Genel Sağlık Sigortası uygulamaları....

Günlerdir yazılıp, çiziliyor, köşe yazarları olsun, blog yazarları olsun Genel Sağlık sigortası hakkında hep aynı bilgileri veriyorlar. Sosyal güvencesi olmayan veya bir ayda 30 gün sağlık sigortası primi ödemeyen kişiler bir ailede kişi başına düşen gelire prim ödemek zorundalar. Şu anki asgari ücrete göre, bir ailede kişi başına geliri 295.- TL. dan az olan kişilerin sağlık sigortası primini devlet ödeyecek. Ama bunun için gelir testi yaptırmak gerekiyormuş. Ailedeki kişi başına düşen gelir miktarına göre bu miktarlar da artıyor. Bu konuda, zaten yeteri kadar bilgiler verilmiş.

Çevremde bu pozisyonda olan kişilere bu yasayı hatırlattığımda, kimsenin umurunda olmadığını hayretle izliyorum. Gelir testi yaptırmazsanız, ayda 212 TL. size borç tahakkuk ettirilecek dediğimde, "Hangi birine uygulayacaklar ki bu kanunu" diye cevaplar alıyorum. Vatandaş sosyal yardım ve dayanışma vakfının nerede olduğunu bile bilmiyor.

Benim küçük oğlum Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bir okulda sözleşmeli öğretmen olduğundan ve ders saatine göre ücret aldığından, primlerini 30 güne tamamlaması gerekiyordu. Şimdi bu konuda yaptığım araştırmaları paylaşacağım.

Ekim 2010 yılında bütün köşe yazarlarının Genel sağlık sigortası başlayacak başlıklı yazılarına rağmen, bu sigortanın erteleneceğini bilgi aldığım ve blogda paylaştığım İlçe Sosyal Güvenlik Kurumu Müdürünü bu defa aradığımda, bir çok kişinin bu yasayı ciddiye almadığını söylediğimde ise bu kişilerin mutlaka Sosyal yardım Vakfına başvuru yapıp, gelir testi yaptırmazlarsa 212 TL.lık ceza ile karşı karşıya kalacaklarını teyid etti. Birçok kişi gibi ben de bu vakfın nerede olduğunu bilmiyordum. Bu soruyu da kendisine sorduğumda, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma vakıflarının Kaymakamlık binalarında hizmet verdiğini öğrendim. Oraya üzerinde vatandaşlık numarası yazan nüfus kağıdıyla müracaat etmek gerekiyordu.

Kaymakamlık binasının bodrum katında hizmet veren Sosyal ve yardımlaşma ve dayanışma vakfının girişinde bir numaratör vardı. Müracaat edenlerin oradan bir numara alıp, sıraya girmesi gerekiyordu. Oradan bir numara aldım. Numarada 002 rakkamı yazıyordu ama altında da bekleyen 735 kişi var diye bir not çıkıyordu. Numaratörde yanan rakkam ise 267 sayısı gösteriyordu. Orada bekleyenlerle yaptığım araştırmada 500-267= 233 + 500 +2 = 735 sonucuna ulaştım. Yani her 500 numarada bir numaratör başa dönüyordu. Günde yapılan işlem ise 100 civarındaydı. Bu durumda Çarşamba günü numara aldığıma göre, gelir testi yaptırmak için bir hafta sonra oraya gelmemiz gerekiyordu.

Cuma günü ise o civarda bir işim olması nedeniyle, Sosyal ve yardımlaşma ve dayanışma vakfına tekrar uğradım. Yanan numaratöre baktığımda, 499 numaranın yandığını gördüm. Numara alınan numaratör makinasının üstünde ise, yeni numaralar Pazartesi gününden itibaren verilecek diye bir not vardı ve numaratör makinası çalışmıyordu. Elimdeki numara 2 olduğundan aslında 500 kişi daha geçtikten sonra gitmem gereken yere elimdeki numarayla müracaat ettiğimde, oradaki görevli "Sizin oğlunuz aktif sigortalı gözüküyor. Bu durumda bizim yapacağımız bir şey yok" dedi. Ben de "Ama kısmi olarak çalışıyor, 30 gün tam prim ödemiyor" dediğimde, görevli "Bizim yapacağımız bir şey yok. Siz Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edin" dedi. Ama "Sizin bu işleriniz ay sonuna kadar yetişmez" deyince de, memur, "Ay sonuna kadar bir kural yok" diye, ağzından bir söz kaçırdı.Ben de belki halka duyurmadıkları bir iç yönetmelikle müracaat tarihlerini uzattıklarını düşündüm.

Daha sonra Sosyal Güvenlik Kurumlarının internet sitelerinin incelediğimde, tam gün prim ödemeyenler için nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini okudum. Şimdi o konuyu buraya yazıyorum. Tam bir fıkra gibi. Aynen kopyalıyorum.

Ayda 30 günden az çalışanlara da GSS primi başlıyor

5510 sayılı Kanun’un 88 inci maddesine göre; “60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (d) ve (g) bentleri gereği genel sağlık sigortalısı sayılanlar için, her ay otuz tam gün genel sağlık sigortası primi ödenmesi zorunludur. Şu kadar ki, 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olanların aynı ay içinde zorunlu sigorta kapsamında prim ödeme gün sayısı bulunması halinde, ayın kalan günleri için isteğe bağlı sigorta gün sayısı kadar genel sağlık sigortası primi ödenir.

4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olmakla birlikte, 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur. Bu durumda olan sigortalıların eksik günlerine ilişkin genel sağlık sigortası primleri, 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi veya (g) bendi kapsamında ödenir. Kamu idaresine ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalıların iş sözleşmesinin askıda kaldığı aylara ait genel sağlık sigortası primi, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazancın alt sınırının 30 günlük tutarı üzerinden ilgili kamu idaresince ödenir.” denilmiştir.

Buna göre, SSK’lı olup da işverenleri tarafından ayda 30 günden az SGK’ya bildirge ve bordro edilenler 30 günden eksik kalan GSS primlerini kendileri ceplerinden ödemeden sağlık yardımı alamayacaklar.

SSK’lılar her ayın 24’ünde bilgisayara bakın

Bilindiği üzere işverenler çalıştırdıkları SSK’lıları takip eden ayın 23’üne kadar e-bildirge sistemi üzerinden SGK’ya bildirge ve bordro ederler. İşte ertesi gün ayın 24’ü ile 30’u arasında SSK’lılar hemen SGK bilgisayarına girip işverenin kendisini kaç gün bildirmiş olduğuna bakacaktır. Şayet, 30 günden eksik bildirilmişse bu 7 gün içinde, koşa koşa Kaymakamlık yeşil kart bürosuna gidip, gelir testi yaptıracak ve çıkacak gelir testine göre koşa koşa SGK’ya gidip kendisi için borç tahakkuku yaptıracak ve hemen yine koşa koşa bankaya gidip çıkan GSS borcunu ödeyecek.

En çok da güldüğüm KOŞA KOŞA kelimeleri oldu.

Sonuç olarak bu Genel Sağlık Sigortası uygulamaları bu haliyle tam bir karmaşaya benziyor.

Peki Gelir testi nasıl yapılacak? Bakanlığın internet sitesinde bu konuyla ilgili bir çok form doldurulacak gibi gözüküyor. Ben sitenin linkini aşağıya kopyalıyorum. Yılların deneyimiyle ben bu işi çözmekte çok zorlandım.

Acaba Aysun Kayacı'nın deyimiyle dağdaki çoban bu işin altından nasıl kalkacak?

Bakanlığın ilgili linki:

http://www.sydgm.gov.tr/tr/haberler/s/4797