Gelir Ve Servette Eşitsizlik-1

Dünyada mevcut olan toplam 200 trilyon dolarlık servet, eğer %2,5 oranında vergilendirilseydi... Toplanacak olan 5 trilyon dolar ile dünya üzerinde ne yoksul bir kimse, ne elektriksiz ve susuz bir köy; ne de hastalıklı, eğitimsiz bir çocuk kalır. (1)

* * *

Ekonomi Politikası Enstitüsü'nün Federal Rezerv Verileri'nin analizine göre, Amerikalıların en zengin olan %1'lik kesimi, ülkede toplam servetin %35,6'sını kontrol ediyor.

Daha da şaşırtıcı olanı ise :

- Amerikalıların en zengin %10'u, servetin %75'ini;

- Kalan %90 ise, geriye kalan %25'i kontrol etmektedir.

Servet eşitsizliğini körükleyen en büyük etken, "çok paranız varsa, daha kolay zenginleşiyor olduğunuz gerçeği"dir. (2)

* * *

İngiltere merkezli uluslararası yardım kuruluşu olan OXFAM; 2.153 adet milyarderin, dünya nüfusunun %60'ını oluşturan 4,6 milyar kişiden daha zengin olduğunu öne sürdü. (3)

* * *

(ABD kaynaklı) 2011 yılı raporuna göre :

- En yüksek gelirli %1'in geliri, 1979'dan 2007'ye %275 artarken,

- Orta sınıf Amerikalıların (%20~80'lik yüzdelik dilimin) geliri ise %40'tan daha az arttı. (4)

Bu açıklamadan da anlaşılan :  Zenginlerin daha da zengin olmaya devam ettikleridir.

* * *

Şimdi biraz da Ülkemize bakalım :

2000 yılında ülkemizdeki gelir dağılımı (gelirden alınan pay) % olarak şu şekildeydi :

1. % 20'lik dilim : En fakir.............% 4,9

2. % 20'lik dilim : Fakirler…..........%8,6

3. % 20'lik dilim : Alt Orta ….........%12,6

4. % 20'lik dilim : Zengin…...........%19,0          

5. % 20'lik dilim : En Zengin.........%.54,9

2000 yılı verilere göre, En Zengin olan kesim, En Yoksul olan kesimden 11,2 kat daha fazla kazanmıştır. (5)

... 

2010-2019 Dönemi Ülkemizde Gelir Dağılımı

Bu dönemde Türkiye’de En Zengin kesim olan %20’nin, En Yoksul kesim olan %20’nin 7,4 katı geliri olması (elde etmesi) dikkat çekiyor.

Gelir Dağılımı Tablosu :

...................................................2010...........2015...........2019

1. %20'lik dilim : En Fakir ............5.8...............6.1..............6.2

2. %20'lik dilim : Fakirler ...........10.6.............10.7............10.9

3. %20'lik dilim : Alt Orta .............5.3...............5.2............15.2

4. %20'lik dilim : Zengin .............21.9.............21.5............21.5

5. %20'lik dilim : En Zengin .......46.4.............46.5............46.3 (Bkz.6)

* * *

“Sanayi Devrimi”nin genellikle insanların hayatını kolaylaştırdığı, hayat standardını arttırdığı, kaynakların daha verimli kullanılmasını sağladığı söylenir.

Bu söylem kısmen doğru olsa bile, bir başka gerçek de Sanayi Devrimi’nin yaşandığı 18 ve 19. yüzyıllar sonrasındaki dönemde, dünyanın farklı bölgeleri arasındaki gelir uçurumunun arttığıdır.

Örneğin :

- 19. yüzyılın sonlarında En Zengin ülkelerin geliri, En Fakir ülkelerin toplam gelirinin 3 katı iken,

- 20. yüzyılın ortalarında oran 15 katına çıkmış,

- ve Günümüzde ise 77 katına ulaşmıştır.

Sanayi Devrimi ve sonrasındaki süreçte yaşanan teknolojik gelişmeler sayesinde elde edilen ekonomik büyümeden, genellikle sermaye sahipleri yararlanmaktadır.

Gelir eşitsizliğinin en büyük nedenlerinden biri de, teknolojik gelişme neticesinde sermaye sahipleri ve çalışan kesim arasında açılan gelir makasıdır. (7)

* * *

Gelir Dağılımındaki Büyük Dengesizliklerin Ana Sebebi Nedir ?

Bunu anlamak için 18.yüzyılın sonuna, 1. Sanayi Devrimi’ne gitmemiz gerekecektir.

- 1.Sanayi Devrimi: 18.yüzyılın sonunda, buharın mekanik enerji üretimi için kullanılmasıyla ilk devrim gerçekleşir. Mekanize dokuma tezgahları, devrimin bir dönüm noktası olur.

- 2.Sanayi Devrimi: 19.yüzyılın sonlarına doğru elektrikle çalışan makineler üretimdeki yerini alır; Seri Üretim ve Montaj Hatları ile birlikte sanayi sektörü hızlı adımlarla büyümeye başlar.

- 3.Sanayi Devrimi: 2000’in ilk 10 yılı bitmeden önce bilgi işlem alanında gerçekleşen hızlı gelişmeler, sanayi üretimini aşamalı olarak otomasyona taşır. Diğer bir ifadesi ile artık seri üretim bantları Robotlara teslim edilecektir.

- 4.Sanayi Devrimi: 2010'lu yıllarla birlikte sanayi sektörü artık akıllı fabrikaların (Yapay Zekaların) ortaya çıkmasıyla yeni bir dönüşüme girer.

Sanayi Devrimleri ile birlikte hatırlanması gereken bir önemli husus vardır :

Sanayi Devrimleri, "Yaşama, çalışma ve birbirimizle ilişki kurma şeklimizi temelden değiştiren bir devrimin başlangıcı oldu.” (8)

* * * 

Sanayi Devrimleri, Gelirde ve Servette Eşitsizlik mi Getirdi ?

Bu sorunun cevabı için biraz gerilere, ‘Derebeylik Dönemi’ne gideceğiz.

Asiller-Soylular sınıfı, üretim yapan serflerin çalıştığı toprağın sahibi olan ve serfler üzerinde askerî / yönetici sınıf olarak oturan sınıftır. Ortalama olarak soylu sınıf, feodal düzende yaşayan nüfusun %10'unu oluştururdu. Üretim yapmaz, serflerin yaptığı üretimden pay alarak geçinirlerdi.

Feodalizm – Derebeylik düzeninde en alt ve en geniş tabakayı oluşturan serfler, soylunun toprağında üretim yapar ve tükettikleri çok az miktar haricindeki bütün ürünü soyluya verirlerdi. Serfler, siyasal haklara ve istediği zaman başka köylere göç etme hakkına sahip değildir. Serf, feodal beye bağlıdır ve beyliği terk etmesi yasaklanmıştır.

Bu açıklamadan anlaşılan şudur : Topraksız köylü, Derebeyin toprağında adeta karın tokluğuna çalışmaktadır ve üstelik siyasal haklara da sahip değildir.

O günün topraksız köylüleri, bugünün fabrikasız işçileridir. O gün de geçinecek kadar kazanmaktadır.

Bugün de.

...

Şimdi günümüze, çıplak gerçeğe geliyoruz :

Dünyanın En Çok Satış Yapan Şirketleri ve Satış Gelirleri

1.Walmart (ABD, Perakende) : 514 Milyar Dolar.

2.Sinopec Group (Çin, Petrol) : 415 Milyar Dolar.

3.Royal Dutch Shell (İng-ABD-Hollanda, Petrol) : 396 Milyar Dolar.

... 

Dünyanın En Büyük (Özel Sektör) İşverenleri ve Çalışan Sayıları

1) Walmart (ABD, Perakende) : 2,3 milyon çalışan.

2) McDonald’s (Dünyadaki en büyük gıda zinciri şirketi) : 1,7 milyon çalışan.

3) Wolkswagen (Almanya, otomotiv) : (yaklaşık) 665.000 çalışan

... 

Dünyada En Çok Kazanan (Özel) Şirketler

– Berkshire Hathaway (ABD) : Dünyanın en zenginleri denildiğinde hemen akla gelen Amerikalı Warren Buffett’ın şirketidir. Berkshire Hathaway, 100 milyar dolara ulaşan nakit parasıyla gündeme gelmiştir.

– Apple (ABD) : 2017’nin en büyük şirketleri listesinde 9. sırada yer alan Apple’ın yükselmesinde iPhone ve iPad – telefon satışlarındaki artışın etkili olduğu belirtilmiştir.

– Volkswagen (Almanya) : Otomobil üreticisi, satış geliri 278 milyar dolar. (9)

...

Bu noktada bir soru soralım :

– Walmart (ABD, Perakende) şirketinde 2.3 milyon insan çalışmakta ve bilin bakalım (Patron olarak) kaç kişiyi beslemektedir ? Bir, iki veya üç…

- Veya McDonald’s şirketinde çalışan yaklaşık 1,7 milyon insan, kaç kişi için üretmekte ve kaç kişi (Kaç Patron) bundan para kazanmaktadır ?

Son 500 yıllık süreçte, özellikle Fransız Devrimi ile “Aydınlanan Kafalar (!)”, araç – gereçlerdeki gelişim kadar, insanların hakça paylaşımı konusunda bir sistemi neden geliştirememişlerdir ?

... 

www.canmehmet.com... 

Devam edecek...

- Amerika'da ve Ülkemizde, Bir Polisin ve Öğretmenin aylık gelir ve giderleri ne kadardır ?

- Amerika ve Ülkemizde temel gıda fiyatları arasındaki fark kaç katıdır?

- Amerika ve Ülkemizde çalışan kesimler, neden kazandıkları ile yaşamaya değil de, konfor satın almaya teşvik edilmektedir ? Bunun Sanayi Devrimleri ile bir ilgisi bulunmakta mıdır ?

...

KAYNAKLAR :

(1) Kapital kitabıyla meşhur olan Thomas Piketty’nin, küresel servet eşitsizliğini gidermek için önerdiği şey, artan oranda küresel bir servet vergisidir. Dünyadaki toplam servetin 200 trilyon dolar olduğunu düşünürsek, Piketty’nin önermiş olduğu servet vergisi miktarının %2,5’luk bir orana tekabül ettiğini görüyoruz. Bu % oranı da ilginç bir şekilde Zekat olarak ödememiz gereken orana tekabül etmektedir.

(2) https://money.howstuffworks.com/one-percent-control-third-of-wealth.htm#:~:text=According%20to%20an%20analysis%20of,third%20%5Bsource%3A%20Allegretto%5D.  

(3) https://tr.euronews.com/2020/01/20/dunya-servetinin-yuzde-60-2-bin-153-kisinin-elinde

(4) https://money.howstuffworks.com/one-percent-control-third-of-wealth.htm#:~:text=According%20to%20an%20analysis%20of,third%20%5Bsource%3A%20Allegretto%5D.

(5) http://www.canmehmet.com/turkiye-ekonomisi-2013-cari-acik-dis-borc-gelir-dagilimi-ve-ozgurluk-1.html

(6) https://www.birgun.net/haber/zenginler-ve-oteki-turkiye-316200

(7) https://insamer.com/tr/kuresel-adaletsizlik-dunya-yoksulluk-ve-esitsizlik-raporu-2018_1682.html

(8) Daha fazlası için bkz : https://www.herkesebilimteknoloji.com/haberler/teknoyasam/yazarlarimiza-sorduk-endustri-5-0i-nasil-tanimlarsiniz

(9) Daha fazlası için bkz : http://www.canmehmet.com/cumhuriyetin-refaha-katkisi-7.html