Gönülden gönüle, nesilden nesile nakşeden duygular

Yaşayan ve yaşatılan kültür değerlerimiz.

İnsanoğlu var olduğu süreler içerisinde; ilk önceleri korunmak amacı ile örtünme yoluna gitmiş ve daha sonraları ürettiği malzemeleri zamanla süsleyerek, teknikler geliştirerek sanatsal bir şekle dönüştürmeyi başarmıştır.

Anadolu, binlerce yıllık bir medeniyet ve kültür mozaiğine sahip bir yerleşim alanı olarak, çeşitli millet ve kültürleri ve de bu kültürlere ait zenginlikleri üzerinde barındırmıştır. Bu kültürlerin esintileri günümüze değin çeşitli yollarla bizlere taşınmıştır.

Geleneksel el sanatları adını verdiğimiz ve hatta kimileri unutulmaya yüz tutmuş el sanatları ve de zanaatları yörelerin özelliklerine göre değişmekle beraber, bakır ve ahşap işçiliği, ebru, sepet örme, çinicilik, yöresel elde kumaş dokumacılığı, elde Maraş nakışı özellikle bu kategoriye girmektedir.

Günümüzde bu ve bunun gibi el sanatlarımız yaşatılmaya ve hayata geçirilmeye çalışılmaktadır.

Nesilden nesile aktarılarak, geleneksel diye adlandırılan gerek dekoratif, gerekse mesleki anlamda önem kazanan el sanatlarımızın gelişmesi ve üretime dönüşmesi amacı ile yaygın eğitim veren Halk Eğitim Merkezlerinde, konu ile ilgili kurslar düzenlenmektedir.

Geleneksel el sanatlarımız ve zanaatlarımız, mesleki eğitim alarak kendini geliştirmek ya da kültürümüzü öğrenerek yaşatmak isteyen bireylerin eğitimine büyük ölçüde katkı sağlamaktadır.

Bugün, Buca- Osman Nuri Saygın Eğitim Merkezinde; Buca halk Eğitim Merkezinin desteği ile eğitmen Bahar Özkan’ın eğitim ve kılavuzluğunda, haftanın iki günü verilen geleneksel Türk el sanatları kursunda, elde Türk işi nakışı ve eğitimine katılan arkadaşların çalışmalarını paylaşmayı diliyorum sizlerle, tabii ki fotoğraflar eşliğinde.

Gerek eğitmenimiz Bahar Hanım, gerekse kursa katılan arkadaşlarımız, büyük bir özveri ile geleneksel Türk işi nakışlarını uygulamak için canla başla gayret sarf etmekteler.

Kursların bitiminde meydana getirdikleri eserleri de sergilediklerinde, sizlerle paylaşabilme kıvancını yaşamayı diliyorum canı gönülden.

Bu arada; elde Türk işi nakış ile ilgili olarak da az biraz bilgi vermek istiyorum.

Geleneksel Türk işi nakışı; en ve boy iplikleri eşit oranda ve sayılabilir nitelikteki yöresel kumaşlar(ki bunlar Kastamonu bezi, Ödemiş ipeği, Manisa bezi, Bayburt-ehram- keteni, Ayancık keteni, Rize keteni, v.s.), ipek, keten, yün tela ve alpaka türü kumaşlar üzerinde kasnakla çalışılmaktadır.

Nakış, koton, ipek türü iplikler ile yapılmakta olup: Hesap işi nakış türünde, hesap işi antikası, ince sarma, çekme ve kesme ajurları, susma, hasır iğne, civankaşı, balıksırtı, düz ve verev hesap iğnesi ve de ciğer deldi diye adlandırılan teknikler uygulanarak yapılmaktadır.

Türk işi nakışta, genelde doğadan esinlenerek hazırlanan ve ayrıca meyve, köşk, saray, şadırvan, çıkrık, ağaç, çiçek, yaprak gibi motifler stilize edilerek desen oluşturulmakta ve de desen kumaş üzerine uygulanmak suretiyle işlenilmektedir.

Türk işi nakışta, canlı renkler kullanılır. Mor, sarı, narçiçeği kırmızı ve tonları, yeşil, eflatun ve tonları ile özellikle turkuaz kullanılan ana renklerdir. Nakışın göz alıcı olmasını sağlarlar. Bu nakışta da kenar gözeme, düz, verev ve gölgeli pesent, mürver, muşabak diye adlandırılan teknikler ön planda kullanılır.

İşlenen desenler, tel sarma ve tel kırma teknikleri ile de bezenerek şık ve çarpıcı işlemelerle harika konseptler yaratılır.

Genelde, dekoratif örtü ve çevrelerde, giysi ve de özellikle çanta süslemelerinde işlenen bu nakışların önemli bir özelliği de nakışın ters ve yüzünün aynı olması gerekmektedir ve buna özenle dikkat edilir.

Soyut kavramlar dünyasının sevgi ve emek harcayarak desenlerde ve nakışlarda hayat bulması değer biçilemeyecek bir olgudur.

Geleneksel kültür ve zenginliğimiz, her nerede ve nasıl emek harcanarak, yaşatılıyor ve yaşatılmaya çalışılıyor ise yaşatan ve yaşatılmasına çaba sarf eden gönüllere selam olsun.

Saygı ve sevgilerimle.

Ayşen Arslangiray (Kura)

2.11.2011/ İzmir