Diaspora olgusu

Diaspora eski Yunanca "saçılma, tohum saçma, zerreler halinde dağılma" anlamına gelen, bir kavim veya ulusun anavatanından çıkarak başka ülkelere dağılmasına verilen addır. Diaspora, hem dağılma eylemini hem de dağılmış olarak yaşayan toplulukları ifade eder. Tarihte bilinen ilk diaspora olan Yahudiler için Yahudiliğin en önemli dayanaklarından birini tarihte bir kaç kez yaşamış oldukları büyük sürgünler veya özel deyimiyle "diaspora"ları oluşturur.Yahudi tüccarlar için Tevrat’ta yer alan ‘dünyanın tüm ülkelerine darmadağın olacaksınız’ ayeti ilk olarak ‘Yahudi kardeşlerle’ dinsel dayanışma güdüsünü güçlendiriyor, ikinci olarak, dünyanın her tarafına yayılmış Yahudilere, bulundukları ortama rahatlıkla uyum sağlamalarının beraberinde getirebileceği dinsel uzaklaşmayı giderici, başka bir ifadeyle meşrulaştırıcı bir ideoloji servisi veriyordu.

Diasporaların genelde ekonomik açıdan geri, önemli silahlı çatışmalara maruz kalmış ve göreceli olarak da hızlı bir nüfus artışına sahip yörelerden yola çıktığı görülür. Kitlelerin zorla göçe tabi tutulması gibi diasporalar, gönüllü sürgün, kümülatif bireysel hareketler, ticaret ağları, imparatorluk kurma gibi sebeplerle de meydana gelebilir. Diasporalar birden çok nesli kapsar. Bireysel göç deneyimlerini, dağılmış grupların ortak tarihi ve gelecek nesille bir araya getirir. Diasporanın temel bir özelliği de, içinde yaşadığı toplumla bütünleşmemesi yani yabancı topraklarda o göçmen kitlesinin kendi geleneğini hassas bir biçimde sürdürmesidir. Kalabalık gruplar, bir ülkede önemli bir göçmen topluluğu oluştursa da diaspora kimliğini her zaman kazanamıyorlar. Kaynak: Bydigi Forum http://www.bydigi.net/tarih/13730-tarihteki-diasporalar.html#post97649İki asır boyunca Afrika'dan Amerika'ya taşınan milyonlarca siyahın bir diaspora oluşturamamasının nedeni farklı dil, din ve kültürlere sahip olmasıdır.

Diasporalar, bazen nüfuslarına oranla kıyaslanamayacak oranda güç ve etkiye sahip olabilirler. ABD de yaşayan 6 milyon Yahudi, sadece İsrail Devleti'nin değil, ABD'nin bile dış politikasını etkileyebiliyor. Çinliler kendi ülkelerine ve değerlerine büyük bir saygı duyuyorlar, hem de ciddi bir ekonomik gücü temsil ediyorlar. Örneğin, Endonezya'da toplam nüfusun sadece yüzde 3'ünü oluşturan Çinliler, ülke sermayesinin yüzde 70'ini. Filipinlerde ise, nüfusun yüzde 1'ini geçmese de ülke ticaretinin yüzde 60'ı kontrol ediyorlar. Fildişi Sahili ve Zaire gibi Afrika ülkelerindeki ekonomik faaliyetin büyük bir bölümü Lübnanlı göçmenlerin elindedir.Bazı Avrupa ülkeleri, Afrika ile ticari ilişkileri geliştirirken, Lübnan diasporasından aracı olarak yararlanıyor.

Bu gün Ermenistan'da 1, 5 milyon Ermeni, diaspora da ise 2 milyon Ermeni yaşıyor. Ermeni diasporasının en temel uğraşı "soykırım" iddialarını yasallaştırmaktır. Bu amaçla, diplomatlarımıza karşı gerçekleştirilen pek çok katliamın arkasındaki siyasi ve ekonomik güçte buradan beslenmiştir. Ermeni diasporası soykırım iddialarını gündemde tutacak anıtlar, abideler ve müzeler kurarlar. Sonra da ülkelerini ziyaret eden önemli kişilere ilk önce buraları ziyaret ettirirler ve çelenkler koydururlar. Avrupa ülkelerinde bu hususları içeren lobi faaliyetleri yaparlar. Ermeni iddialarını gündeme getiren yüzlerce binlerce kitap, poster ve dokümanlar basıp parlamentolara bizzat giderek, sunarlar ve iddialarına taraftar toplarlar Yaşadıkları toplumu şekillendirmek için öğretmenler üzerine çeşitli bölgelerde ve okullarda hizmet içi eğitim verdiği bilinmektedir. Ermeni diasporası, problemlerin çözülmesi ve Türk tarafına yakınlaşma sağlanması durumunda kendi kimliğini kaybetme korkusu içindedir.Bütün dünyada köklerini yurt dışındaki Ermenilerden alan, nefret ve ötekileştirme ile beslenen bir Ermeni propagandası söz konusudur. Bütün çalışmanın arkasındaki tek gaye Anadolu’ya geri dönmek, Sevr’i canlandırmak ve Anadolu’nun büyük bir bölümünde ‘Büyük Ermenistan’ı kurmaktır.

Modern dünya da sanayileşmeyle birlikte hızla artan toplumsal hareketlilik, yerlerinden yurtlarından kopan insanların daha yüksek bir yaşam kalitesi peşinde, görece daha zorunlu ekonomik veya siyasi motifli göç dalgalarına sahne olmaktadır. Bu grup fiziki geri dönüşten duygusal bağlanmaya ve diasporanın anavatan kültürlerini yeniden yorumlamasına kadar çeşitli şekiller alır. Diasporanın anavatanı temsil etmesi bir yere kadar anavatan gerçekliğinden çok diaspora kimliğini oluşturmanın bir parçası olabilir. Diaspora anavatanda potansiyel bir kaynaktır. Türk futbolunda bugün söz sahibi pek çok gurbetçi futbolcu hem anavatanını temsil etmekte hem de tanıtmaktadır. Göçmen topluluklar genelde bulundukları yeni yerde kendi anavatanlarını desteklemeye çalışırlar. Bazen de İsveç parlamentosunda olduğu gibi Türk asıllı milletvekilleri Ermeni soykırımı iddialarının kabul edilmesini sağlarlar. Diasporanın birbirine bağlı olmasını kolaylaştıran veya engelleyen, pek çok etmen vardır. Örneğin, erişilebilir telekomünikasyon teknolojileriyle diaspora ağını kolaylaştıran aynı ülkelerde, yabancı düşmanlığı; diaspora faaliyetlerini zorlaştırabilir. Diasporaların aralarındaki bağların diğerlerinden güçlü veya farklı şekilde olduğu kesimler olabilir. Diaspora toplulukları, asimilasyona karşı koymak için kimliklerini etkin bir biçimde güçlendirme isteği duyabilirler. Yalnızca anavatanın üyeleri olarak tanımlanmak dışında diaspora toplulukları arasında çeşitli alt birliktelikler görülebilir. Diasporanın etkinliğine dair en çarpıcı örnek son zamanlarda ABD de yaşayan Yunan asıllı bir yazarın Pacific dizisine yazdığı senaryo ile milyarlarca insanı Türklerin İzmir’i işgal ettiği ve namusunu ve yurdunu düşmandan kurtarmak yerine katliamlar yaptığı gibi bir ön yargı sahibi yapabiliyor.