Bazı Endokrin Hastalıklar

Hepimiz, hormonların az veya çok salgılanmasının vücudumuz için zararlı olduğunu, bu durumun metabolizmamızı nasıl alt üst ettiğini duymuşuktur bir yerlerden mutlaka. Her şeyde olduğu gibi bunun da dozunda tutulması gerektiği konusunda hem fikiriz sanırım. Ancak ayrıntılar hakkında daha derin bir bilgiye sahip olabilmeniz için değerli Uzm.Dr. Erdem Uzunoğlu sorularımızı yanıtladı. Haydi hep birlikte paylaşalım.

Adrenal yetmezlik nedir, nelere sebep olur?

Böbreküstü bezi hormonlarının yetmezliği (Adrenal yetmezlik): Böbreküstü bezlerinde kortizon hormonu üretilememesi durumudur. Kortizon eksikliğinde vücutta çok ağır bir tablo ortaya çıkar. Halsizlik, yorgunluk, bitkinlik, bulantı, kusma, karın ağrısı, sıvı kaybı ve ateş ile şok hali bile gelişebilmektedir. (tabii ki her bulantı, kusma tablosu sadece adrenal yetmezlik anlamına gelmez)

Cushing sendromu nedir, varlığında ne gibi arzlar ortaya çıkar, kortizon içerikli ilaçların bu oluşumda rolü var mıdır?

Böbreküstü bezi hormonlarının fazlalığı (Cushing sendromu): Böbreküstü bezleri aşırı miktarda kortizon ürettiğinde ortaya çıkan tabloya Cushing sendromu denir. Kortizon fazlalığı ile çok uzun bir zaman içinde obezite, kemik erimesi, hipertansiyon, kıllanma, akne, kas güçsüzlüğü, psikiatrik değişiklikler ortaya çıkar. (Bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan, kortizon içeren ilaçlarla da bu ortaya çıkabilir. Örneğin kemik iliği veya böbrek nakillerinde veya nefrotik sendrom gibi bazı böbrek hastalıklarında, lösemi tedavisinde, uzun süre ve yüksek doz kortizon kullanımında. Ancak astım tedavisinde kullanılan kortizonun, özellikle inhaler ilaçların  dozu, mikrogram düzeyinde olup kortizon fazlalığında görülen etkiler ortaya çıkmaz)

Hipotiroidi nedir, eksikliği ne lere yol açar, Erken tanısı mümkün müdür, nasıl tedavi edilir?

Hipotiroidi (Tiroid hormon eksikliği): Kanda tiroid hormon düzeyinin düşük olmasıdır. Tiroid hormonu eksikliğinde metabolizma hızı yavaşlar, dolayısıyla bitkinlik, kalp hızında yavaşlama, kabızlık, kilo alma, deri kuruluğu, saçlarda kalınlaşma ve kabalaşma, çocukluk çağında da büyüme hızında yavaşlama hatta durma görülür Yenidoğan döneminde tiroid hormon eksikliği beyin gelişimini çok olumsuz etkilediği için zeka geriliği ile sonuçlanabilir. Ancak konjenital hipotiroidi denen bu durumun, topuktan birkaç damla kan alınması ile erken tanısı mümkün olup, ağız yoluyla tiroid hormonu verilerek de son derece kolay tedavi edilebilir.

Çocuklerda hipotiroidiye en sık neden olan şey nedir,  ne tür bir hasara sebep olur ve nasıl bir sonuç orta çıkar?

Çocuklarda hipotiroidiye en sık neden olan şey Hashimoto Hastalığıdır. Tiroid hücrelerine karşı vücudun ürettiği otoantikorlar tiroid bezinde hasara neden olup tiroid hormonlarında blokaj yaparak hipotiroidi ile sonuçlanan bir durum ortaya çıkar.

Hipertiroidi nedir, metabolizma hızını etkiler mi, varlığında ne gibi arazlar görülür, bazı hastalıklar hipertiroidi nedeni olabilir mi?

Hipertiroidi (Tiroid hormon fazlalığı): Kanda tiroid hormon düzeyinin aşırı fazlalığıdır. Bu durumda metabolizma hızı çok arttığı için kilo kaybı, çarpıntı, hipertansiyon, sık dışkılama, göz kürelerinde dışarı doğru fırlaklık, tiroid bezinde büyüme (guatr) görülebilir. Graves Hastalığı  Tiroid bezinin çok çalışmasına neden olan tiroid bezi antikorlarının üretimi ile seyreden, çocukluk çağında hipertiroidi nedeni olan bir durumdur.

Büyüme hormonunun fazla ya da eksik olması nasıl adlandırılır, bu durumlar yaşandığında ne gibi değişiklikler ya da hastalık ortaya çıkar, her ikisinin de tedavisinde neler yapılmalıdır?

Bunu kısaca büyüme hormonu bozuklukları olarak adlandırıyoruz. Hipofiz bezinde büyüme hormonunun fazla üretilmesi durumunda, büyüme çağındaki çocukların kemik ve kıkırdak dokusu çok fazla büyür ve aşırı uzun boy, el ve ayak yapısı ile karakterize devlik hastalığı ortaya (jigantizm) çıkar. Tedavide büyüme hormonu üreten hipofiz bezi tümörünün operasyonla çıkarılması gerekir. Büyüme hormonu eksikliğinde ise kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) ve boyda dramatik kısalık ortaya çıkar. Tedavi için büyüme hormonu kullanılmalıdır.

Kaynak:

http://www.doktoramcam.com/Makale/Detay/bazi-endokrin-hastaliklar/762

Bu makale de ilginizi çekebilir:

Çocuklarda Beyin Tümörü