Hayalleri müziğe aktaran adam

Anadolu pop müziğinin efsanevi grubu moğolların baş aktörü Cahit Berkay, 150’ye yakın film müziği besteleyerek kırılması zor bir rekorun sahibi oldu.

Bazen bir film izledikten sonra, filmin görüntülerinden çok, müzikleri akıllarda kalır. Yıllar geçtikçe unutamazsınız o melodileri. İşte, Cahit Berkayın film müzikleride o tarz bestelerdir. Tıpkı “Selvi Boylum , Al yazmalım” filminde olduğu gibi.

MIZIKA İLE GELEN MÜZİK MERAKI

Berkay 1946 ‘da Isparta’da Dünyaya gözlerini açar ve annesinin kulağına fısıldadığı ninniler ile ilk defa müzikle tanışır. İlk müzik aleti ise babasının ona aldığı mızıka idi. Müziğe olan ilgisi onu, okul hayatı boyunca peşinden bırakmayacaktır. İlkokul 3’de mandolin kursuna katılır ve müzik yeteneğini ilerletir. 1959’da İstanbula taşınırlar. Ortaokul yıllarında sinema ile tanışır. Babası sinema işletmecisi olduğu için makine dairesinde çalışır, film bağlar, kopan filmi yapıştırırdı.Birgün arkadaşında bir gitar görür alır ve kurcalar. Çok hoşuna gider. Babası okul geçme armağanı olarak gitar alır. Liseyi İstanbul Kabataş Lisesi'nde bitirir. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde yüksek eğitimini tamamlar. 1962 yılında “Siyah inciler” adlı müzik grubuna katılır. Bu sırada yönetmen olmak amacı ile gittiği Pariste kısa bir evlilik geçer başından.1964’da Selçuk Alagöz orkestrasında gitar çalması için teklif alır. 3 yıl sonra daha farklı tarzda müzik yapmak istediği için Engin Yörükoğlu ve Hasan Sel ile birlikte gruptan ayrılır. Bu üçlü, Siluetler grubundan ayrılan Murat Ses ve Aziz Azmet'le birleşerek 1967’de ünlü Moğollar müzik grubunu kurarlar. 1976 yılına kadar başarılı bir grafik çizen Moğollar, bu süreç içerisinde çok sayıda 45'lik plağa imza atar. Ancak çeşitli anlaşmazlıklar nedeni ile 1974’de dağılırlar.

FİLM MÜZİKLERİNE NASIL BAŞLADI

Atıf Yılmaz Cüneyt Arkın’ın oynadığı “Deli Yusuf” adlı bir filme başlamıştı. Filmde duyguları olan bir araba vardı. Kötü insanlara kötülük yapıyor, iyi insanlara iyilik yapıyor. Berkay’dan o sahnelere komik efekt sesleri yapması istenir. Filmde bir de birbirini seven iki genç vardır. Bu sahnelere uygun olarakta duygusal bir müzik yapar. Kavga seslerine de bol davullu bir kavga müziği koyar. Filmden sonra Cahit Berkay bu alanda tanınmaya başlar. O dönemlerde filmlerde müzik, çoğunlukla Batı'daki filmlere yapılan müziklerin, filmlerin üstüne döşenmesi şeklinde oluyordu. Bu sıkıntı sinemayı ciddiye alan yönetmenlerin Berkay'a çok yoğun teklif yapmasına neden olur.

TELEFONLA MÜZİK SİPARİŞİ

Bu sıkışık dönemde Cahit Berkay'dan telefonla bile müzik istenmiş. Yönetmenler Berkay'a telefonda film sahnelerini anlatırlarmış. O da sahneyi kafasında canlandırarak ona göre müzik yapmaya çalışırmış. Bir keresinde "Benden bir afet sahnesine müzik yapmam istendi. Yönetmenin isteği ilahi bir müzikti. Hatta bir plak dinletti. 70-80 kişilik bir senfoni orkestrasından çıkabilecek bir müzik. Beethoven olsam böyle bir müzik yapmam aylar alır. Sinirlendim. Gidiyordum. Yapamayacağım bir şey isteniyor benden. O an aklıma bir şey geldi. Yönetmenden plağı çalıp bana içeride kulaklığa vermesini istedim. Verdiler müziği. İlahi müziğin olduğu bölümde bağlamayı aldım elime o parçaya göre akordunu yaptım. Müziğin üzerine bağlamayla uzun hava çalmaya başladım. İçerden yönetmenin sesi gelmeye başladı. "Tamam, işte bunu istiyorum." dedi.

2 GECEDE YAPILAN FİLM MÜZİKLERİ

Kısa sürede çok sayıda müzik yapması istenen Berkay, oldukça sıkıntılı anlar yaşar. "Yönetmenler zamana ihtiyacım olduğunu pek göz önüne getirmiyorlardı. O dönemlerde sinemalar sezonluk kapatılıyordu. Diyelim ki Şubat'ın 10'unda Türkan Şoray ve Kadir İnanır'lı bir film oynayacak. Filmin mutlaka o tarihte oynaması gerekiyor. Senaryo ve çekim aşamasında zaman güzel kullanılıyorken, iş seslendirme aşamasına geldiği zaman ya para suyunu çekmiş oluyordu ya da takvim sonuna dayanmış oluyordu. Benden apar topar 2-3 gün içinde filmlere müzik yapmamı istiyorlardı. Müziği yetiştirmek için bazen 48 saat çalışıyordum. Filmi izleyip ertesi gün müziğini verdiğim çok oldu.” diyerek sıkıntılarını dile getirir.

150 FİLM MÜZİĞİ BESTELEDİM

150 film müziği, 58 dizi ve 10'un üzerinde belgesele de müzik yapan Cahit Berkay'ın çok sayıda reklamada fon müziği yaptı. Türkiye'de 3 altın portakal, 4 seferde akdeniz ülkeleri film festivallerinde en iyi film müziği ödülleri aldı. Müziğini yaptığı filmler arasında üçünün Berkay için farklı bir yeri var. “Selvi Boylum Al Yazmalım”, “Dila Hatun” ve “Kırık Bir Aşk Hikâyesi”. Film müziğini “Hayalleri müziğe aktarmak” olarak tanımlayan Berkay, 1997’de Film müziklerini biraraya toplamak için Film müzikleri Volüm 1, 1998’de Volüm 2 albümlerini piyasaya çıkardı.

SİNEMA BİR HAYAL

Cahit Berkay, film müziği yapmış olmasının besteciliğine ve müziğine çok önemli yararları olduğunu düşünüyor."Sinema bir hayal . Bir filme müzik yaptığınız zaman o hayali müziğe aktarıyorsunuz. Size bir sahne izletiyorlar. Siz de oraya nasıl bir müzik, nasıl bir enstrüman kurgusu yapılması gerektiği üzerine düşünüyorsunuz. Bu da benim müzikle bir duyguyu tarif edebilme ve bir duyguyla ilgili bir müzikal kurgu yaratabilme yeteneğimi geliştirdi. Artık görüntüyle birlikte olabilecek sesleri hayal edebiliyorum."

FİLM MÜZİĞİ ÖDÜLLERİ

1976 1. Uluslararası İstanbul Film Festivali : "Ben sana mecburum"

1978 15. Altın Portakal : "Fıratın Cinleri"

1982 19. Altın Portakal : “Kırık bir aşk hikayesi”

1983 Sinema yazarları seçimi : "Kırık bir aşk hikayesi"

1988 1. Ankara film fest. “Sis”, “Herşeye ragmen”, “Çark ve Sizi”

1991 28. Altın Portakal : “Gizli Yüz”

Erhan IŞIK