Barbekü partisi'ne davetliyiz

Nobel ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz, küresel krizden kurtulmak için dünyanın yeni bir finansal mimari tesis etmesi gerektiğini söylüyor. The Guardian Gazetesine uzunca bir makalesi yayınlanan Stiglitz, “Önümüzdeki görev, yeni bir finansal mimari inşa etmek.” Dedikten sonra bunun başarılı olmasının tek şans olduğunu söylüyor.

Bir de sitem ediyor Nobel’li ekonomist: “Kasım ayında Washington’da sözler verdiniz. Ama hiç biri yapmadınız.” Diyor.

Yani kısacası Sam amcanın şunu dediğini anlıyoruz buradan: “Olmadı ama kuzucuklarım. Akşam közde kuzu yapacaktık. Hiç biriniz gelmedi! Siz kuzusunuz. Kuzu kuzu... Dimi ama!”

Mevcut iktisadi sistemin yeterli gelmediğini artık fark edenler giderek artıyor. Kriz, para hareketinin kontrol dışı kalması ile ortaya çıkmıştır. Bu durumun nedenleri arasında:

1 - Finans piyasalarında KONTROLSÜZ SERBESTLİK isteyen para, ŞEFFAFLIK sebebi ile köşeye sıkışmıştır. İstediği gibi hareket edemeyen para durgunluğun da dolaylı sebebidir. Bu paranın köşeye sıkışmasında en önemli sebep batı piyasalarının denetlenebilirliğinin artmış olmasıdır.

2- ABD de oluşan konut kredisi krizi aslında ekonomik sisteminde denetim uygulamayan batının, denetim mekanizmalarını devreye sokmana neden oldu. Finans sistemi bu ani denetim rüzgarı karşısında panik oldu.

Peki ama kim niye panik oldu?:

ABD piyasalarında dönen paranın büyük bölümü Bush dönemlerinde yaşanan kötü yönetim ve anti terör politikalarını öncelikli kılan siyasetçiler eli ile kurutuldu.

Kuruyan bu kaynakların yerine yabancı yatırımcının parası bekleniyordu... Ama böyle olmadı. Evet, para geldi. Ama yabancı para, Çin ve Rusya gibi ülkelerden beklenirken yine ABD kaynaklı finansman dış kaynak kimliği ile geri döndü. (Biz bu sistemi iyi biliriz.)

Bu kaynağın asıl sahibi olan ABD firmaları yüksek karlar bekleyerek Çin, Rusya ve diğer Asya ülkelerine gönderdikleri paraları geri aldıklarını fark edemediler.

Olay, kendi kuyruğunu yutmaya çalışan ejderhanın dramına döndü.

Beklenen kârlar elde edilemeyince dışarıya gönderilen paralar geri çağırılmaya başladı... Bu zincirleme bir etki olarak geri dönen paranın da geri çağırılmasına sebep oldu.

Akılsız ejderha; “Isırılan av bırakılmaz!” diye diretince kuyruktan oldu.

Şimdi olan kuyruğu kopmuş kapitalizmin feryat figan dolaşıp oraya-buraya çarpacağı sürece girdik.

Bu ejderha aptal, ama kuyruk kopması durumunda ne yapılması gerektiğini de biliyor.

Bol kan yapıcı besleyici avlar, mesela kuzu bulup mideye indirecek ve kuyruğun tekrar çıkmasını bekleyecek.

Bu kadar çok besili kuzuyu nerede bulacak bu ejderha diye sormayın!

2 Nisanda Londra’da mangal partisi var.

Bütün kuzular davetli.

İngiltere’de, geri kalmış ülkelerin sırtını sıvazlayıp, etini budunu gözden geçirecekler.

Uygun bulunanlar uzanacak közün üstüne.

Şimdiden afiyet olsun.

Murat SEVGİ
01 | NİSAN | 2009 - Çarşamba