Erdemlerin başı dil

 Çocuklar hem kendileri hem de başkaları için iyi olabilecek güzel davranışları yaşayarak, görerek ya da okuyarak edinirler. Erdemlerin başında, kibar ve sakin olmak, dilimizi ezgili ve tatlı bir müzikaliteyle konuşmak vardır. Kaşgarlı Mahmut’tan öğreniyoruz, atalarımız yüzyıllar öncesinde “Erdem başı dil.” diyordu. Burada rahmetli Barış Manço’yu da anmadan geçemeyiz: “Çocuklarımıza dili değil, tatlı dilli olmayı öğretelim.” demişti. Ne kadar asil bir yaklaşım…

Derste öğrenilen erdemleri davranış haline getirmek, kültürlü ve saygılı bir toplum oluşturmak her aşamadaki eğitimin ortak paydasıdır. Çocuklarımız kendilerine ve başkalarına dürüst olmayı, önce ailede sonra da eğitim yuvalarında modelleyecektir. Tüm davranışların odağında erdemler sezilmelidir. Bir insanı diğerinden farklı kılan değerleridir, ilkeleridir. Bu değerler, öğretilmekten ziyade içselleştirilir. Bu değerlerin üst düzeyde geliştirilmesi uzun süreli ve tutarlı yaklaşımların varlığıyla mümkündür. Bu noktada kitapların desteğini alacağız. Onları geçmişin dürüst ve erdemli bireyleri yazdı.

 “Bir toplumda ahlakın gelişmesini istiyorsanız, onlara edebiyatı sevdirin. Öyküler, romanlar, şiirler okutturun.” diyor Nurullah Ataç. Gerçekten de dürüst insan ilişkilerini, görgü ve nezaketi dayatmalarla değil, kitaplar yoluyla da örnekleyebiliriz. Düşünme Yıldızları ortamlarında, insana dair iç içe giren birçok psikolojik halka, çocuklar için rol model olabilir. Duyarlı, dengeli ve erdemli olmanın tohumları bilinçaltına bir bir ekilebilir.  

“Erdemlerin anası bilgidir.” Bilgiyi kullanmak sevmek, yeni bilgilere açık olmak erdem ve bilgeliktir. Aslına bakılırsa insan doğasında, bildiği ile yetinmek de yoktur. Yaşadığı sürece kendini ve ortamını keşfetmek, kendiyle ilgili yeni şeyler öğrenmek, varlığını geliştirmek, kişisel bir aşama kaydetmek çabası, insanın özünde olan bir erdemdir.

Spora, kültüre, sanata ve edebiyata ilgi duymak da bireyi sıradanlıktan kurtaran özel erdemlerdir. Mutlu insan, yaşadığını anlayan, yaşadığından zevk alan, ufku değil; ufukları olan insandır. Birtakım sanat ve okuma etkinliklerinde yer alamayan kişi, belirli bir alanda nereye varırsa varsın ne kadar erdemli olursa olsun yüzeysellikten kurtulamayacaktır. Mutluluklar da bir yerde tıkanabilir.

Minikler, kendi içsel zenginliğini keşfetme yolunda sevimli birer filozoftur. Bu keşif yollarını aydınlatan en güçlü duygu öğrenmeye, bilgiye olan hevesleridir. Onların bu heveslerini kitap okuma fırsatı olarak değerlendirebilmek bizim yeteneğimiz.