Folklor penceresinden: Araçlı şair, hikayeci Fazıl Bayraktar

Abdülkadir GÜLER
İki aydır Bodrum’da idim. Posta Kutumdan, değerli dostlarımdan biraz uzak kalmıştım. Dergiler, kitaplar kucak dolusu.Sanki beni bekliyorlardı. Dergileri ve kitapları zaman zaman karıştırır, fırsat buldukça döne döne okuyor, bazı notlar alıyorum. Hoşuma giden özlü sözlerin, değimlerin, yakası açılmamış, kaymağı bozulmamış dizelerin altını kalemle çiziyor, kimi zamanda defterime notlar alıyorum. Böylece hoş bir vakit geçirmiş oluyorum. Okudukça da keyif alıyor, mutluluk duyuyorum. Kimi zamanda bunları tanıtmaya çalışıyorum. İşte bugün sizlere tanıtmaya çalışmak istediğim değerli halk bilimci, araştırmacı yazar Dr. Nail Tan’ın hazırladığı “ Araçlı Şair, Hikâyeci, Araştırmacı Fazıl Bayraktar” adını taşıyan kitabı ile ilgili duygularımı, düşüncelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.

(Dr.h.c.) Nail Tan, uzun yıllar öğretmenlik, idarecilik yapmış, aynı zamanda Kültür ve Turizm Bakanlığı, Emekli, Halk kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürü olan değerli bir halk bilimci, iyi bir araştırmacı yazardır.Yanılmıyorsam genelde halk kültürü ( Türk Folkloru ) ile ilgili kırkın üzerinde yayınlanmış eserleri vardır. Yakından tanıdığım saygı duyduğum özverili, çalışkan ve üretken bir kültür adamıdır.

Şimdi Nail Tan’ın hazırladığı” Araçlı Şair, Hikâyeci, Araştırmacı Fazıl Bayraktar” adlı kitabına gelince. Adı geçen eser Ankara’da Kültür Ajans Yayınları ( No: 43) arasında çıkmıştır. (Aralık. 2008).Tertemiz bir baskısı vardır. Kapak kompozisyonunu Erhan İvgin, iç ve dış tasarımları Fahri Özbek, Erhan İvgin, tarafından hazırlanmıştır. Ankara Kültür Ajans Yayınları güzel, kaliteli kitaplara imza atıyor. Kitap ebat olarak 16 x 24, cm olup, 112 sayfadan oluşuyor. Yine kapakta Fazıl Bayraktar’ın bir fotoğrafı ve Araç ilçesi görünüyor( yanılmıyorsam).

Fazıl Bayraktar asker şairlerimizdendir. Aynı zamanda Öykü ve iyi bir araştırmacıdır. İsmiyle müsemma Türk kültürüne, Türk sanatına, edebiyatına hizmet veriyor. Uzun yıllar Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde onurlu bir şekilde hizmet etmiştir. Aslen Kastamonu’nun Araç İlçesi, İğdir Bucağına bağlı Aksu( Dotla) köyünde doğmuştur.(1928). 17 Kasım 1947 Yılında Kara Harp okulunda öğrenci olmuş, daha sonra Jandarma Subay Okulu’nda da bir yıllık eğitimden sonra Silahlı kuvvetlerimizin saflarında görev almış, 1953’ten sonra askerlik hayatı başlıyor. Giresun, Keşap, Urfa, Devrek, Ankara, Yozgat, Bursa, Emirdağ, Sarıkamış, Karabük, Siirt, Mardin, Diyarbakır, Silvan, Foça, Çanakkale gibi il ve ilçelerde Subay ve Tabur Komutanlığı gibi görevlerde bulunuyor. En son Tuğgeneral olarak emekliye ayrılıyor. Yıl:1984.

Sayın Fazıl Bayraktar özgeçmişini anlatırken son cümlesini şöylece noktalıyor:” Birlik görev değişiklerini de sayacak olursam meslek hayatımın boyunca 33 defa yer değiştirmiş, fiili olarak 37yıl, itibariyle 42 yıl on ay hizmet yapmış oluyorum. Helali hoş olsun” diyor. (.25).Fazıl Bayraktar aynı zamanda iyi bir komutandır. Bağlı bulunduğu yerlerde bir kan davası varsa, halkın arasına girip halletmeye çaba gösteriyor. Yani Anadolu halkı ile iç içe bütünleşen bir askerdir. Halkıyla bire bir görüşen, diyalog kurabilen bir duayen, barış seven bir liderdir. Kitabını hazırlayan Nail Tan’la yaptığı bir sohbet sırasında anılarından söz ederken, şunları anlatmadan geçmiyor:1981’de Diyarbakır’ Silvan’da iken 4. jandarma Tugayı, aynı zamanda Garnizon ve Sıkıyönetim Komutanı olduğu günlerde Silvan’da iki Aşiret var, Badikan ve Bediran Aşiretleri. Birbirlerinden adam öldürmüşler, Kan davaları vardır. Bizzat dağ, tepe demeden köylerine kadar gidip bu kan davasını barışla son veriyor. O günlerde Hürriyet Gazetesi şöyle bir manşet atıyor: Artık Dostluk ve Barış Var. Asırlardır Birbirlerine silah sıkan 2 aşiret barıştı “ diye.( s.25 – 27).

Kitap bir sunuş yazısından sonra dört bölüm halinde hazırlanmıştır. I.Bölümde, Fazıl Bayraktar’ın Hayatı, Anıları, II. Bölümde: Sanatı, eserleri, şairliği, hikâyeciliği, dili, üslubu, hikâyelerinde geçen mahalli kelimeler, değimler gibi konuları anlatmaktadır. III. Bölüm de ise: Eserlerinden, özellikle Şiirlerinden örnekler vermektedir. Kitabın en zengin bölümü de bu üçüncü bölümdür.’ Sayfa:51–94).Kitabın en son bölümü yani IV. Bölümü ise, şair, yazar ve asker olan Fazıl Bayraktar’ın albümünden bir kısım fotoğraflarla kitap zenginleştirilmiştir.

Kitabın sunuş bölümüne dönmek istiyorum. Eseri özenle hazırlayan Dr. Nail Tan özetle şunları yazıyor: Bu kitapta, Fazıl Bayraktar’ın Beyefendi, sanatçı, kişiliği ele alınmıştır. Hayatı ve yaşadıklarının sanatına yansıyan yönleri dolayısıyla zaman zaman TSK deki çalışmalarına da değiniliştir.

Araç’ta “ Fazıl Paşa” olarak tanınan şair ve yazarımız, sanatçı kişiliğinin yanı sıra, özel hayatı ve donanımı kişiliğiyle de onu tanıyan herkesin saygı duyduğu bir kişidir. Araç’ a, Arazlıya sonsuz bir sevgisi vardır. Keşke her Araçlı onun gibi Araç’a hizmet yapacak kadar duyarlı ola bilse. O, bedeni İzmir’de, ama gönlü ruhu daima, Araç’ta, yaşayan bir hemşerimizdir.”diyor.

Şair, asker ve hikâyeci olan Sayın Fazıl Bayraktar’ın Türk edebiyatına kazandırdığı eserleri: Harran Ovasından Mektuplar –Şiirler, ( 1964- Ajans Türk Yayınları Şiir Ödülü ), Harran Güzellemesi –Şiirler (2005), Çeşitlemeler (1996), Seçme Araç Şiirleri (2007), Hikâye: Kadın Parmağı (1993), Bıngıldaklı Çayır, (1996), Bir Kasabaya İki Deli ( 2001), Araştırmaları: “Şehit ve Gazi Atalarımızın Soy Kütüğü (1998 ), Balkan Savaşı’ndan Bu yana Araçlı Şehitlerimiz, (2005 ), Kastamonu Deyim ve Manileri ( 2004), gibi eserleri yayınlanmıştır.

Fazıl Bayraktar’ın şiirleri, hikâyeleri, sanat, kültür içerikli yazıları Orkun, Çağrı, Mavi, Varlık, Türk Edebiyatı, Özgür, Şiir Defteri, Size, Yeni Defne, Tay ve en çok Çağrı gibi sanat ve kültür dergilerinde yer almış, bunlardan başka Milliyet, Tercüman, Araç Haber, Araç’tan Haber, , Açık söz, Karabük Postası, Bölgenin Sesi, , Çatalzeytin Mektubu, Siirt Mücadele, ve Adalet gibi yerel ve ulusal gazetelerde ve çeşitli seçkilerde yayınlanmıştır.

Şair Fazıl Bayraktarla bir ortak noktamız vardır. İkimizin de Harran üzerine yayınlanmış şiir kitaplarımız vardır.1970 -1985 yıları arasında Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin üç geninde görev yaptım Harran’da Atatürk Çiçeği ( şiirler) adını taşıyan kitabımı bu sevgiyle yayınladım. ( İzmir- 1986 ).Şair Bayraktar, 1956- 1959 yılları arasında Şanlıurfa, 123. Syy. J. A, 4. BL. Komutanlığı yaptığı günlerde “Harran Ovası’ndan Mektuplar “ ( şiirler ) kitabıyla dikkatleri çekmiş, bu şiirleri Ajans Türk yayınları arasında ödüle layık görülmüş ve bir kitapta toplanmıştı. O yıllardan bu yana F.Bayraktar’la dostluğumuz devam ediyor Yine daha sonra bu kitabının ikinci baskısını bir kısım ilavelerle “Harran Güzellemesi adı altında, Akademi yayınları arasında gün ışığına çıkarılmıştır.(İzmir-2005), kırkın üzerinde şiirleri Harran üzerine yazılmıştır, Harran’nın, Ceylanpınar’ın, Akçakale’nin kavruk yüzlü, sıcak kanlı insanlarına aşıktır. Yazdığı duyarlı, güzelim şiirlerini bir acı kahve ( Mırra) tadında içiliyor, okunuyor. “Yalnız Ağaç” adını taşıyan şiirinde: Harran Ovası’nda bir yalnız ağaç / Düşünür de düşünür / Varır düşüncesi gerçeklerin ötesine / Ağaç yalnızlığınca büyür // Harran Ovası’nda bir kuru ağaç / Durur ha durur / Davranır, cılız kollarıyla gökyüzüne / Bulutlar ellerine vurur // Harran Ovası’nda bir garip ağaç / Yoksulluğa tutsak ama hür / Bir top ışık şavkır doruğuna / Ağaç, masal dünyalarına yürür. (s. 51).Böylesi şiirlerle Harran’a sevdalı bir şairdir.

Sevgili Bayraktar, yayınladığı bütün kitaplarını daha matbaa kokusu gitmeden fırından yeni çıkmış bir taze ekmek gibi, imzalayıp bana armağan ediyor. Vefalı bir insandır. İnsana değer veriyor. Tepeden bakmıyor. Sözün özü duyarlı bir şair, iyi bir araştırmacı, ( halk bilimi ), Türk folkloruna aşina ve altın yürekli bir askerdir. O denli yurt sevgisiyle dopdolu bir paşadır. Bu değerli eserini bana” Aziz şairim Abdülkadir Güler’e, Mevlâna ve Hacı Bektaşi Veli aydınlığında sevgilerle “ deyip imzalamışlardır.( 15. 01. 2009 ). Beni unutmadıkları için ayrıca teşekkürlerimi sunuyorum.

Değerli yazar Dr. Nail Tan, kılı kırk yararak böyle bir eseri Türk edebiyatımıza kazandırdığı için de eline sağlık, ömrüne bereket diyorum. Sayın Bayraktar’a layık bir eser hazırlamışlardır. Aslında bu bir vefa borcudur. Sevgili paşamız şair Fazıl Bayraktar’a da sağlıkla uzun ömürler diliyorum. Sözlerimi “Ata Yurduma Arzı Halimdir” başlıklı şiirinden, anılarıyla yaşadığı ve özlem duyduğu Araç için yazdığı uzun soluklu şiirinden birkaç dizeleriyle noktalamak istiyorum:

Ana yurdum

Ata yurdum,

Öz yurdum!

Gönülleri

Sevda sevda tutuşturan köz yurdum!

Mektuplarda cümle cümle,

Şiirlerde mısra mısra söz yurdum.

……………………………………..

……………………………………..

Sen,

Ramazan gecelerinde sahur davulum!

Sen,

Gurbet yollarında tahta bavulum!

Sen,

Hasret yüklü asker mektubum!

Sen, sen, sen,

Beni menzile ulaştıran

Tozlu köy yolum

Seni özümsemeyen öze öz

Seni görmeyen göze göz,

Seni övmeyen söze söz

Denilemez.

………………..

Ey benim Ana yurdum

Ata yurdum Araç’ım !..

-

( Seçme Araç Şiirleri- 1973-s. 25–29)