Botoks nedir?

BOTOKS GERÇEĞİNİN  ARKA PLANI

" Şifa ile zehir arasındaki fark dozajdır"  sözüne en güzel örnek.

Botulinum toksini; Clostridium botulinum botulinum isimli bir bakteri tarafından üretilen, toksik yani zehir etkisine sahip, bilinen en ölümcül maddelerden biridir.

Hayatı tehdit eden bu zehirli bileşik, botulizm denilen bir çeşit ölümcül gıda zehirlenmesine de neden olmaktadır.

Botulinum, sinir sistemi üstünde etkili olup, sinir fonksiyonlarını bloke ederek kas felcine yol açmaktadır.

Bu zehirli bileşiğin, bir çeşit ilaç etkisi de olup, sağlık sorunlarını tedavi etmek için çok küçük dozlarda kullanmak gerekir.

Bileşiğin elde edildiği bakteri, Botox ticari ismi ile bilinen, klinik ve kozmetik amaçlı kullanılan bileşiği elde etmek için kullanılan bakteri ile aynı bakteridir.

Botulinum (Botox) genellikle; yüz kırışıklıkları düzeltmek ve yüzün genel görünümünü geçici olarak geliştirmek için kullanılır.

Botulinum, farklı isimler altında ticari olarak satılmaktadır.

Botulinum, bilinen en zehirli maddelerden biridir ve tek bir gramı kısa sürede milyonlarca insanı öldürebilir. Bu bileşiğin sadece birkaç kilogramı yeryüzünden insanı tamamen silebilir.

BOTOKSUN KÖKENİ

Botulinum toksininin kaynağını oluşturan Clostridium Botulinum organizması ve sporları; dünya genelinde göller, orman ve ekili toprakların yanı sıra, denizlerde yaygın olarak bulunur.

Bakteri aynı zamanda memelilerin bağırsak sistemlerinde bulunabildiği gibi, balıkların solungaç ve iç organlarında, yengeçlerde ve diğer bazı kabuklu deniz ürünlerinde de mevcuttur.

Clostridium Botulinum sadece oksijen yokluğunda büyüyebilir, yani anaerobik bir bakteridir.

Doğada, bu bakteri nispeten zararsızdır. Sporları aktif büyüyen hücrelere geçtiği zaman, bir çeşit dönüşüme uğrar ve o zaman ciddi sorunlar oluşur.

Nörotoksinler; sinir sistemini hedef alan ve sinyalizasyonu bozabilen bir çeşit kimyasal bileşikler(proteinler) olarak tanımlanabilirler.

Botulinum (her iki BTX ve BoNT olarak kısaltılır) tek tip bileşiğin adı olmayıp, sekiz farklı tip A, B, C [C1, C2], D, E, K form içermektedir.

G 18 ve H. 19. A, B, E ve nadiren F insan botulizmine neden olurken, öteki türleri diğer memeliler, kuşlar ve balıklarda öldürücü bir etkiye neden olmaktadır.

H Tipi yakın zamanlarda keşfedilmiştir ve henüz bir panzehir bulunamamıştır.

BOTULİNUM BİLEŞİĞİNİN BİYOKİMYASAL YAPISI VE ETKİ MEKANİZMASI

Botulinum bileşiği, bilinen en kuvvetli biyokimyasal zehirlerdir. İnsan için bilinen en zehirli madde olan botulinum kimyasalının, kilogram başına 0,001 mikrogram uygulanması öldürücü olabilmektedir.

Botulinum bileşiği, en çok bilinen zehirlerden olan VX(O -etil S - methylphosphonothioate [etil 2 (diizopropilamino)])maddesinden 15.000 kez, sarin gazından 100.000 kez daha güçlü bir zehirdir.

Bir gramı bile uygun şekilde etrafa yayılmış ise bir milyondan fazla insanın ölümüne neden olabilir.

Bilinen en güçlü kimyasal silahlardan biridir.

Botulinum, organizmanın logaritmik gelişme evresinde sentezlenerek hücre içinde birikmekte, gelişme döneminin sonunda liziz(parçalanma) sonucu serbest hale geçmektedir.

Botulinum bir proteaz(proteinleri parçalayan) enzimi olarak görev yapmaktadır ve hedefinde hücre duvarında bulunan Snare proteinleri vardır.

Botulinum, snare proteinlerinin bir veya bir kaçını parçalayarak, asetilkolin salınımını önler ve sinir sistemini bloke eder.

Biyokimyasal olarak, protein yapısındadır.

TIBBİ VE KOZMETİK KULLANIMI

Botulinum, belirli koşullarda, kas tedavisi veya kozmetik amaçlı olarak kırışıklıkları ortadan kaldırmak amacıyla enjekte edilir, doğru uygulandığı takdirde, başarılı ve değerli bir tedavi proteini olduğu kanıtlanmıştır.

Botulinum; tuz (sodyum klorür) içinde seyreltilerek ve kas dokusuna doğrudan enjekte edilmek suretiyle tatbik edilmektedir.

Tam etkinin görülebilmesi için çok nadir durumlarda, beş gün kadar gerekebilir.

Etkileri, yaklaşık 3-12 ay sürmektedir.

Botulinum, kullanımındaki temel iddia ve onu asıl ünlü yapan; yaşlanma ile oluşan yüzlerinde kırışıklık ve çizgileri gidermesi ile ilgilidir.

Botulinum; şu anda 20 farklı tıbbi durum için kullanılmaktadır.

BOTOKSUN ONAYLANMIŞ DİĞER BAZI KULLANIM ALANLARI:

Genellikle geçici, yüz kırışıklıklarını düzeltmek ve yüzün genel görünümünü geliştirmek için kullanılır.

Şiddetli koltuk altı terlemesi

Şiddetli boyun ve omuz kas kasılmaları neden olan bazı nörolojik bozukluklar

Kronik migren

Göz kapaklarının spazm

Şiddetli boyun ve omuz kas spazmları

Kronik Migren

Şaşılık (çapraz göz)

Aşırı Aktif Mesane

Kaş arasındaki kaş çatma çizgileri

RİSKLER VE YAN ETKİLER NELERDİR?

Botulinum enjeksiyonlarının genellikle iyi tolere edildiği ve yan etkilerinin az olduğu ifade edilir.

Buna rağmen, yine de istenmeyen yan etkiler ortaya çıkabilir.

BAZI YAN ETKİLER

Hafif enjeksiyon ağrısı ve yerel ödem

Geçici uyuşma

Baş ağrısı

Halsizlik

Hafif mide bulantısı

Toksin eylemi neden yakın kaslarda geçici istenmeyen zayıflığı

Boyunda zayıflık

Grip benzeri hastalık

Safra kesesi fonksiyon bozukluğu

Kanama

Bulanık görme

Göz kapaklarının sarkık

Azalmış görme

Kuru ağız

Yorgunluk

Kurdeşen

Döküntüler

Hırıltı

Şişme

KİMLER BOTOX OLMAMALIDIR?

Botulinum; ilaç ya da katkı maddelerinin herhangi birine alerjik reaksiyon verdiği bilinen insanlarda kullanılmamalıdır.

Hamile veya emziren kadınların kesinlikle Botox kullanmaması gerekir.

Dünyada çok popüler olan ve yaygın olarak botoks adıyla bilinen konu hakkındaki yazıma burada son veriyor ve yararlı olmayı umuyorum.

Saygılarımla.

Prof. Dr. Nazan Apaydın Demir

04.09.14

Muğla

(Bu yazı tamamen bilgilendirme amaçlı olup, bilimsel tavsiye niteliği taşımaz).