- Kategori
- Güncel
GDO yönetmeliğinde değişiklik
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, kamuoyundaki tartışmaları ve tarım sektöründe meydana gelen kaosu dikkate alarak Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) ile ilgili mevcut Yönetmelikte bazı değişiklikler yaptı. 20 Kasım 2009 tarihli ve 27412 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ek yönetmelikteki değişikliklerin özellikle tarımda ithalattan kaynaklanan kaosu çözmeye yönelik bir düzenleme olduğu görülmektedir. 26 Ekim 2009 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelikte yapılan değişiklikler ve yeni düzenlemenin olası sonuçları yeni tartışmalara sebep olacak gibi görünmektedir.
Yönetmeliğin 5. Maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile GDO’lu ürünlerin Türkiye’den transit geçişinin yolu açılmıştır. GDO’lu ürünlerin pazara sunulması ve ihracatı dışında transit geçişindeki yasak kaldırılarak söz konusu geçişin Tarım ve Köyişleri Bakanlığının düzenlemesine göre yapılmasına olanak verilmiş oldu. Ayrıca aynı maddenin altıncı, yedinci ve sekizinci fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır. Bu değişiklik ile gıda ve yemlerde % 0.5 ve % 0.9 şartı ile “GDO suz ürünlerin etiketinde ürünün GDO suz olduğuna dair ifadeler bulunamaz” koşulu yürürlükten kaldırıldı.
Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasında değişiklik yapılarak GDO ile ilgili bilimsel ve teknik verileri araştıracak, yorumlayacak ve görüş oluşturacak uzmanlar listesinde Bakanlık birimleri devre dışı bırakılarak üniversiteler, TÜBİTAK ve araştırma enstitülerinde görevli konu ile ilgili uzman veya öğretim üyelerinden oluşturulması karara bağlandı. Koordinasyon görevi yine Bakanlık tarafından yürütülecektir. Yönetmeliğin 11 nci maddesinin birinci fıkrasının a bendinde değişikliğe gidilerek “İthalatçı firmadan, GDO ve ürünlerinin üretildiği veya yüklendiği ülke yetkilileri tarafından düzenlenmiş ürünün miktarı ve aktarılan geni belirten belge veya uluslararası akredite bir laboratuvardan alınmış analiz raporu istenir.” şeklini almıştır. Daha önce GDO ithalatında Ürünün üretildiği ülke dışında başka bir ülkeden yüklenmesi durumunda üretici ülkenin vermiş olduğu belgeyle beraber yüklendiği ülkenin yetkili otoritesince düzenlenmiş, parti numarası, miktarı ve GDO çeşidini belirten belge aranacak şartı da yürürlülükten kaldırıldı.
Yönetmeliğin 14 ncü maddede yapılan değişiklik ile eskiden % 0.9 oranı üstünde GDO ürünlerinde etiketlenme zorunluluğu yeni yönetmelikte belli bir orana bakılmaksızın izin kapsamında olan GDO'lu ürünlerin etiketlerinde, "Genetik olarak değiştirilmiş" ibaresi her durumda bulunacak. Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi “Bu Yönetmelik hükümlerine göre, yem veya yemlik madde olarak kullanımına izin verilen GDO lu yemlerin, yem mevzuatında yer alan etiket gerekliliklerine ilave olarak şekilde etiketlenmesi zorunludur.” şeklinde değiştirilmiştir. Aynı Yönetmeliğe eklenen geçici madde ile 26 Ekim 2009 tarihinden önce kontrol belgesi almış ürünlerin ithalatında “Avrupa Birliğinin kabul ettiği kriterlere uygun olması koşulu ile 1 Mart 2010 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanacak.
Yönetmelikte yapılan değişiklikler genel olarak incelendiğinde, ilk olarak bu ürünlerin ithalatında Gümrük kapılarında oluşan yığılmaların önüne kısmen geçilebileceği anlaşılmaktadır. GDO ile ilgili bilimsel çalışma ve araştırmalara Bakanlık birimlerinin yerine Üniversitelerin dâhil edilmesi, olumlu bir gelişme olarak görülmektedir. Ayrıca belli bir orana bakılmaksızın GDO ürünlerinde etiketlenme zorunluluğu tüketicilere seçim yapma şansı sunmaktadır. Ancak, nihai ürünlerde yani böyle bir düzenlemenin yapılmamış olması tüketicilerin kuşkularını artırıcı niteliktedir. GDO’lu ürünlerde kontrol ve analizlerin uluslararası akredite bir laboratuardan yapılması koşulu ise tarafların tartışmasına açıktır.
Kamuoyunda yoğun bir tartışma ortamından geçen GDO’lu ürünler ile ilgili mevcut Yönetmelikte birtakım değişikliklere gidilmesi olumlu bir gelişmedir ancak, kalıcı çözüm konuyla ilgili kesimlerin görüşlerine başvurularak oluşturulacak Ulusal Biyogüvenlik Yasasının bir an önce çıkarılmasıyla mümkün olacaktır.
Bayram Mesajı: Bayramlar, sevinçlerin paylaşıldığı, dayanışma ve birlikteliğin karşılıklı saygı ve sevgi ile birbirine işlevsellik kazandırdığı hoşgörü günleridir. Bu duygularla kurban bayramınızı kutluyor, sağlık, barış ve mutluluklar getirmesini diliyorum.