Bir gemide kaç kaptan bulunur?

Boğaz kıyısında güzel bir mekanda oturup kahvenizi yudumlarken Karadeniz yönüne, Marmara yönüne giden pek çok gemi görürsünüz.

Çeşit çeşittirler.

Tanker, yük gemisi, feribot, Ro Ro yük gemisi, balıkçı gemisi, yat, eğitim gemisi, lüks yolcu gemisi…

Bu gemilerde çeşitli kademelerde insanlar çalışır. Bunların hepsine birden “gemi adamı” denir.

Geminin kaptanı, zabitleri, zabit yardımcıları, stajyerleri, tayfaları…

Her birinin bir görevi vardır.

Kaptandan sonra geminin sevk ve idaresinden sorumlu kişiye “zabit” denir.

Zabit, halk arasında “2. Kaptan” olarak da adlandırılır. 2. Zabite 3. Kaptan da denir. Yani bir gemide “tek kaptan” değil, birden fazla kaptan bulunur.

Geminin sevk ve idaresinden sorumlu kişiye kaptan denir. Gemi büyüklüğüne ve türüne göre muhtelif kaptanlar vardır. Uzak yol kaptanı,  Kaptan, sınırlı kaptan, kaptandan sonra gelen zabit’ler, sınırlı zabitler, makinistler, mühendisler, telsiz zabitleri, doktorlar, hemşireler, aşçılar, stajyerler…

Her bir personelin türlü görevleri ve yetkileri vardır.

Gemi adamı olmak için çok sıkı şartlar ve aşılması gereken yeterlilik koşulları vardır. Öyle her önüne gelen gemi adamı olamaz.

Kaptan, zabit… gibi gemiyi 1. Ve 2. Derece yönetmekten sorumlu personel olabilmek için ise adeta ağzınızla kuş tutmanız gerekir.

Bir bakıma gemi yönetmek devlet yönetmeye de benzer.

Yönetim tarzında yaşamlarından sorumlu bulunulan kişi sayısı belirleyicidir. Çünkü gemicilik tehlikeli bir iştir.

Sözgelimi 100 ve daha fazla yolcu taşıyan gemilerde kaptan, sınırlı kaptan, uzunyol kaptanı gibi ünvanlara sahip olunması şartı vardır.

Bilindiği üzere gemiler büyük denizlere, okyanuslara açıldığında gece gündüz yol alırlar.

İşte bu durumda örneğin bir kaptan hiç uyumadan günlerce, haftalarca çalışamayacağına göre birden fazla vardiya şartı getirilmiştir. Vardiyalı çalışma zorunluluğu nedeniyle gemide ihtiyaç duyulan tüm personel gibi kaptan sayısı da zorunlu olarak artar.

Yani bir gemide birden fazla kaptan olmaz mı?

Olur.

Üstelik de şarttır.

Olmazsa gemi kayalara bindirir.

Not: yukarıdaki bilgiler Ulaştırma Bakanlığı Gemi Adamları Yönetmeliği’nden derlenmiştir.

Kenan IŞIK