Başarı ve başarılı olmak

Başarılı olmak nasıl bir şeydir? 

Başarılı olmak bir varış noktası değil, bir süreçtir. Statik bir kavram hiç değil, dinamik bir akışkanlıktır. Başarılı olmak başka bir başarı sürecine geçiş kapısının anahtarını yapabilmektir… Her ne kadar başarılı bir yaşamın başını ve sonunu kesin zaman ölçüsüyle belirleyebilir olmasak da, başarıyla geçirmiş olduğumuz belli bir sürecin tadını ve onurunu sevdiklerimizle paylaşmak için bir kutlama yapmanın sakıncası yoktur. Bu yüzden herhangi bir başarı sevincini bizimle birlikte kutlayan kişiye, “dur bakalım bu daha başlangıç…” diyen ağız dümbeleği filozofluk yapmayı fodulluktan sayarım. 

“Başarmak…” bunun tanımı kişiden kişiye değişen bir kavramdır. Bence başarılı olmak, sorunlarla yüzleşme ve onları olumlu bir gidişata yönlendirebilecek yönetişim sistemlerini çalıştırabilmektir. Çıktığın nokta ile vardığın nokta arasındaki memnun edici farktır belki. Belki de hedeflenen amaca yakınlaşma ölçüsüdür. Başarı, ne olduğumuzu bilerek ve ne olabileceğimizi sezerek olmak ya da yapmak için istekli çabalamayla elde edilen bir sonuç tanımlamasıdır. Başarı, aynı zamanda içinde olumsuzluklar barındıran bir şey de olabilir. Örneğin bir başarı varsa, bu başarının bedeli olarak karşıtı olan can sıkıcı ve kahredici bir başarısızlık hikâyesi de oluşmuş olabilir? 

İnsanlar niçin başarılı olmak isterler? 

Koşmaya başlasanız iyi olur... Her sabah Afrika’da bir ceylan uyanır. Ceylan en hızlı aslandan daha hızlı koşması gerektiğini sezmiştir, yoksa av olacaktır. Her sabah aynı Afrika’da bir aslan uyanır. En yavaş aslan en aç aslan olacaktır. Hayatta kalması için ceylandan daha hızlı koşması ya da ceylanı tuzağa düşürebilecek işbirlikçi takım arkadaşlığı yapması gerektiğini sezgisel bilgiyle öğrenmiştir; ceylanı yakalamada başarısız olursa aç kalacaktır. Başarı onun için acıktığında yiyecek bir ceylan avlayabilmesidir. 

Aslan veya ceylan olmak bir şeyi değiştirmez… Hayat, güvenli ve mutlu olma yollarında koşarak yaşamayı sürdürme başarısının hikâyeleriyle oluşur. Yeteri kadar istekliyseniz ya da yeteri kadar zorlayıcı nedeniniz varsa başarırsınız. Hiçbir insan, başarısızlık hilesi ile bir başka tür başarı elde etme niyetinde değilse, ben bu işte başarılı olmak istemiyorum diye işe koyulmaz. Gene de herkes hedeflenen başarı sınırını geçemiyor. Başarısızlığın nedenleri üzerinde durduğumuzda başarının formülü de ortaya çıkmaktadır. Kimileri başarıyı ayrıntılarıyla tasarlanmış aşamaların bileşkesiyle gerçekleşen zorlu bir emek süreci olarak tanımlarken, kimileri de başarının daha yalın anlaşılır birkaç önemsenmiş davranışa bağlı olduğunu ifade ediyorlar. Örneğin şu formül başarmanın felsefi formülü olarak açıklanmış: 

AnAm + T + Az = B 

AnAm : Anlamlı amaç. (anlam verebildiğiniz bir amaç)
T: Tasarlama
Az: Azim
B : BAŞARI 

Amacın sizi yücelten bir anlamı olmalı. Uğruna çaba göstermekte arzulu olabileceğiniz kadar anlamlı olmalı. Öyle ki amacınızı elde eden başarıyı onurun gururuna ödül olarak sunabilmelisiniz. 

İkinci aşamada, bu amaçların özelliğine göre sonuç alacağınız bir zaman dilimi belirlemelisiniz. Bunun için verimli bir çalışma zamanlaması yapmalısınız. Zaten tasarım yapmanızın amacı da zamanınızı ve elinizdeki araç gereçleri daha verimli ve doğru yöneterek başarıya ilerlemektir. 

Son bileşen de azimdir. Bu azim, amacınız anlamını koruduğu sürece başarılı oluncaya kadar çaba göstermeyi ifade eder. Pes etmeden, zorlayarak sonuç almaya çalışmalısınız… Yeterli başarıyı içeren sonucu alamayınca yeniden değerlendirme yapıp tekrar konunun üzerine gidebilecek kadar azimli olabilmelisiniz… Azminiz yoksa başarı gelse de asla sizin sayılmaz… 

Bir sorunu çözmekte sıkıştığınızda, artık daha fazla asılamayacağınızı hissettirecek kadar her şeyin aleyhinize geliştiğini düşündüğünüz anda, eğer yeni bir değerlendirme ve tasarlama ile amacınıza uygun devam etme fırsatınız varsa asla vazgeçmeyin. Çünkü en güçlü olduğunuz an aslında başarısızlığınızı deneyimlediğiniz andır; çünkü başarısızlığınızı çözümlerken başarının yolunu açan bilgi ve deneyimi de elde etmiş olabilirsiniz. O andaki başarma inadınız başarı rotasında açılan yelkene dolan tecrübeli azmin rüzgârı olacaktır… 

“Başarılı bir insan olmaya çalışmayın; değerli bir insan olmaya çalışın. Başarılı insan, hayattan verdiğinden fazlasını alır. Değerli insan ise, hayata aldığından fazlasını bırakır. İnsanı ayakta tutan iskelet ve kas sistemi değil, prensipleri ve inançlarıdır” Albert Einstein

Einstein açıkça diyor ki, başarı bir şeyi elde etmiş olmaktan ibaret değildir. Başarı insani bir amaca hizmet edebiliyorsa değerlidir.

Aşağıda Ralph Waldo Emerson'ın başarı tanımına kulak verelim: 

BAŞARININ ASLI 

“Sık sık gönlünce gülebilmek ve çok sevmektir;
Bilgili insanların saygısını ve çocukların sevgisini kazanmaktır;
Dürüst eleştirmen ve denetçilerin onayını almaktır;
Geride ister sağlıklı bir çocuk, ister kurtarılmış bir ruh, ister bir parça yeşil toprak bırakarak, dünyanın iyileşmesine katkıda bulunmaktır” 

İşte insanlık adına başarılı olmak böyle bir şeydir. Ayrıca, tek bir kişi bile olsa, birinin sizin varlığınızdan ötürü daha özgür ve mutlu yaşıyor olmasıdır... 

İnsandaki en iyiyi en güzel biçimiyle ortaya çıkarabilmektir… 

Dalkavukların övgülerine dayanma sabrıdır... 

Muharrem Soyek
***