Bir Devrin Tanığı Köy Enstitülerinin Dehası, Bizim Köyün Yazarı; Mahmut Makal

Çok duyguluyum. Gidip görmemek duygusu yıllar boyu kahreder. Özlemi sürükler. Görememek duygusu ürperir,  titrerim.

Yıllar geçse de bir gün göreceğim o andır öyküsü.

Sanatoryum caddesi bu.  Bir apartmana girersin. Bahçesinde ağaçların kuşlarla uğultusu.  Bir apartman ağaç yeşili . Merdivenleri koşarsın. En üst kata çıkarsın.

Çünkü göreceğin  “o”  düşünceli.  Az önce telefon heyecanı içinde yüreğinin diline dolandığı, sözcüklerin  titrek, dikkatli seçildiği bir dehadır karşılaşacağın .

Gülümseyerek . Ancak, o  onurlu ve gururlu , büyük düşünceli ,  bir devrin büyük tanığı karşılıyordur, Mahmut Makal .

Köy Enstitülerinin büyük devinimi “İvriz’de başlayan Bizim Köyün” gerçekleri yankılanır da ülkeyi , dünyayı sarsar.

Mahmut Makal  tüm kalbimle titrediğim heyecanım için “ lütfen hoşgörün” diye saatlerce yanında kalmak istediğim o adam bir devrin büyük tanığı, salonda koltuğunda oturuyordur.

Önünde büyükçe sehpanın üstünde kitaplar, dergiler, yazılar,  düşünceler dalıp giden dünya ekseninde bir yaşam . Bir dergide istenilen düzeltme ve incelemeyi yapmaktadır.

Sonra dönemin siyasal ve sosyolojik gerçeklerini Köy Enstitülerinin ruhunu dönemin tarihsel talihsizliklerini konuşacağı an gelmiştir.

Ayrılmak istemem . Tam dinleyeceğim devrin ciddi tanıklığını yakından değerlendiren bir konuşmaya tanıklık edeceğimdir...

Ayrılmak zorunda kaldığım an gelirken salonda oturuşu, duruşu ile vakur ve gururlu duran o adam Mahmut Makal’ı saygıyla selamlayıp, veda edeceğimdir. Fotoğraflayıp o anları.

Bu zor duyguların adımlarını atarken kapıdan Naciye hanım (Poyraz  Makal) uğurlayacaktır.

Mahmut Makal  “Bizim Köy”ün dev yazarı, Köy Enstitüleri’nin tarihe kazınmış dehası dünyanın tanıdığı dev adam ışığı ve görkemini saldığı, yankılandığı devrin olaylarının, dehası.

Zor anlar yaşanmaktadır. Bir ameliyat geçirmiş ve biraz ardından geçirdiği rahatsızlıklar ile Ankara’da hastanede yatmaktadır.

Eşi, hayat ve tarih yoldaşı Naciye Makal ( Poyraz) Yerkesik kökenlidir. Aksu köy enstitüsünde okuyacaktır .

Yöresine ve ailesine adadığı kitabı “Bindim Tütün Küfesine ” ile Yerkesik o yılların sosyolojik ve geleneksel yaşamını, çocukluğunu ve yörenin kara talihini yenmeye çalıştıkları tütün ve geçim sıkıntılarını,  ekonomik zorlukları , sosyal hayata adanmış bir kitaptır.

Mahmut Makal ile 67 yılın birlikteliği , birikimleri ile yılları yaşamakta, süre gelmektedir.

Biran önce bizim aramıza katılması, iyileşmesi dileklerimle.

Vakit mi? Daha var inancı ve umuduyla. aramızda olmasına biz sevenlerinin , Köy Enstitülerinin tüm dostlarının ,

Eşi Naciye hanımın (Makal) ve çocuklarının ihtiyacı bulunmaktadır .

Direnç ve güçle biraz daha günlere, 17 Nisan’ lara...( N.K)