Deprem felaketinin sonuçları

" ... Goethe'nin babası, çağım eğilimine uygun olarak usçu bir davranış içindeydi. Ama geleneksel Protestanlığa da saygısında kusur etmezdi. Fakat, 1755 yılında Lizbon'da meydana gelmiş olan yer sarsıntısı Goethe'nin babasını da, aydınlık çağın iyimser insanlarını da altüst edecekti. Bu deprem küçük Wolfgang üzerinde de etkisini gösterir. Altmışbin kişinin bir saniyede yok olduğu bu felaketin dinsel inançlarını nasıl sarstığını Goethe şöyle anlatır:

Almış olduğu ilk derlerinde o kadar düşünceli ve merhametli olarak tasvir edilen, yerle göğü yaratan Tanrı, kötülerle birlikte iyileri de aynı felakete bırakmakla, hiç de bir babagibi davranmamışti...." (x)

1755 yılında yaşanan felaket tüm Avrupa'da rahiplerin, papazların anlattıkları dini sorgulatmaya başlarken Batının birçok bilim adamı, yazar, ozan, sanatçı, düşünür vs değerli insanlarının ortaya çıkması ile sonuçlanmıştır.

Yaklaşık 250 yıl sonra ülkemizde meydana gelen depremlerin de başkalarının söylediği ile uyutulan insanlarımızın artık uyanmalarına ve kendi bağımsız düşüncelerini üretmelerine vesile olmalarını diliyorum.

(x) Goethe, Işık.. Biraz daha ışık, Salâh Birsel,Broy Yayınları,1992. s.8