Canamusalı olarak tanınan Müslüman Tıp Adamı Ammer, dünyada ilk katarakt ameliyatını yapmış.

Dünya’da ilk Katarkt Ameliyatını Yapan Arap Bilim Adamı:

Ammar'ın kitabı, 13. yüzyılın sonlarına doğru Nathan ha Meathi tarafın­dan Roma'da İbranice'ye 15. yüzyılda Lâtince'ye 1905 yılında da Almanca'ya çevrilmiştir.(alıntı)

Dünyada ilk Katarakt ameliyatını kimler yapmış?

Hangi yıllarda – nasıl?

Dünya ilk ameliyatı Blanchet tarafından 1846’da yapıldığına inanıyormuş.

Oysa öyle değil.

Batı’da bir çok yapılan ilklerin aslında ilk olmadığını okuyoruz.

İslam Âlimlerinin yaptıkları onların gözlerinin önünü açtığından, yada – yada – yada…

İnsanlık için yararı olmuş o kadar önemli buluşlarki bunlar, aslında Avrupa’lısı, Arabistanlı’sı yada bir başka ülkenin insanı olması bir şeyi değiştirmiyor. Bu yapılanlar insanlar için bu kadar önemli ise varsın Avrupalı ilkini biz yaptık desin.

Bizlerde ilklerin kimler tarafından, hangi tarihlerde ve ne yapıldığını yazarız bu konuda bilgi sahibi oluruz…

Ebu’l-kasım Ammar bin Ali Mevsili’den söz edeceğim sizlere…

950 – 1010 Irak ve Mısır’da yaşamış.

Kitab’l-Müntehap isimli bir kitap yazmış.

Düşünebiliyormusunuz, bu kitap 18.yüzyılda batı’da en iyi tıp kitabı olarak kabul ediliyormuş.

Ali Mavsili, göz hastalıklarına karşı uyguladaığı çeşitli tedavileri varmış. Ayrıca:

İlk katarakt ameliyatını yapmış.

Oyuk bir tüp ile gerçekleştirmiş bu operasyonu…

Bu konuda incelemeler yaptığınızda şunu görmeniz çok olası.

İslam âlemi 8 ile 16. Yüzyıllar arasında çok önemli icatlar yapmışlar, mümkün olamayacak buluşları icat etmişler, bir çok konuda ilklere imzalarını atmışlar…

Ebu’l-kasım Ambar b. Ali el-mevsıli İslam tarihinde; Ammar,

Batı’da; Canamusalı olarak tanınıyormuş. Ayrıca:

Musul’da doğduğu için Mevsıli de denilirmiş.

Göz ilmi yani oftalmoloji ilminin babası sayılan el-Mevsılî, Horasan, Filistin ve Harran'ı dolaşmış büyük bir göz cerrahıymış.

Yaptığı ameliyatlardaki muvaffakiyeti onu efsâne haline getirmiş.

Sultan Hâkim (M. 996–1021) devrinde Mısır'a yerleşen el-Mevsılî, bura­da göz doktorluğu yapmış.

Meşhur "Kitâbü'l-Müntehab fî İlâci'l-Ayn ve İlelihâ ve Müdâvâtihâbi'l-Edviye ve'l-Hadîd" isimli eserini Mısır'da yazmış.

Kitabında uzaklara seyahet ettiğini anlatıyormuş.

Seyehatlarında hekimlik yapıyormuş.

Ameliyatlar da yapmış.

Horasan’a, Filistin’e ve Mısır’a gitmiş.

Çok önemli bir tıp adamı olan Ammar kitabında:

Gözün anatomisi üzerinde durmakta ve göz kapakları, saydam tabaka, göz bebeği, göz akı gibi önem­li bölgelerdeki hastalıkları tanıtarak tedavi usullerini açıklamaktaymış.

Bu te­davi usullerinin en değerli yönü, verilen bilgilerin bizzat kendisinin yaptığı tedavi ve ameliyatlardan edindiği tercihlere dayanmasıymış.
Bunlardan özellikle, katarakt ameliyatlarında uyguladığı ince bir metal boru ile katarakt tabakasını emme metodu bu sahada önemli bir buluş ola­rak kabul edilmekteymiş.
Ammar, kendisini ilim tarihine geçiren katarakt ameliyatlarını günü­müzden 1000 yıl kadar önce gerçekleştirmiş ve bu ameliyatlardan olumlu sonuç almış…
 

Onun tıp konusunda yazdığı kitap:

18. yüzyılın ilk yarısına kadar göz ve göz hastalıkları konusunda ders ki-tabı olarak okutulmuş, yüzyıllarca Batı'da baş eser özelliğini korumuştur.

İslam tarihindeAmmar olarak tanınan bilim adamı; yaptığı göz ameliyatlarını kendi icadı olan, altı kez yaptığı Katarakt ameliyatının bütün detaylarına kadar gayet anlaşılır şekilde kitabında yazmış.

Ondan önce yapıldığına dair hiçbir emare olmayan katark ameliyatının ilk resmi yazılmış halli hekim Ammar tarafından gerçekleştirilmiş.

Onun kitabı ile bir çok hekim bu yola çıkmış.

Ammar bu ameliyatları gerçekleştirerek dünya tıp literatürüne girmiş.

Çok önemli bir şey daha yapıyormuş.

Sarkık iris tabakasını alıyormuş ama bu hastanın görme kabiliyetini kaybettirmiyormuş.

Bu insanlar muhteşem insanlar, nur içinde yatsınlar.

Nazan Şara Şatana

XII. yüzyılda yaşayan Gafiki, tıpla ilgili yazdığı "Mürşid" adlı eserinde, Ammar'dan fazlasıyla faydalanmış…

13. yüzyılda yaşayan Hamalı Selahaddin, Ammar'ın bu ameliyatla ilgili yazdıklarını kopya ederek kitaplarına alanlar arasındaymış.

Ammar'ın bu eseri İslâm dünyasında, çağdışı ünlü göz hekimi Ali b. İsa'nın Tezkire'si kadar şöhret kazanmamış…
Bunun sebebi Ali b. İsa'nın eserinin daha mufassal olmasıymış.

Gerçekte ise, göz hastalıkları konusunda Ammar'ın eseri daha orijinal bilgiler ihtiva etmekteymiş.
Kitabü'l-Müntehap'ın asıl ve tam Arapça nüshası bugün Mısır Milli Kü-tüphanesi'nde bulunmaktaymış.

Diğer bir Arapça asıl nüshasının üçte ikilik bölümü İspanya'da Escurial (Casiri, 1. s. 317)'de korunmakta ve 889 numarada kayıtlı bulunmaktaymış. 
Ammar'ın kitabı, 13. yüzyılın sonlarına doğru Nathan ha Meathi tarafın­dan Roma'da İbranice'ye 15. yüzyılda Lâtince'ye 1905 yılında da Almanca'ya çevrilmiştir.
18. yüzyılın ilk yarısına kadar göz ve göz hastalıkları konusunda ders ki-tabı olarak okutulmuş, yüzyıllarca Batı'da baş eser özelliğini korumuştur.(alıntı)

Katarakt, gözdeki doğal merceğin saydamlığını kaybetmesidir. Saydamlığı bozulan lens isli, buzlu veya lekeli cam gibi olur ve görme ile ilgili şikâyetler başlar. Gözlerden birinde veya ikisinde birden meydana gelebilir. Bir göz genellikle diğerine göre daha fazla etkilenir. Katarakt olgunlaştığında cisimler şekilsiz bulanık veya zayıf görülür. Göz yorgunluğu ve baş ağrısı oluşur.(alıntı)