Hamilelikte şeker hastalığı

Gebelikte şeker hastalığı

Şeker hastalığı yani diyabet, kanda yüksek oranda şeker bulunmasına yol açan bir hastalıktır. Kimi kadınlarda hamilelik gerçekleşmeden önce de şeker hastalığı, diyabet hali hazırda mevcuttur. Kimi kadınlarda ise “gestasyonel diyabet” şeklinde isimlendirilen bir şekilde gebelikte şeker ortaya çıkar. Neredeyse her yirmi hamile kadından birinde, hamilelik öncesi şeker hastalığı olup, neredeyse iki yüz kadından beşinde ise, hamilelikte diyabet olduğu varsayılır.

Şayet hamilelik gerçekleşmeden önce de şeker hastalığından mustaripseniz, hamilelik dönemi boyunca kan şeker düzeyini kontrol altında tutmanız oldukça önem teşkil eder. Duruma bağlı olarak insğlin dozunu değiştirmek de gerekebilir.

Hamileliğe bağı şeker hastalığı ya da hamilelik gerçekleşmeden önce ortaya çıkan şeker hastalığı tedavi edilmediği taktirde, kişiyi şu durumlarla karşı karşıya bırakabilir:
Bebek, çok fazla irileşebilir. Bunun sebebi ise kandaki yüksek şekerdir. İri bebeklerde, doğum öncesinde ve esnasında daha fazla sorun yaşama ihtimali mevcuttur. İri bebeklerde sezaryen ile doğumu gerçekleştirme olasılığı daha fazladır. Bunun dışında doğum esnasında omuz takılması, doğum travması, doğum eyleminin uzaması da iri bebeğin maruz kalıp, yol açabileceği riskler arasındadır.

Hamilelikten önce zaten diyabeti olan, diyabetik kişilerde bebekte bazı anomalilerin ortaya çıkma ihtimali fazlalaşır. Fakat hamilelikte ortaya çıkan gestasyonel diyabet (GDM)  yani hamileliğe bağlı diyabet, bebekte anomalilere yol açmaz ya da çok hafif bağlantılı olabileceğine dair bazı çalışmalar yapılmıştır.

Hamilelik sırasında, “pre-eklampsi” şeklinde isimlendirilen yüksek tansiyon pronlemi olabilir ve bu durum kişide ya da bebekte çeşitli problemlere yol açabilir.

Erken doğum gibi bir risk meydana gelebilir. Bu da hamileliğin henüz sonlanmadan 37. haftası bitmeden önce, ya da bebeğin erken doğrultulması gerektircek durumlar meydana gelebilir.

Bebeğin doğumunun ardından, akciğerleri tam gelişemediğindan dolayı, solunumla ilgili sorunlar meydana gelebilir.

Ani bebek ölümü riski ortaya çıkabilir.

Doğumun ardından RDS yani, bebekte akciğer yani solunum problemi görülebilir.

Doğumun ardından bebekte hipoglisemi yani, kan şekeri düşüklüğü ve biluribin yüksekliği, polisitemi oluşabilir.

Şayet hamilelik öncesinde ve esnasında tedavi doğru doğru bir biçimde görülüyor ise, ve düzenli kontroller aksatılmıyor ise, sağlıklı bir bebek doğurma şansı elbette ki mevcuttur.
Gebelik şekeri belirtileri:

Pek çok hamile kadın şeker hastalığının belirtilerini fark etmemektedir. Bu sorun ancak tahlillerde ortaya çıkmaktadır.Susuzluk hissi, kilo kaybı, çok fazla yemek yemek, çok fazla miktarda idrar yapmak, yorgunluk gibi belirtiler görülebilir.

Şeker hastalığı olan bir kadın, hamile kalırsa, hamilelik sırasında hastalığın kontorulunün daha fazla güçleşeceği ve işlerin kötü de gidebileceği bilinen bir risk olmalıdır.
Teşhis:

Teşhis için glukoz yükleme testleri (şekerli su testi) ismi verilen testler yapılır. 24-28. hamilelik haftasında tüm hamile kadınlara tarama için 50 gr. glukoz testi uygulanır. 50 gram glukoz yükleme testi yalnızca tarama testidir, kesin olarak şeker hastalığı için tanı koyamaz.  50 gram glukoz testi değeri 140'dan yüksek çıkan kişilere 100 gram glukoz tolerans testi uygulanır. 100 gram glikoz testinin neticesine göre, şeker hastalığı teşhisi koyulabilir.
Tedavi:

Gestasyonel diyabet tedavisi için kimi zaman yalnızca beslenme düzenini değiştirmek yeterli olacaktır. Diyetin yetmediği durumlarda ise, insülin tedavisi kullanılabilir.Tablet şeklindeki şeker düşürücü ilaçlar hamilelikte kullanılamazlar.

Doğum ve Zorlukları

Şeker hastalığı olan hamile kadınlarda doğum, şayet başka bir anormallik mevcut değilse, normal doğum şeklinde ve beklenen zamanda gerçekleştirlir. Fakat çoğunlukla 40 haftayı geçmeden doğumun gerçekleşmesi planlanır. İri bebek ya da anne kemik yapısının uygunsuzluğu gibi durumlar söz konusu olduğunda, sezeryan ile doğum düşünülebilir.
Doğumun ardından şeker hastalığı devam eder mi?

Birçok kadında bebeğin doğumunu ardından şeker hastalığı da son bulur. Hamileliklerinde gestasyonel diyabet teşhisi yani gebeliğe bağlı şeker konmuş kadınlara doğumdan 6 hafta sonra 75 gram glukozla OGTT (şeker yükleme testi) uygulanır. Bu test aracılığı ile şeker hastalığının sürüp sürmediği öğrenilir. Bu test normal çıksa dahi, kadının bundan sonrası hamileliklerinde ya da normal yaşantısında şeker hastalığına yakalanma olasılığı normal insanlara nazaran daha çoktur.Hamilelik öncesinde şeker hastası olan kişiler, doğumun ardından hamilelik öncesindeki durumlarına yeniden dönebilirler.
Bebekte şeker hastalığının gelişme olasılı nedir?

Şeker hastası bir anneden doğan bebeklerde şeker hastası olmayan anne bebeklerine nazaran ileride Tip 2 diabet ve hamilelikte şeker (gestasyonel) gelişme ihtimali neredeyse 20 misli fazladır.

Dr. Tuğrul Demirel

www.tugruldemirel.com