Biyomedikal bitkiler XXI; Şeker kamışı (Saccharum officinarum)

Bir Tutam Şeker+ Bir Tutam Tat+ Bir Tutam Lezzet+ Bir Tutam Şifa= Şeker Kamışı

Bugün sizlere çocukluğumun en özel tatlarından birinden, şeker kamışı olarak da bilinen bir şeker bitkisinden bahsedeceğim.

Çocukluğumu Tarsus’ unda bu bitki doğrudan ve hatta pastanelerinde suyu çıkartılıp öyle satılırdı. Şimdilerde sanırım yapılmıyor.

Şeker kamışı (Saccharum officinarum), buğdaygiller (Poaceae) familyasından, şeker elde edilen bir bitkidir.

'Şeker' kelimesinin eski Sanskritçe 'sharkara' dan geldiği ve bu bitki ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir.

S. officinarum, tek yıllık, dalsız kuvvetli saplar şeklinde, öbekler halinde yetişir.

Ebeveyn bitki, ikincil sürgünleri yukarı gönderir ve kendisi toprak altında oluşturur.

Şeker kamışı bitkisi büyürken yeşil, pembemsi ve mor olmak üzere renk değiştirir.

Yüksekliği 5 m (16 ft) ulaşabilir. Genellikle sıcak bölgelerde yetişir.

Güneydoğu Asya kökenli bir bitki olup, tropikal ve subtropikal ülkelerde yetiştirilmekte ve şeker elde edilmesinde kullanılmaktadır.

Şeker kamışı ve diğer bazı türlerin kök bölümlerinin tatlı suyu çıkarmak için çiğnemek eski çağlardan beri yapılmaktadır.

Bu amaçla yaklaşık olarak 8000 yıl önce Yeni Gine yetiştirildiğine dair kesin olmayan bilgiler mevcuttur.

Muhtemelen ilk kez 2000'den yıl önce Hindistan'da kaynatılarak suyu çıkarılmış olduğu ve bitkinin şeker elde etmek amaçlı ilk kez bu ülkede kullanıldığı düşüncesi kabul görmektedir.

Şeker kamışından şeker üretiminin maliyeti pancara göre daha düşüktür. Dünya şeker üretiminin yüzde 70'i şeker kamışından sağlanmaktadır.

En büyük üretim payı yüzde 15 olarak Küba’ ya aittir.

Kübalılar şeker kamışını kahveye batırırlar ve birçok farklı şekilde kullanırlar. Küba'nın milli içkisi rom da şeker kamışından üretilmektedir. Küba'ya şeker kamışının İspanyollar tarafından getirildiği ifade edilmektedir.

İspanyollar Şeker Kamışını Büyük İskender ile tanımışlardır. Bitki köken olarak, Hindistan'dan Avrupa'ya yayılmıştır.

Şeker kamışından çıkartılan etanol, Brezilya'da arabalara yakıt olarak kullanılmaktadır.

ŞEKER KAMIŞI ÖZÜ - ŞEKER KAMIŞININ KOZMETİK ENDÜSTRİSİNDEKİ KULLANIMI

Şeker kamışı özü; glikolik asitin ana kaynağıdır. Hidroksi asetik asit ve AHA (glikolik asit) derinin yaşlanma belirtileri yok etmek için savaşmakta kullanılan iyi bir yoldur. Aynı zamanda akne ve siyah nokta sorunları ile karşılaşan insanlar için ideal bir çözüm olduğu da düşünülmektedir.

Tam burada basında da çok yer alan bu bileşiklerden de kısaca söz edecek olursak;

Hidroksi Asitler ; Alfa Hidroksi Asitler (AHA), Beta Hidroksi Asitler (BHA) ve Poli Hidroksi Asitler (PHA) olarak üç çeşittir.

AHA’lar doğal Hidroksi Asitlerdir. Ağırlıklı olarak ham meyvelerden ve yiyeceklerden elde edilir.  Sütten elde edilen Laktik Asit en bilinen örneklerdendir. Elmadan üretilen Malik Asit, üzümden elde edilen Tartarik Asit, şeker kamışından elde edilen Glikolik Asit, bademden üretilen Mandelik Asit, limon portakaldan üretilen Sitrik Asit AHA grubu Hidroksilerdendir.

Alfa Hidroksi Asitler cilt bakımında en yaygın olarak kullanılan asitlerdir. Soyma gücü yüksektir.

DİĞER KULLANIM ALANLARI

Bitki ayrıca, saç bakım ve vücut bakım ürünlerinde de kullanılmaktadır.

Hindistan’ da bitkinin geleneksel tıpta da kullanıldığı bilinmektedir.

İçki sanayinde, yem sanayisi de kullanıldığı alanlar arasındadır.

Yararlı olduğunu umarak yazımı bitiriyor ve bu yazının bilimsel tavsiye niteliği taşımadığını belirtmek istiyorum.

Saygılarımla.

Prof. Dr. Nazan Apaydın Demir

Muğla