Dünyada Suriye Türkiye krizi tırmanıyor yorumları

Dış ve iç basında Suriye -Türkiye arasında başlayan krizin her geçen süre içinde basamak basamak yükseldiğine dikkat çekiliyor.

Türk jetinin Suriye tarafından düşürülmesi, Suriye tarafından Türk sınırına top atışları ve bu atışların içinden birinin ikisi kadın, üçü çocuk olmak üzere 5 sivil Türk’ün ölümü ve son olarak da Rusya’dan kalkan  Suriye yolcu uçağının silah veya askeri mühimmat  taşıdığı gerekçesi ile Ankara’ya zorla iniş yaptırılması Suriye Türkiye arasında krizi tırmandıran nedenler olarak sayılıyor.

Suriye uçağının açıklanan gerekçelerle indirilmesi dünyada geniş yankı uyandırdı. The Washington Post, The Wall Street Journal, The Guardian, New York Times, Der Spiegel  gibi dünyanın en büyük gazeteleri  olayı manşetten verdiler. Bu konuda, “ Rusya Türkiye’den bilgi  istedi, Türkiye’nin yaptığını Rusya illegal olarak niteledi, Türkiye Rus Elçisini bilgi amaçlı Dışişlerine çağırdı, uçak olayı Rusya Türkiye, Suriye Türkiye tansiyonunu yükseltti,” şeklinde açıklamalar yaparak Türkiye Rusya gerginliğine dikkat çektiler. Haber içeriklerinde Başbakan Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarına yer verdiler. Suriye Türkiye sınırındaki Türk askeri yığınağı haberlerde yer aldı. Haberlerin altına düşen okuyucu yorumlarının çoğu muhtemel  III. Dünya savaşı endişesi taşıyordu.

Uçağın içinde 35 yolcudan, 17’sinin Rus pasaportlu olduğu ortaya çıkınca, Rusların ateş içindeki Suriye’ye Turistik amaçla mı gittikleri sorusu zihinlere  takılıyor.

“Türkiye Rusya ilişkileri bu olaydan nasıl etkilenir” sorusu kafaları karıştırıyor. Rusya’nın Suriye’de şimdiye kadar Esad’ı desteklediği bilinen gerçek. Rusya’nın Türkiye ile özellikle ticari alanda iyi ilişkileri var. İlişkilerin daha da genişletilmesi amacı ile Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin 14 Ekim’de ayında Türkiye’ye gelecekti. Verilen bilgiye göre bu gezi 3 Aralık tarihine ertelenmiş durumda. Türkiye Suriye İlişkileri,  Suriye durumu ayrı tutularak sürdürülebilir mi?

Öte yandan Irak merkezi yönetimi ile Türkiye ilişkileri soğuk. Görünen nedeni , Türkiye’nin sınır ötesi operasyonları ve hakkında Irak yönetimince idam kararı verilen Türkiye’ye sığınan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık El Haşimi'nin iadesini istemesi. 

İran’la son zamanlarda Suriye yüzünden yaşanan gerginlik İran doğalgazını nasıl etkileyevcek?

Kış geliyor. Rusya ve İran’dan Türkiye önemli miktarda doğalgaz ve petrol ithal ediyor.

Bu arada Türkiye’nin yönlendirildiğine, kışkırtıldığına dair komplo teorileri havada uçuşuyor. Türk jetinin düşürülmesinden, Suriye tarafından ölümlü top atışından ve son olarak Suriye uçağı hakkında verilen istihbaratı bu komploya bağlayanlar azımsanmayacak nicelikte. Uzmanlar, her savaş öncesi istihbarat servislerinin devreye girdiğini ve yanıltıcı bilgiler verdiğini belirtiyorlar.

İç basında ise,“Türkiye karambolda yol alırken yalnız kaldı veya Türkiye kararlı ama yalnız kaldı” yorumları ağırlık kazanmaya başladı.

Ne diyelim, şu çıkar dünyasında, “din kardeşlerimize insani açıdan yardım edelim” derken inşallah başımıza iş açmayız.

Hüseyin Seyfi