Bir gelecekbilim kurumu olarak Devlet Planlama Teşkilatı

DPT 1960 darbesinden sonra kuruldu. Tuhaf bir biçimde de, liberalizmler gelene dek, askeri darbeler boyunca geçerli kaldı. Bunun temel nedeni 5 yıllık kalkınma planlarının devlet merkezli oluşuydu. İkilemsel olarak, her ne kadar sözünü çok etseler de, özel girişimci holdingler o dönemde böyle kapsamlı planlar hazırlayamamışlardır.

DPT Türkiye’nin en nitelikli entellektüellerini istihdam etmişlik gibi bir yönü de barındırır. Bunlar da, sağ eğilimli olsunlar, sol eğilimli olsunlar, ellerinden geleni yapıp, gerçekten çok mantıklı ve uygulanabilir planlar hazırlamışlardır. Zaten bu planlar uygulanmış ve Türkiye gerçek anlamıyla sanayileşmeyi, diğer 3. Dünya ülkeleri gibi, 1960’larda başarıyla yaşamıştır.

5 yıl gelecekbilim açısından çok kısa bir vade. Bugün Türkiye’ye baksak, 5 yıl içinde neler olabileceğini hemencecik sıralayabiliriz. 5. askeri darbe, 4. liberalizm, İstanbul’un yeni yağması, bilgi toplumu olma sürecinde aksama gibi orta ölçekli öğelerin tamamı şimdiden görünür durumdadır. O nedenle orta ve uzun vadeli planlamaya kaymak gerekir. 2. Sanayileşme sürecini başaracaksak bu en az 30 yıl alacak. Önümüzdeki kritik eşik de bu. Bunu da 2 dış ve 1 iç savaş, 4 ekonomik kriz, vd gibi süreksizlikleri de hesaba katarak yapmak durumundayız. Bunu da DPT yapamayabilir.

DPT 1983’ten itibaren yavaş yavaş fiilen tasfiye edilmiştir. Hatta bir ara kalkınma planları hazırlamaktan, devletçiliğin solculuk olduğu gerekçesiyle vazgeçilmiştir. O süreçte de İstanbul bir güzel yağmalanmıştır. Şimdilerde gereği yerine gelsin diye, 7 yıllık planlar yapılıyor.

DPT bundan sonra nasıl bir perspektif kazanabilir?

Kapsamı daha genişletilebilir. Askeri, iktisadi, siyasi, kültürel temsilcilerden oluşan 10-20 kişilik bir gelecekbilim konseyine çevrilebilir. Bu kuruluşun kesinlikle partilerüstü olması gerekir. Demek ki bu kurum Türkiye Planlama Konseyi (TPK) olabilir. Bu işe kesinkes TÜBİTAK karıştırılmamalıdır. Bilimi yeterince hallettiler, gelecekbilim yerinde kalsın.