Biyomedikal bitkiler- XVIII; Çarkıfelek Çiçeği (Passiflora incarnata)

BİR TUTAM GÜZELLİK+ ÜÇ TUTAM ŞİFA+ BİR TUTAM ASMA+ BİR TUTAM AHENK= ÇARKIFELEK

GENEL ADI: Çarkıfelek çiçeği, saat çiçeği, tutku çiçeği

Passiflora incarnata; Orta Amerika ve Güney Amerika Birleşik Devletleri boyunca yetişen çok yıllık bir asmadır.

Asma; mor, sarı ve beyaz renkli büyük, kokulu çiçekler açar.

Bitkinin kiviye benzeyen bir de meyvesi vardır. Fakat bu meyve kividen daha sulu, daha çok çekirdekli ve çekirdekleri daha iridir.

Anavatanı güney Amerika olan bitkinin ülkemizde de, yetişen türleri vardır ama bunlar genellikle şifalı özellik taşıyan türler değildir.

Yaprakları ve bitki sapları doğal bir sakinleştirici ilaç olarak, yüzyıllar boyunca kullanılmıştır.

İspanyol kâşifler, Peru ve Brezilya yerlilerinden bitkinin teskin edici olarak kullanıldığını öğrenmişlerdir. Bitkiyi İspanya'ya götürmüşler ve oradan da bütün Avrupa'ya teskin edici bir bitki olarak yayılmasını sağlamışlardır.

Enteresandır, Amerika bitkinin teskin edici özelliğini, Avrupa'dan sonra öğrenmiştir.

Bugün dünya üzerinde 400 den fazla türü vardır. Etkin maddeleri kabaca alkoloidler ve flavonoidler olarak sınıflandırılabilir.

Bitki meyveleri olgunlaştıktan sonra bütünüyle toplanıp kurutulabilir ve yaprakları ayrıca toplanabilir.

KİMYASAL BİLEŞİMİ

Bitki; Alkoloidler,kumarin,glukoz,harmalol,maltol,rafinoz,scopoletin,steroller, viteksin, apijenin,flavonoidler, reçine, harman alkoloidleri (passiflorine, aribine, saponaretin,stigmasterol,sükroz,karbonhidratlar,fruktoz, harmalin, harmin, orientin,saponarin,sitosterol,ambeliferon maddelerini içerir.

KULLANIM ALANLARI

Çarkıfelek çiçeği, en çok sakinleştirici olarak kullanılır.

Bitki, bir nörotransmiter olan gamma aminobutirik asit (GABA) seviyesini artırır.

Nörotransmiterler; beyin hücreleri arasında iletişimi sağlayan kimyasallar olarak tanımlanabilir.

GABA transmiteri, stresle ilişkili mesajların merkezi sinir sistemindeki reseptörlere ulaşmasını engeller ve rahatlamaya neden olur.

İçeriğindeki harmaloidler depresyonla ilişkili bazı enzimleri bloke ederer aktivite gösterirler.

Dopamin, norefinefrin ve serotonin gibi anti stres nörotransmiterlerin aktivitesini artırırlar.

ŞİFALI ÖZELLİKLERİ

Bu çiçek çok eski zamanlardan beri ilaç yapımında kullanılan bir bitkidir.

Tutku çiçeği olarak da bilinen çarkıfelek, sakinleştirici, uyumayı kolaylaştırıcı etkisinin yanı sıra,kas spazmlarının etkilerinin hafifletilmesinde de kullanılır.

Bitki Avrupa ve Amerika'da yanık tedavisinde kullanılmıştır. Kompresleri iltihaplar üzerinde etkilidir.

Son bilimsel çalışmalar da kanser, Parkinson hastalığı, lösemi, HIV ve premenstrüel sendrom (PMS)  hastalıkları ile mücadeleye yardımcı olabilecek bazı kimyasalların izolasyonu yapılmıştır.

İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ:

Çarkıfelek çiçeğinin kan basıncını düşürücü etkisi olduğundan, bununla ilgili ilaç alan kişilerce kullanılmamalıdır.

............................

Son derece güzel, etkileyici ve bana çocukluğumu anımsatan, her gördüğümde mutlaka yüzüme bir gülümseme katan görseli bile mutlu eden bir çiçek.

Ama özellikle sinir sistemi üzerinde etkili olduğundan kesinlikle rastgele kullanılmaması gereken de bir çiçek.

Çiçekler güzeldir ama içerikleri zehir etkisi anlamında, kesinlikle masum değildir diyor ve yazımı noktalıyorum.

Saygılarımla.

Prof. Dr. Nazan Apaydın Demir

25.09.14

Muğla