Bizi Bizden İyi Bilenler

Bize Dair Gözler

Bizi Tarif Eden Sözler

Tarihte bu topraklarda bulunan gezginlerin notlarına bakınca özellikle cömertlik ve saflık konusunda bir halk oldukça övülür. Alman bir gezgin (Prof. Dr. Karl Koch) olan ve doğu Karadeniz’i gezen Rize, Artvin’in bir kısmı, Erzurum ve Kars gibi bölgeleri gezen anı kitabı, aynı şekilde neredeyse o zaman Osmanlı vilayetleri olan güney Hicazdan başlayarak Anadolu’yu dolaşan ‘Mark Sykes’ ve şu anda adını hatırlamadığım bir başka İngiliz’in anılarını aktardığı bölge bölge tüm Anadolu’yu gezdiği, insanların tüm karakterini, davranış şekillerini aktardığı anı kitabında belirttiğine göre buralarda Türkler, Araplar, Kürtler, Ermeniler ve elbette Rumlar hakkında önemli yargılara varılmıştır. Burada diğer milletler hakkında ne denmiş onları burada belirtmek istemiyorum ancak bu üç gezi kitabında birleşilen ve biz Türkler hakkında varılan sonuçlar son derece düşündürücüdür. Her üç anı kitabı da bazı konularda birleşmiştir ki bu ortak konular;

“Türkler çok cömerttir. Ellerinde avuçlarında ne varsa misafirlerine vermekten kesinlikle gocunmaz. Hatta kendi yemediklerini, zor günler için sakladıklarını bile misafirlerine gururla ikram ediyorlar”denmektedir.

“Türkler yalan söylemezler, söylenen her şeye de kolaylıkla inanırlar. Bu insanlar, bir insanın neden yalan söyleyebileceğini bile düşünmemeleri sebebiyle dünyanın en saf milletlerinden biridir dense yeridir”denmektedir.

Başka şeyler de var. Benim söylediğim benim anladığımdır, her okuyan farklı sonuçlar çıkarır.

Başka şeyler de var tabi. Hangi bölgenin insanının karakteri nasıldır? Hangi bölgenin insanı daha tembel, hangi bölgenin insanı daha çalışkandır gibi birçok bilgi içeren anı kitapları bu coğrafyayı o kadar güzel tarif etmiş ki şu anı adamlar yüz yıl önceden görmüşler. Burada “şu an” ifadesiyle neyi kastediyorum, kısaca belirteyim; yönetimden, inanışlara, insanların kandırılmasına kadar her şey aslında kitaplara uygun bir şekilde zuhur etmiş. Ne ilginç değil mi?

1. Kitap “Prof. Dr. Karl Koch 1843-1844 Doğu Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu Seyahati.”
2. “Beş Türk Eyaletine Doğru”Mark Sykes
3. 3. Kitabın ismi hatırlamıyorum yaklaşık 100 sayfadan oluşan, 1850 sonrası Anadolu’daki şehirleri ve insanlarını rapor halinde anlatan ve bir Türk akademisyen tarafından Londra’da bir kütüphanede tesadüfen görülerek, (muhtemelen istihbarat raporu amacıyla hazırlanmış) Türkçe ’ye çevrilen ince bir kitap.