- Kategori
- Kültürler
Çerkez yemekleri

Haluj - hampal
Şişmanlığı kınayan, her daim kızlarda ince bellisi, erkeklerde çivi gibisi makbul olan bir soyuz biz. Ee hal böyle olunca da yemeklerimize dikkat ederiz. Etimiz ve süt ürünlerimiz pek eksilmez mutfağımızdan.
Çok fazla beyaz ekmek yemeğiz biz ABISTA dediğimiz mısır unundan yapılan kaçamağımız ekmek yerini tutar.
Abısta yaparken:
Suyu kaynatır, mısır ununu kaşık kaşık yetinceye kadar kaynar suya atarız. Orta ateşte mısır unu suyu çekinceye kadar ağır ağır karıştırırız. Bu işlem sona erince de tenceredeki kekimsi görünen ekmeğimizi kaşık yardımıyla düzleştirip ters olarak bir büyük tabağa alırız. Bıçakla kesip, kesilen yerleri hamurlaştırmamak için iple keser ve ekmeğimizi sıcak sıcak servis ederiz…
Yemeklere, kahvaltılara kullandığımız kendimize özel binbir ot ve baharattan yapılmış birde tuzumuz vardır. Biz buna PIRPILCIKA deriz.
Pırpılcıka yaparken:
Biraz tuz, kişniş, kurutulmuş acı biber, reyhan, sarımsak ve kini dediğimiz bir tür baharatı kullanırız. Kurutulmuş biberleri ıslatıp bütün malzemeleri harmanlarız. Daha sonra et yemeklerinde ve kahvaltılarda az miktarda ekmek üstüne sürerek yeriz. Pırpılcıka tükettiğimizde ayrıca tuz kullanmayız.
Düşünüp de bunları yazarken aklıma babaannem geliyor. Sağ olsun her evine gidişimizde bize en sevdiğimiz yemekleri yapmakta üstüne yoktur. Çok güzel ve lezzetli yemek yapar elinden yapılanın yenmeme ihtimali yoktur. Bizi bu bilinçle adetlerimize bağlı yetiştirende babaannemizdir… Bu kadar babaannemden bahsedip de en nefis yaptığı yemeği atlarsam haksızlık ederim herhalde ona. Aslında hemen hemen herkes bilir bu yazacağımı ŞİPSİ yani ÇERKEZ TAVUĞU…
Şipsi yaparken:
Öncelikli ihtiyacınız haşlanmış tavuk ve yaklaşık 3 su bardağı ceviz içi ki burası çok önemli hafif ateşte cevizin içine 1 tatlı kaşığı pul biber ve tuz katarak bir tavada yağı çıkana kadar eze eze yoğurmanız lazım. Bu işlem başarıya ulaştıktan sonra sakın yağı ve posasını ayırıp atmayın: ) çünkü her ikisi de lazım. Yağı bir tarafa ceviz içini bir tarafa ayırın.
Şimdi sıra asıl yapılışa geliyor 2 dilim ekmek içi ıslatın, elde ettiğiniz cevizin içine katın ve tekrar mikserden makinadan geçirin veya karıştırın ve arkasından içine haşladığınız tavuğun suyunu ilave edin tekrar harmanlayın. Haşlayıp da bir kenara ayırdığımız tavuğumuzun derisiyle kemiğini ayırıp kalanı bir güzel didip az önce elde ettiğimiz ceviz içine kattık mı yemek tamam oluyor demektir. Tabaklarınıza servis ederken de bin zahmetle çıkardığınız ceviz yağınızı kullanmayı unutmayınız…
Babaanneminkini anlatamasam da size; kendi dilimin döndüğünce muhteşem lezzetin tarifini fısıldadım… Ama püf noktalarını öğrenir yazarım…
Birde ablam, annem ve benim yapmaktan en çok keyif aldığımız yemeği anlatayım size. Ablamın en sevdiği yemek ayrıcada. Bilinen adı hampal ama asıl adı HALUJA
Genelde halujanın Çerkez- Abaza dernekleri içinde büyük önemi olur. Açılışlarda önemli günlerde derneğin ileri gelen bayanları maharetli elleriyle haluja yaparlar. Afiyetle de yenir.
( Biz haluja deriz ama bazılarıda ahaluj ya da haluje derler.)
Haluja yaparken:
Maharetli ellerle ince açılmış bir hamur gerek önce bundan sonrası çok eğlenceli. Olması gereken hamurun üçgen üçgen kesilmesi ama üçgen kesip katlamak zor olduğu için hamurunuzu bir çay bardağının ağzıyla yuvarlark yuvarlak kesebilirsiniz. Hamuru ay şeklinde katlayıp, birbirine bastırmadan önce –tavsiyemdir- haşlanmış, ezilmiş içine de sevdiğiniz baharatlar atılmış patatesleri yada peynirimizi katıyoruz. Dediğim gibi bizim tercihimiz hep patatesten yana olur. Daha sonrada kaynamış suya halujalarımızı salarız üstüne Anadolu usulü sarımsaklı yoğurt ve tere yağla yakılmış toz kırmızı biberde dökülürse değmeyin keyfinize… Nerde kaldı ince bel, nerde kaldı zayıf kız :)
Daha aklıma geldikçe püf noktalarını öğrenip yazarım yemeklerimizi.
Hepinize afiyet olsun : )
Berat Ece ÖRS