Epilepsi (sara)

Toplum içinde görülme oranı %0.1 olan epilepsinin oluşma sebepleri beyinde oluşan tümör, kaza sonucu oluşan beyindeki zedelenmeler, metabolik hastalıklar olabilir. Epilepsinin %40 bölümünü ise herhangi bir hastalık veya kaza gibi faktörün sebep olmadığı idyopatik epilepsiler oluşturmaktadır. İdyopatik epilepsilerin temel nedenleri ise çoğunlukla genetik bununda yanında çevresel faktörlerdir.

Epilepsi hastalarının geçirdiği nöbetler birbirinden farklılık göstermektedir, sadece birkaç saniye ya da dakika süren el ve kolların kasılmasıı, göz bebeklerinin yukarı doğru dönmesi, ya da sadece dalma şeklinde olabilir. Nöbetlerde farklılık olsa da temelde beyinlerinde hastalığa sebep olan sorun benzer mekanizmalardır. Beynimiz nöron dediğimiz hücrelerden oluşmakta ve bu hücreler birbirleriyle elektrik akımları ile haberleşmektedir. Bir epilepsi hastasında da hayatının büyük çoğunluğunda bu fonksiyonda bir sorun görülmez. Ancak aşırı stres, yorgunluk, ateş ya da küçük yaşlarda beynin henüz tam yapısını tamamlanmadığı hassas zamanlarda bu beyin hücrelerinde aşırı elektrik yüklenmesi olabilir. Bu da epilepsi hastalarının nöbet geçirmesine sebep olur.

Genetik tabanına baktığımız zaman, epilepsi hala çözülmeye çalışılan bir hastalık ne yazık ki. Birkaç nadir görülen epilepsi çeşidinde beyin hücrelerinde bu elektrik akımlarında görevli kanallarda mutasyonlar bulunmuş durumda, ama daha sık görülen epilepsi çeşitlerinde işler biraz daha karışık. En kabul gören teoriye göre, bu sık görülen epilepsi çeşitlerinde birden fazla kanal genlerinde küçük mutasyonların birleşip hastada belli bir eşik seviyesinin üstüne çıkarması ve beyin hücrelerinin sağlıklı bir insan beynine göre daha hassas hale gelmesidir.

Toplumuzda ayıplanma, hasta diye evliliklerine engel olunmak istendiği için çoğu zaman saklama yoluna seçen epilepsi hastaları, nöbet dışında normal bir hayat sürmektedir. Çok nadir durumlar hariç zekâ veya beyin gelişimi ile ilgili bir problemleri bulunmamaktadır. İlaçlarla nöbetler kolaylıkla kontrol altına alınabilmektedir, nöbet geçirmeden hayatlarına sağlıklı bir şekilde devam etmektedirler. Üstelik bir kısım idyopatik epilepsiler hayatlarının belli dönemlerinde örneğin çocukluk ya da gençlikte görülmekte ve ileriki zamanlarda tekrarlamamaktadır.