrısını kabul ederek 1939-40 öğretim yılında müzik konferansları vermek üzere ABD’ye gitmiş. 1940’ta yıllardır tanıdığı oyuncu Vera de Bosset’yle evlenerek Hollywood’da bir ev satın almış ve çeyrek yüzyıldan fazla karısıyla orada yaşamış. Göç ettikten 6 yıl sonra da Amerikan vatandaşı olmuş.

Stravinsky Kübist bir besteci. Tabi ki en iyi dostlarından biri de Picasso. Picasso'nun Kübizm'i anlatan ifadesiyle şekilden şekilsizlik yoluyla şekle giren bir besteci. Müziksiz müzik yaratan, kontrol ve disipline edilen müziğin özgür olduğunu savunan, eserlerini izlemeseniz bile dinlerken görüntü yaratan (sinematografik), vurmalı çalgıları çok önemli bir şekilde ilk kullanan ve daha burada yazamadığım birçok ilke imza atan benim en sevdiğim bestecilerden bir tanesi. Bana göre en önemli eserlerinden biri de "Bahar Ayini".

Bahar Ayini'nin müziği 29 Mayıs 1913’te Paris’in Champs Elysees Tiyatrosu’ndaki ilk gösterisinde büyük bir skandala yol açmış. Hatta Stravinsky'nin davetlisi Debussy, yapıt tamamlanmadan salonu terk etmiştir. (Bu müzik Debussy'e yavan ve çiğ gelmiş). Stravinski ilk otobiyografisinde Bahar'ın konusunun kendisinin gördüğü bir rüyanın sonucunda ortaya çıktığını söylemiştir. Ama daha sonra Stravinski, Bahar için bir olay örgüsü olmadığını ve eserin sadece müzik-koreografi ile anlatılan tek fikrin, gizem ve baharın yaratıcılığı olduğunu da söylemiştir.

Bahar Ayini, iki bölümden oluşmaktadır. I'adoration de la terre (yeryüzüne tapış) başlıklı ilk bölümün başında, yaşlı bir kadın, genç erkeklerden oluşan bir topluluğa doğanın gizemlerini anlatır. Ardından onlara genç kızlardan oluşan başka bir grup katılır. İki grup arasında masumane bir dans oyunu başlar; oyunun gerilimi giderek tırmanır ve oyun, yerini karşı cinsler arasında bir savaşa bırakır. Bir süre sonra kızlar, meydandan çekilirler ve erkek dansçılar, doruğa ulaşan bir coşkuyla dansetmeye devam ederler. Sonunda yaşlı bir bilge sahnede beliriverir ve yeryüzünü övmeye başlar. İlk bölüm yeryüzü dansı (danse de la terre) ile tamamlanır.

Le sacrifice (kurban ediliş) başlıklı ikinci bölümde, şanslı kızlardan birisi kurban olarak seçilir. Diğer kızlar onu danslarıyla yüceltirler (glorification de l'elue). Kurban ediliş seromonisinden önce, ataların ruhu için bir pagan dans ritueli yerine getirilir (action rituelle des ancetres). Sonunda beklenen seromoni başlar ve kurban seçilen kız, ölünceye dek danseder.

İlk bölüm: L'adoration de la terre

Introduction
Les augures printaniers, danse des adolescentes (genç kızların dansı)
Le jeu du rapt (kaçırma oyunu)
Rondes printanières (bahar oyunu)
Le jeu des cités rivales (rakip grupların dansı)
Cortège du sage (yaşlı bilgenin gelişi)
L'adoration de la terre (yeryüzüne tapış)
Danse de la terre (yeryüzü dansı)

İkinci bölüm: Le sacrifice

Introduction (putperes gece)
Cercle mystérieux des adolescentes (genç kızların mistik çemberi)
Glorification de l'elue (seçilen bakireye övgü dansı)
Evocation des ancêtres (ataların anılması)
Action rituelle des ancêtres (yaşlıların dinsel gösterisi)
Danse sacrale, l'elue. (seçilen bakirenin kurban dansı)

Bahar Ayini'ni şu an için izleme şansınız yok ama bence dünyadaki bir çok ünlü müzisyenin popülasyonunu oluşturduğu ankette 20.yüzyıla damgasını vuran müzik eserleri arasında başı çekmiş bu eseri mutlaka dinlemelisiniz. Tabii klasik müziği çok sevmiyorsanız Debussy gibi ilk parçadan sonra kapatıp gitmeniz mümkün.